"'Namus' Önemlidir" Diyor, Ne Olduğunu Açıklayamıyorlar

Filmmor Kadın Kooperatifi'nin "namus" için neler çektik! film ve fotoğraf sergisinin açılışı dün (13 Ocak) Yeni Melek'te gerçekleşti. Filmmor'dan Melek Özman ve fotoğrafçı Sine Boran Art, namus kavramının yaygın kullanımına rağmen anlamının muğlak kaldığını, konunun belirsizliğini vurgulamak için bir sergi hazırlamaya karar verdiklerini söyledi.

"Namus mülkiyettir" 

bianet'e "Namus nedir" sorusunu "Mülkiyettir" olarak cevapladığını anlatan Art, "Bunu fotoğraflamak zor, akla hemen bir şey gelmiyor" dedi:

"O yüzden konuya kurgusal yaklaştım; başka türlü istediğimi tam olarak anlatabilmem mümkün değildi, bir şeyler eksik kalıyordu. 'Namus mülkiyettir' algısı üzerinden 'namus'un örtünerek korunan ve saklanan bir şey olduğu sonucuna vardım. Kurguyu buraya oturttum."

Filmmor'la beraber geçen sene de "Kadınların Gözünden Fotoğraf Sergisi" adıyla bir çalışma yaptıklarını aktaran Art, "'Namus' için neler çektik!" için öneri geldiğinde hemen kabul ettiğini kaydetti. Art'a göre "Namus" kavramı kadınların hayatını kısıtlıyor ve kadınları bir "mülk"e dönüştürüyor:

"Film dışında da 'namus'un ne olduğunu sorduğumda genellikle 'Namus kadındır' yanıtını aldım. Bu netlikle olmasa bile tüm cevaplar kadınlarla ilgiliydi. Bu, üzerinde çok düşünülmeyen ama hayatımızda olması gerektiğine inanılan, ilginç bir algı."

"'Namus' kadınların artık doğal kabul ettiği tüm sınırlardır"

Geçen yıl düzenlenen Kadın Filmleri Festivali'nin temasının "namus" olduğunu bianet'e belirten Özman, bu kapsamda gerçekleşen panel ve söyleşilerde özellikle erkeklerin, yer yerse kadınların "Namus çok önemlidir" dediğini söyledi: 

"Bunu ifade edenlere 'Nedir bu namus' dediğimizde cevap veremiyorlardı. Kısacası 'namus' ne olduğunu bilmedikleri ama kutsal olan bir şeydi. Biz de 'Ne olduğunu insanlara soralım' dedik. Fotoğrafçı arkadaşlarımızdan fotoğraf çekmelerini rica ettik. Sonra film tasarladık."

Diyarbakır ve Van'da da serginin gösterileceğini aktaran Özman, "Sonradan Karadeniz'de de güçlü bir "namus" algısı olduğunu düşünerek Artvin'i de ekledik" dedi:

"'Namus' kadınların hayatını çok belirliyor. Bazı kadınlar için bedelleri -öldürülmek, sakatlanmak gibi- daha ağır olsa da, tüm kadınlar etkileniyor. Örneğin kadınlar gece ikide hava almaya çıkamıyor. Bu günün belli saatlerinde özgür olmamak demek. 'Namus' üstünde durmadığımız, yapmamaya alıştığımız, 'doğal' kabul ettiğimiz her şey, tüm sınırlar aslında."

Filmmor, mart ayındaki kadın festivaline hazırlanıyor; Türkiye'de kadınlarla ilgili "namus" gibi "mutlak ve muğlak" kavramları eleştirmeye de devam edecek. (GG/TK)

"Namus" için neler çektik! 

Tarih: 13-18 Ocak, 09:30-20:00
Yer: Yeni Melek
Gazeteci Erol Dernek Sokak, No: 13, Beyoğlu
Film: Birsen Atakan, Güliz Sağlam, Melek Özman, Ülkü Songül
Fotoğraflar: Figen Ekti, Nilay Kepekçi, Nilgün Yurdalan, Sine Boran Art