Medya Seçim Anketiyle Seçmeni Yönlendiriyor

Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver, anketlerin bilimselliğini değerlendirecek bir uzman kurul olması; seçimlerden belli bir süre önce bu anketlere yayın yasağı getirilmesi gerektiğini belirtti.

Verso Siyasal Araştırmalar Merkezi Başkanı Erhan Göksel de medyanın bu tip anketleri seçmeni yönlendirmek için kullandığını söyledi.

Radikal, yazarlarından Tarhan Erdem'in yönettiği KONDA'nın anket sonuçlarını seçimlere üç gün kala manşetten yayınladı. Buna göre Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yüzde 48, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yüzde 20 oy alacak; Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve 25-35 bağımsız Meclise girecek.

Kararsızlar "kazanana yönelebilir"

Ankette kararsızların oranı yüzde 11. Bu eski seçimler öncesinde yapılan anketlerdekine göre "yüksek" bir oran. Tanrıöver'e göre seçim anketlerinin medyada yayınlanmasının üç etkisi olabilir:

* Anketlerde ilk sırada çıkan partiye oy vermeyecek olanlar kendi partilerinin seçilme olasılığının azlığı nedeniyle oy kullanmaktan vazgeçebilir.

* İlk sıradaki partiye en yakın partinin oy oranı, bir denge sağlamak için tercihini değiştirecekler sayesinde yükselebilir.

* Kararsız veya siyasal bilinci oluşmamış seçmenler de kazanacaklarını düşündükleri partiye, anketlerin "kazanacak" dediği partiye yönelebilir.

Siyasal iletişimde kamuoyu araştırmalarının önemli bir etkisini olduğunu söyleyen Tanrıöver, partilerin izleyecekleri stratejileri bu anketler doğrultusunda belirlediklerini vurguladı.

"Denetim gerekli"

Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde seçimlerden belirli bir gün önce anketlere yayın yasağının getirildiğini belirten Tanrıöver, Nisan'da cumhurbaşkanlığı seçiminin yapıldığı Fransa'dan örnek verdi.

"Fransa'da istatikçilerden, sosyologlardan ve bilim adamlarından oluşan bir kamuoyu araştırmaları üst kurulu var. Seçim döneminde hangi kurum anket yapmışsa önce bu kurula gider, kurul anketin bilimselliğini denetler ve ancak bilimsel ölçütlere uyulduğu halde bu anketler medyada yayınlanabilir."

"AKP en iyi kullanan parti"

Erhan Göksel, partiler arasında kamuoyu araştırmalarını en iyi kullanan ve buna göre strateji belirleyenin AKP olduğunu belirtti.

AKP'nin Paul Mark, ANAR ve Metropol şirketleriyle çalıştığını belirten Göksel, medya holdinglerinin de birlikte çalıştıkları araştırma şirketleri bulunduğunu ekledi.

"Medya anketlerle insanları manipüle ediyor, kendi izlediği siyasete uygun anketleri uygun zamanlarda yayınlıyor. Bu tip anketlerin yayınlanması AKP'nin oyunu arttırabilir."

2004'den beri yaptıkları hiçbir anketi yayınlamadıklarını belirten Göksel, manipülasyona yol açmamak için sadece İnternet sitesinden sonuçları açıkladıklarını vurguladı.(NK/EÜ)