Kuzey Irakta Yaşananlar Yeni Değil

Bu haberlere göre bölgede şu "gelişmeler" yaşanıyor: "Kürdistan'a Hoş geldiniz" tabelaları asılmış, yeni bayraklar kullanılıyor, Kürtçe televizyonlar açılıyor vs...

Kuzey Irak'ta yaşanan gelişmelerin "sıra dışı" olup olmadığını, ve bölgede ne tür gelişmeler yaşandığını Kuzey Irak'ı yakından tanıyan Economist dergisinin Türkiye Temsilcisi Amberin Zaman'a sorduk:

Gazeteci Amberin Zaman özellikle 1991 yılından sonra Kuzey Irak'ı onlarca kez ziyaret etmiş, burayı gözlemlemiş bir gazeteci. Son on yıl içerisinde 25 kez bu bölgeye gitmiş, son ziyareti de bu yılın mayıs ayında olmuş.

Yüzde yüz gelişme

Gazeteci Amberin Zaman da, 1991'deki Körfez savaşından sonra Birleşmiş Milletler'in Irak'a 36. paralelin kuzeyinde etkinliği yasaklamasıyla Kuzey Irak'taki değişimi "yüzde yüz bir gelişme" olarak niteliyor:

"Kürtlerin denetimindeki Kuzey Irak'ta İlk gittiğimde son derece az gelişmiş, yolları bozuk, iptidai koşullarda yaşıyorlardı. Ancak Körfez savaşından sonra Habur sınır ticaretinden ve mazot ticaretinden elde edilen gelirler çok çok büyüktü, yüz milyonlarca dolarlardan bahsediliyordu. Kürtler, o gelirlerle altyapıya büyük yatırımlar yaptı. 1991 ile bugün kıyaslandığındaki değişim yüzde yüz. Düzgün yollar, yeni okullar, İran'dan, Kerkük'ten dönen mülteciler için evler, video televizyon bağlantıları, Internet bağlantıları. Müthiş bir değişim var..."

"Gelişmeler Kıbrıs'a benzer"

Gazeteci Zaman, bu süre içinde Kürtlerin milli kimliklerinde de ivme yaşandığını, ancak bunun sanıldığının aksine bağımsız bir Kürt devletine yol açmayacağı kanısında, ayrıca bunun "doğal bir durum" olduğunu göstermek için Kıbrıs'ı örnek gösteriyor:

"Bu durum tam olmasa da Kıbrıs ile benzerlik gösteriyor: Nasıl ki Kuzey Kıbrıs'ta son 28 yıldır Rum yönetiminin bir etkinliği olmaması nedeniyle Türk kimliğinin varlığı gelişme ve kök salma imkanı, özerkleşme fırsatı buldu, bu da ona benziyor. Merkezi hükümet denetimi olmayınca bu çok tabii bir sonuç."

Bölgeye dar bir pencereden bakılıyor

Zaman, "Kürdistan'a Hoşgeldiniz" tabelalarının, bayrakların, Kürtçe okullarının yıllardır zaten var olduğunu, medyanın bunu özellikle son zamanlarda yeniymiş gibi yansıtmasını "bölgeye dar bir pencereden bakmaya" bağlıyor, "Türkiye'de bu bölgeye yalnızca Türkiye'nin güvenliği vesilesiyle bakılmasını" eleştiriyor.

Körfez savaşından sonra 36. paralelin kuzeyinin güvenliğini sağlayan, bu bölgenin merkezi Bağdat hükümetinden özerk olmasını sağlayan Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiliz uçaklarının İncirlik'te konuşlandığını hatırlatan Zaman, nasıl oluyor da Türkiye'nin denetimindeki bir bölgede yaşanan gelişmelere şaşırdığını soruyor...

"Kürtler bağımsızlık istiyor ama..."

Zaman'a göre her Kürt'ün gönlünde bağımsız devlet fikri var ama hiçbiri bunun mümkün olmayacağının bilincinde. Bunun nedeninin de "basit" olduğunu söylüyor:

"Komşu ülkeler, Türkiye, Suriye, İran vs. çok güçlü ülkeler. Bütün bu ülkeler ve Irak'ın kendisi de dahil olmak üzere bağımsızlığa son derece karşı. Zaten Kürtler de her defasında bağımsızlığı savunmadıklarını vurguluyorlar." (HA/BB)