Peru’da protestolar: Ölü sayısı 26’ya yükseldi

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Güney Amerika ülkesi Peru'da Cumhurbaşkanı Pedro Castillo'nun 7 Aralık'ta görevinden azledilip cezaevine gönderilmesinin ardından başlayan protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı 26'ya çıktı.

Ülkenin birçok kentinde sokağa dökülen binlerce protestocu, Castillo'nun eski yardımcısı ve yeni Cumhurbaşkanı Dina Boluarte'nin istifasını ve gözaltında bulunan Castillo'nun serbest bırakılmasını istedi.

Peru Sağlık Bakanlığı, gösterilerde yaşamını yitirenlerin sayısının 26'ya yükseldiğini, 61 kişinin ise hastanelerde tedavi altında olduğunu duyurdu.

The New York Times gazetesinin aktardığına göre, aralarında Uluslararası Af Örgütü'nün de olduğu hak örgütleri, Peru polisini ve silahlı kuvvetleri protestoculara karşı orantısız güç kullanmakla suçluyor.

"Hak ihlali iddialarını sivil adalet sistemi soruşturur"

Peru Kamu Denetçiliği Ofisi'nin sosyal medya hesabından ülkedeki can kayıplarıyla ilgili yapılan paylaşımda, eylemlerde yaşanan ölümler nedeniyle savcılıktan "acil soruşturma" başlatması talep edildi.

Ofisin yaptığı açıklamaya göre, bugüne kadar protestolar sebebiyle en az 356 sivil ve 290 polis memuru yaralandı. 16 Aralık'ta sadece Ayacucho şehrinde protestocular ve askerler arasında yaşanan çatışmalarda aralarında 15 yaşında bir oğlan çocuğunun da olduğu dokuz kişi öldü.

Yaşanan can kayıpları nedeniyle 17 Aralık'ta iki bakan görevlerinden istifa ederken, Cumhurbaşkanı Boluarte, ölümlerin cumhuriyet savcılarınca değil askeriyenin adalet sistemi tarafından soruşturulacağını söyledi.

Bu açıklama ise insan hakkı ihlallerine yönelik iddiaların Yüksek Mahkeme içtihatları ve uluslararası hukuk uyarınca sivil bir adalet sistemi tarafından soruşturulması gerektiğini ifade eden hukukçular tarafından eleştirildi.

Ne olmuştu?

Peru Cumhurbaşkanı Pedro Castillo, hükümeti devirmekle suçladığı Kongre tarafından "kalıcı ahlaki yetersizlik" suçlamasıyla görevinden azledildi.

Castillo'nun görevinden alınması yönündeki karar, 7 Aralık'taki genel kurul toplantısında altı aleyhte, 10 çekimser oya karşı 101 lehte oyla alındı.

Kongrede Castillo'nun görevden azledilmesi kararına gerekçe olarak "kamu fonksiyonlarını gasp etmeye, devlet yetkilerinin işleyişini engellemeye ve siyasi anayasa tarafından kurulan düzeni ihlal etmeye çalışmak" gösterildi.

Pedro Castillo, Kongreyi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının ardından polis tarafından gözaltına alındı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Boluarte, Castillo'nun görevinden alınmasının ardından ülkenin yeni cumhurbaşkanı olarak 8 Aralık'ta yemin etti.

Castillo'nun 7 Aralık'ta azledilmesinin ardından göreve gelen Dina Boluarte, 11 Aralık'ta yaptığı açıklamada, "ülke için sağlıklı olmayan siyasi bir çatışma olduğunu" söylemiş, erken seçim önerisinde bulundu:

"Birkaç gün içinde Kongreye erken seçim önerisini getireceğim, cumhurbaşkanı olarak görevim çoğunluğun iradesine uymaktır."

Boluarte'nin seçimlerin 2026 yerine Aralık 2023'te yapılması önerisi Kongre'de yapılan oylamada reddedildi. (SD)