Kuzey Kıbrıs'ta Hangi Parti Ne Diyor

Kuzey Kıbrıs'ta 19 Nisan'da düzenlenecek erken genel seçimlere yedi parti katılıyor:

161 bin 373 seçmenin oy kullanabileceği seçimin oy pusulalarında, Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP), Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), Demokrat Parti (DP), Halk İçin Siyaset Partisi (HİS Parti), Özgürlük ve Reform Partisi (ÖRP), Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Ulusal Birlik Partisi (UBP) yer alıyor.

Şu an Meclis'teki toplam 50 sandalyeden 25'i CTP'de, 13'ü UBP'de, 6'sı DP'de, 5'i ÖRP'de, 1'i TDP'de bulunuyor.

Kuzey Kıbrıs'taki partilerin Kıbrıs sorununa, Türkiye'yle ilişkilere, ekonomiye ana hatlarıyla yaklaşımları şöyle.

Cumhuriyetçi Türk Partisi-Birleşik Güçler (CTP-BG)

Şimdiki cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın eski başkanı olduğu parti, hükümetin büyük ortağı. Başbakan Ferdi Sabit Soyer de bu partinin başkanı.

CTP, Kıbrıs sorununun BM gözetiminde gerçekleşecek görüşmeler yoluyla iki toplumlu, iki bölgeli ve toplumların siyasal eşitliğine dayalı Federal Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla çözülebileceğini savunuyor. Birleşik Federal Kıbrıs'ın da AB üyeliğini hedefliyor.

CTP-BG, Türkiye'yle " karşılıklı çıkara ve saygıya dayanan ilişki"yi savunuyor, programında "Kıbrıs Türk toplumunun iç işlerine müdahale edilmesine karşı mücadele edecektir" yazıyor. Parti anayasanın toplumun kendi kendini yönetmesini engelleyen maddelerden arındırılmasını, polisin sivil yönetime bağlanmasını da istiyor. CTP-BG, kamu yararı yüksek ve stratejik öneme sahip doğal tekel konumundaki sektörlerin devlet kontrolünde çalıştırılmasını savunuyor.

Ulusal Birlik Partisi (UBP)

Eski cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın kurucusu olduğu parti, şu an ana muhalefette. Başkanı Derviş Eroğlu'nun ifadesiyle "egemen eşitlikten yana". Kuzey Kıbrıs'ın bugünkü konumunu korumasını savunuyor. Parti seçim bildirgesinde "Halkımız Rum'la birleşmeye mahkum değildir" diyor, kendini "liberal demokrat" olarak tanımlıyor. Rekabete dayalı serbest piyasa ekonomisini savunuyor. Beş yıl içinde ülkeyi adım adım "serbest bölge"ye dönüştüreceğini vaat ediyor. Polisin başbakanlığa bağlanmasını gündeme getireceğini söylüyor. Türkiye'nin "etkin ve fiili garantisinin" devamından yana. Türkiye ordusuna gerekli altyapıyı sağlayacağını bildiriyor.

Demokrat Parti (DP)

1992de UBP'den ayrılan 9 kişi tarafından kuruldu. Başkanı, Rauf Denktaş'ın oğlu Serdar Denktaş. DP de seçim bildirgesinde birleşik değil, iki toplumlu, iki kesimli bir Kıbrıs'ı, Türkiye'nin "etkin ve fiili garantisi"nin devamını savunuyor. Şu an yürüyen Birleşik Federe Kıbrıs için görüşmelerin başarısız olması durumunda, Kuzey Kıbrıs'a ambargoların kalkmasını istiyor. Özel sektörün güçlendirilmesinden yana.

Özgürlük ve Reform Partisi (ÖRP)

2005 seçimlerinin ardından UBP ve DP'den ayrılanlar tarafından kuruldu. Şimdiki koalisyon hükümetinin küçük ortağı. Başkanı Turgay Avcı, Dışişleri Bakanı. DP, sık sık AKP hükümetinin ÖRP'yi desteklediğini iddia etti. Partinin açıklanmış bir programı bulunmuyor. Avcı seçim konuşmalarında "Allah yanımızdan Barış Kuvvetlerimiz, Mehmetçiğimizi, Anavatanımızı eksik etmesin. 70 milyonun desteği ile Kıbrıs Türkünün daha çok yapacak işi var" diyor.

Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP)

2005 seçimlerinin ardından Toplumcu Kurtuluş Partisi ve Birleşik Demokrasi Hareketi'nin birleşmesiyle kuruldu. Federal Kıbrıs Devleti'ni ve bu devletin AB'ye girmesini savunuyor. Türkiye'nin adada asker bulundurmasını sağlayan Anayasa'nın geçici 10. maddesini kaldırmaktan, asker ve polisi sivil denetime bağlamaktan yana. Kıbrıs'ın askersizleştirilmesi temel hedefi. Parti kendini "emekten yana, militarizme, şovenizme, emperyalizme ve faşizme karşı" olarak tanımlıyor. Yerel yatırımdan, Kuzey Kıbrıslı işçilere öncelik verilmesinden, bütün işçilerin sendikalı olmasından yana.

Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP)

"Tek kimlikli, tek pasaportlu, dışta tek temsiliyeti olan, ortak para birimine ve ortak ekonomiye sahip" bir Federal Kıbrıs Cumhuriyeti'ni, planlı ekonomiyi, sendikasız işçi kalmamasını, ILO sözleşmelerine uygun olmayan işyeri açılamamasını, yenilenebilir enerjiyi, herkese eşit ve yeterli sağlık hizmetini savunuyor. Nihai hedefi "Birleşik Sosyalist Kıbrıs". Adanın üslerden, askerden ve silahlardan arındırılmasını istiyor. (TK)