Koronavirüs: Üçüncü dalgada neler oluyor?

*Fotoğraf: AA (Arşiv). Fotoğraf uygulama: bianet.

Dünya Sağlık Örgütü Mart ayı başlarında, Avrupa kıtasında bildirilen COVID-19 vakalarının sayısının artmakta olduğu konusunda uyarmıştı. 

Örgütün Avrupa direktörü Hans Kluge, liderleri "temele geri dönmeye" ve pandemiyi kontrol altına alma çabasına halkla yeniden katılmaya çağırdı.

"Pandemi yorgunluğunun", insanların sosyal mesafe önlemlerini görmezden gelmeye başlamasına neden olabileceği, özellikle de devam eden aşılama çabaları ile birlikte insanların fazlaca rahatlayabileceği konusunda da çeşitli uyarılar yapılmıştı.

An itibariyle Avrupa: Geçen yıldan kötü 

An itibariyle, Orta Avrupa, Balkanlar ve Baltık devletlerinde vaka vakaları, hastaneye yatışlar ve ölümler şu anda dünyadaki en yüksek oranlar arasında.

Dahası, WHO, Avrupa'da COVID-19'dan ölenlerin sayısının - haftada ortalama 20 bin ile- geçen yılın bu zamanından daha fazla olduğunu söylüyor.

Buna yanıt olarak, birçok Avrupa ülkesi tecrit tedbirlerini yeniden uygulamaya koydu veya uzattı.

• Almanya, mevcut kısıtlamalarını 18 Nisan'a kadar uzattı ve başlangıçta Nisan ayının ilk beş günü için ülke çapında beş günlük bir tecrit planladı, ancak çok sayıda tepkiden sonra Şansölye Angela Merkel bu kararı tersine çevirdi.
• Paris, Fransa'nın kuzeyindeki ve güneyindeki diğer birkaç bölgeyle birlikte bir ay sürecek yeni bir tecrit sürecine giriyor. Karantinadan Fransa'nın 16 bölgesinde toplam yaklaşık 21 milyon insan etkilenecek. Fransa'da halihazırda akşam 7'den akşam 6'ya kadar ülke çapında sokağa çıkma yasağı var.
• Roma ve Milano dahil olmak üzere birçok büyük İtalya şehrinde mağazalar, okullar ve restoranlar kapalı. İtalya ayrıca, 2 Nisan Kutsal Cuma gününden başlayarak üç günlük Paskalya hafta sonu boyunca ülke çapında bir kapatma planladı.
• Yunanistan, Avrupa yazında yabancı turistleri ağırlamayı planladığını belirtmesine rağmen, zorunlu olmayan dükkanların ve kuaförlerin kapalı olduğu Atina da dahil olmak üzere vakaların en yüksek olduğu alanlarda yeni kısıtlamalar getirdi.
• İspanya'nın mevcut kısıtlamaları Mayıs ayına kadar yürürlüktedir ve yalnızca ev dışına önemli gezilere izin veriliyor.

Türkiye'de hangi varyantlar var? 

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün mutasyonun Türkiye'nin yüzde 75'ine yayıldığını söyledi.

Koca, "Mutasyon her geçen gün artıyor. Bunun dışında ağırlıklı İngiliz mutantı söz konusu" derken ekledi:

"Var olan virüsün yerini artık İngiliz varyantı almaya başladı. Bu varyantın en önemli özelliği; bulaştırıcılığının çok yüksek olduğu ama şimdiye kadar virülansında bir değişiklik olmadığını biliyoruz. Ayrıca Brezilya ve Güney Afrika mutantı, varyantı söz konusu. Brezilya mutantına ilişkin daha önce bir ilimizde görülen bir vakadan bahsetmiştim. Şimdi 3 vaka oldu. İki vakamız İstanbul, bir vakamız İzmir'de. Güney Afrika varyantı ise şu ana kadar 157 vakamız oldu."

Yeni varyantların etkisi ne? 

Uzmanlara göre vaka artışlarında yeni varyantlar önemli bir rol oynadı. 53 Avrupa ülkesinden veya bölgesinden yaklaşık 48'i, ilk olarak Birleşik Krallık'ta tanımlanan B.1.1.7 varyantını tespit etti. 

• Başak proteinini etkileyen bir mutasyon nedeniyle koronavirüsün orijinal varyantından yüzde 50 civarında daha fazla bulaşıcı olduğu biliniyor. Bu mutasyon, başak proteininin insan hücrelerine orijinalinden daha kolay ve daha güçlü bağlarla tutunmasına izin veriyor. İnsan hücrelerini enfekte etme ve sonunda baskın suş haline gelmesini, ayrıca daha önce etkili olan önlemleri engellemede daha usta olmasını sağlıyor.

Bu varyantın baskın hale geldiği birçok ülke, vakaların sayısında hızlı artışlar gördü ve bu da hastaneye yatışların artmasına, sağlık sistemlerinin aşırı gerilmesine ve ölüm oranlarının artmasına neden oldu.

E484k mutasyonunu içeren ve onu bir aşı tarafından üretilen veya daha önce COVID-19 yakalanmış olan antikorlara daha az duyarlı hale getiren B1.351 - veya Güney Afrika - varyantı da endişe verici kabul ediliyor. 

Bu varyant, İspanya, Almanya, Fransa ve İtalya dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde daha az sayıda tespit edildi ve yerel yönetimler tarafından dikkatle izleniyor.

Tüm bunların yanı sıra, aşıların Avrupa Birliği üye devletlerinde endişe verici derecede yavaş yayılması ekleniyor.

AB, 300 milyon doz Pfizer-BioNTech aşısı sipariş etti, ancak aşının yapıldığı fabrika daha uzun vadede üretimi artırmak için yenileme çalışmalarından geçtiği için teslimat ertelendi.

Oxford-AstraZeneca aşısının AB'ye tedariki tartışmalı bir konu oldu.

Oxford-AstraZeneca, Belçika ve Hollanda'daki fabrikalarında tedarik zinciri sorunları yaşadığını söylerken, AB, AstraZeneca ile sözleşmesini Birleşik Krallık'tan daha sonra imzalamasına rağmen Birleşik Krallık'ın aşı teslimatlarına öncelik verildiğini düşünüyor.

(PT)