Nirvana'yı Nirvana yapan gece

Rolling Stones'tan Nabil Ayers'in Nirvana için her şeyin değiştiği geceyi anlattığı yazısını aktarıyoruz: 

1991 baharında Alice in Chains, Seattle'ın en büyük grubuydu. Soundgarden bir buçuk yıl önce Louder than Love'ı yayınlamıştı.

 Nirvana ve Mudhoney, Sub Pop Records'tan iyi albümler çıkarmışlardı; Mookie Blaylock henüz yeni adı Pearl Jam ile ilk konserini vermemişti. 

Düzinelerce başka Seattle grubu albümler çıkarıyor ve içlerinden herhangi birinin bir sonraki büyük grup olabileceğini hissediyordum.

Ama hiçbiri Alice in Chains'in karanlık, talkbox-infüzyonlu MTV hiti "Man in the Box" gibi bir çıkışa sahip değildi.

Bu yüzden, üniversitedeki ikinci yılımın sonuna doğru, Seattle'ın ücretsiz aylık müzik dergisi The Rocket'te, yaklaşan bir Alice in Chains konserinin tam sayfa bir reklama rastladığımda çok heyecanlandım. Seattle müzik sahnesi hakkında bir film gösterilecekti. 

İlgilenenlere saat 18:00'de Seattle Center otoparkında olmaları söylendi. 17 Nisan 1991, Çarşamba günü arkadaşım ve ben yaşadığımız yer olan Tacoma'dan çıkıp 45 dakika yolculuk yaptık, Seattle Center'a vardığımızda park yeri yüzlerce arabayla doluydu.

Uzun kuyruk şunu netleştirdi : O gece Alice in Chains'i göremezdik.

Hâlâ erkendi, bu yüzden başka neler olup bittiğini görmek için The Rocket'a göz gezdirdik. Tanımadığımız RKCNDY ve Off Ramp gibi grup isimleri küçük sahnelerde yer alıyordu.

Bir grup göze çarpıyordu: O gece Fitz of Depression ve Bikini Kill ile OK Hotel adında küçük bir sanat evi mekânının açılışında çalan Nirvana.

Güzel bir bahar gecesiydi

Nirvana'nın müziğini üniversite radyo istasyonum KUPS'tan biliyordum ve oda arkadaşım, listeyi gördüğümde Doğu tınılı basları anında aklıma gelen "Love Buzz" ın cover'ını sürekli olarak çalıyordu.

OK Hotel'e saat 18:30 civarında vardığımızda kapılar henüz açılmamıştı, ama bileklerimize daha sonra girişimizi garanti edecek özensiz bir damga vurmak için her birimiz 8 dolar ödedik.

Güzel bir bahar gecesiydi, bu yüzden o geceki talihimizin farkında olmadan (ve ne yazık ki Bikini Kill'in ilk Seattle gösterilerinden birini kaçırdığımızın da farkında olmadan) yakındaki tarihi Pioneer Square mahallesinin sokaklarında dolaştık.

İki saat sonra kulübe döndüğümüzde, kapalı gişe bittiği açık olan gösterinin dışında bir kalabalık toplanmıştı. Seattle Center kalabalığı tamamen testosteronla doluyken, OK Hotel çalışanları sıska çocuklardı.

İki kalabalığa da uymayan üniversite öğrencileriydik, ancak farklılıklar, tek bir Seattle sahnesi olmadığını da açıkça ortaya koydu.

OK Hotel'in kalıcı sert kahve kokusuyla loş ışıklı kafesinin önünden minik konser salonunun titreşen kapılarına doğru geçtik.

Ağır kapılar, kolektif bir kütle gibi sallanan 300 kişinin oluşturduğu bir sıcaklığa açıldı. Salon, ter kokuyordu, Fitz of Depression ise setlerini Devo'nun "Freedom of Choice" şarkısının hızlı, gitar yüklü bir coverıyla kapattı.

İnsanlar gruplar halinde dışarı çıkmak için hareketlendiklerinde salonun önüne doğru ilerledik. Bu arada, siyah bir tişört ve dağınık kahverengi saçlı, olağanüstü uzun bir adam bas amfisini kurdu. Kurarken çıkardığı gürleyen, güçlü notalar beni titretmişti.

Sahnedeki üçüncü müzisyen

Uzun, düz saçlı başka bir adam davul ve zilleri yerleştirirken, pazen tişörtlü ve alçakgönüllü bir mizaca sahip üçüncü bir müzisyen, (Kurt Cobain'i kastediyor) gözleri aşağı bakacak şekilde gitar teçhizatını kurdu. Titrek, temiz bir gitar sesi çıktı.

Sonra şiddetli, bozuk bir ses odayı çınlattı. Gitar amfisi doğrudan yüzüme doğrultulmuştu ve tekrar eden bir dört akor ilerlemesi çaldığında hayal kırıklığına uğradım. Sonra şarkı söylemeye başladı: "Polly wants a cracker/I think I should get off her first."

İlk düşüncem, "Vay canına, bu çok güzel, Nirvana, yola çıkmadan öncü vokallarının şarkı çalmasına izin verdi" oldu. 

Kalabalık hareketsiz duruyor, dikkatle izliyor ve dinliyordu. Basçı onunla birlikte çalmaya başladı, ardından davulcu katıldı.

Şarkı sona erdiğinde, şarkıcı sohbet tonunda bir duyuru yaptı: "Merhaba, biz büyük bir rock şirketinin ürünleriyiz."

Davulcu ve basçı "Big Cheese" in açılış akorlarını çaldı, davulcu ve basçı patlayıcı bir vuruşla katıldı.

İlk notalardan önce bile özel bir ana şahit olduğumu biliyordum. Çevremdeki birçok insan çarparak kollarımı hareket ettirirken, gruba odaklanmaya çalıştım.

Sahnedeki üç kişinin saf gücü, o zamana kadar yüzlerce konser izleyen benim gibi biri için bile anlaşılmazdı. Sadece davul, bas, tek gitar ve tek ses - nasıl bu kadar büyüktü? Ve neden beni bu kadar derinden etkiliyordu?

Dave Grohl'un davulları titriyordu ve zilleri oyuncak gibi sallanıyordu ama kendi muazzam salıncağını asla alt edemedi. Kurt Cobain'in gitar sesi, tıpkı amfisi yanıyormuş gibi şiddetli ve kitleyiciydi.

Jet motorunun rüzgarı gibi çarptı

Tekrar tınıdığında, irkildim ve dengemi kaybettim. O güç, akorlarını çaldığında, bana bir jet motorunun rüzgarı gibi çarptı.

Gırtlaktan çıkan çığlığı, duyduğum herhangi bir şarkıcıdan daha fazla insanlık ve yoğunluk taşıyordu.

Setlerinin bitmesine yaklaşık 45 dakika kala Nirvana yeni bir şarkı çalmaya başladı. Kurt'un gitar tınıları bu noktada biraz öngörülebilir hale gelmişti, ancak tam da Dave ve John Bonham'ın bir hip-hop ritmi çalıyormuş gibi olduğu bir anda, şarkı farklı bir şekil aldı.

Sonra, Kurt'un tüm gece söylediği en melodik vokal kısmı başladı, sadece iki gitar notası çaldığı sessiz bir girişi vardı.

Şarkı bana en sevdiğim gruplardan biri olan Pixies'i hatırlattı - Kurt'un daha sonra referans olarak alıntılayacağı bir grup - ancak şarkının dört akorunun sadeliğine meydan okuyan bir melodiyle.

Sonra tüm enstrümanlar patladı ve kelimeleri bilmiyor olsam da - Kurt'ün de bildiğini sanmıyorum - bana "eğlendir bizi" hissi geldi- ve şarkının her satırı kafamda yankılandı.

"Smells Like Teen Spirit"i oluşturan dört akor pek yenilikçi değildi; aslında sayısız rock şarkısında kullanılmışlardı.

Şarkının bir köprüsü bile yoktu. Ancak, bu üç parçalı güç santralinin o gece ilk kez çaldığı basit, akılda kalıcı bölümlerin olduğu kombinasyon, bir şekilde parçalarının toplamından daha büyüktü.

Kurt'ün solo kısmındaki tiz notaları her ağzını açtığında beynime daha fazla kazındı. Gecenin sonunda "Smells Like Teen Spirit" kalıcı olarak kafamda yer etmişti.

Daha sonra, Alice in Chains'deki bir arkadaşımdan Nirvana konserinin hemen karşısındaki bir depoda çekildiğini tesadüfen öğrendim.

Çekilen single Eylül 1992'de piyasaya çıktığında, "Seattle sahnesi" terimi tamamen farklı bir anlama geliyordu.

Pearl Jam'in ilk albümü Ten, Soundgarden'in ticari atılımı Badmotorfinger ve Nirvana'nın devasa Nevermind albümü bir yaşına basıyordu.

Seattle, tek bir J.C. Penney giyim reklamında keçi sakallı sporcularla nerdleri bir araya getiren yeni bir müzik hareketinin uluslararası merkez üssüne dönüşmüştü.

Artık oldukça popüler olan bir indie grubu olan Nirvana, tartışmasız dünyanın en büyük grubuydu. "Smells Like Teen Spirit", OK Hotel'deki ilk çıkışından sonra hit oldu.

Nisan 1991'de OK Hotel konserinden sonra arabaya yürürken fiziksel ve zihinsel olarak hasta gibiydim. Deniz kıyısındaydık ve taze havayı derinlemesine soludum, otoyolun tepesinden gelen her sesin sakinleştirici bir dalga olduğunu hayal ettim.

Ama midem karanlık bir çukurdu. Yüzüm ağırlaştı ve gülümsemenin fikri bile zor geldi. Kollarım uyuştu, vücudum yürümeye direniyordu. 

Arabaya kadar yürürken neden bu kadar kötü hissettiğimi anladım. 19 yılda çok müzik dinlemiştim.

Nirvana hepsini silmişti

Büyük arena konserlerinde aklımı piroteknik ve lazerlerle eritmiştim, punk gösterilerinde gözlüklerimi yere düşürmüştüm. Olası her müzikal duyguyu hissettiğimi sanıyordum. Ama Nirvana hepsini silmişti.

Eve giderken, henüz kaydedilmemiş şarkının kulaklarımda hala çınladığını duymanın bir yolu olmadığına dair hissedilir kaygıyı hissettim.

Bu, internet öncesi çağda canlı müziğin heyecan verici bir yanıydı - kendi kafanda bir şarkıyı kopyalamak zorunda kalmak; referans olmadan gitarda öğrenmeye çalışmak; şarkıyı sözlü olarak arkadaşlarına anlatmak; tekrar duymak için gerçekten özlem duyuyordum. 

"Smells Like Teen Spirit" hakkında düşündükçe, o gece görmeyi düşünmediğim üç sıradan insan önceki müzik hayatımı işe yaramaz hale getirmiş gibi hissettirmişti.

Duyduğum veya gördüğüm hiçbir şey o gece gördüklerim/duyduklarım kadar anlamlı değildi. Bir daha da hiçbir şey olmayacaktı.

(PT)