Kirlilik İstanbul ve Ankara’da yeni limitlerin de çok üstünde

* Fotoğraf: Pixabay

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bugün (22 Eylül) hava kirliliği limit değerlerini 15 yıl aradan sonra güncelledi.

Konuyla ilgili yazılı bir açıklama yapan Greenpeace Akdeniz, güncellenen hava kalitesi rehberinde temel kirleticiler arasında bulunan PM10 için yıllık limit değer 20 mikrogramdan 15'e; DSÖ'nün kanserojen madde olarak da tanımladığı PM2.5 için ise 10 mikrogramdan 5'e çekildiğini aktardı.

Yeni değerlere göre İstanbul'da hava kirliliğinin limit değerlerinin yaklaşık 3,4 kat; Ankara'da ise 3,8 kat üzerinde kaldığı görüldü.

Türkiye'de hava kalitesi ölçümleri yetersiz

Türkiye'de gerçekleştirilen hava kalitesi ölçümlerinin yetersiz olduğunu belirten Greenpeace Akdeniz, Türkiye'de bugün hala PM 2.5 için belirlenmiş bir limit değer bulunmadığını ifade etti.

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy, DSÖ'nün güncelleme kararına ilişkin yaptığı değerlenmede, "Bir tarafta iklim krizinin şiddetlendirdiği afetlerle boğuşurken, öteki taraftan hala kendimizi salgından korumaya çalıştığımız bu krizler çağında temiz bir nefes almak hepimizin müşterek ihtiyacı ancak gezegeni yok eden anlayış temiz hava hakkımızı da gasp ediyor. Bu anlayışın karşısında kirletici faaliyetleri durduracak olan limit değerler kısa vadeli koruma önlemleri için elimizdeki en etkili politika araçları. Ancak bunlar da tek başına yeterli değil" dedi.

Yıllar içinde gelişen halk sağlığı bilimi ve DSÖ'nün her 10 yılda bir limitlerde revizyona gitme ihtiyacının güvenli bir eşik olmadığını gösterdiğini ifade eden Ersoy, çözüm önerisini şöyle özetledi:

"Diğer yandan trafiğin yoğun olduğu karayolları, organize sanayi bölgeleri ve kömür gibi fosil yakıtların kullanıldığı enerji santrallerinin bulunduğu sıcak noktalarda tüm dünyada kirlilik değerleri limitlerin katbekat üstünde olduğu görülüyor. Bu nedenle kömürü, dizel ve benzinli araçları geride bırakacağımız bir takvimi hemen planlamalı ve geçiş döneminde de fosil yakıtların halk sağlığı etkilerini minimize edecek limit değerlere göre temiz hava eylem planlarını uygulamalı, koruma bölgeleri ilan etmeliyiz."

TIKLAYIN - Hava Kirliliği İnsan Ömrünü Ortalama 3 Yıl Kısaltıyor

İstanbul'da 15 bin erken ölüme neden oldu

Hava kirliliğinin erken ölüm ve astım, inme, akciğer kanseri, depresyon, şizofreni, erken doğum gibi pek çok sağlık sorunu riskini yükselttiğini hatırlatan Greenpeace Akdeniz, hava kirliliğinin neden olduğu sağlık sorunlarının aynı zamanda toplumlara ek bir finansal yük getirdiğini belirtti:

• Hava kirliliğinin sağlık faturası dünyanın bazı bölgelerinde gayri safi yurt içi hasılanın yaklaşık yüzde 14'üne denk geldiği şehirler mevcut.
• 15 milyonun yaşadığı İstanbul'da hava kirliliğinin 2020'deki faturası 6.6 milyar dolar olduğu tahmin ediliyorken, neden olduğu erken ölüm sayısı ise 15 bin kişiydi.

Hava kirliliği direkt ölüm nedeni olarak kayda geçti

Düşük seviyede hava kirliliği maruziyetinin bile insan sağlığı üzerindeki zararlarını gösteren bulguların arttığına dikkat çeken Greenpeace Akdeniz, 2020 yılı sonunda İngiltere Yüksek Mahkemesi'nin Londra'da trafiğin yoğun olduğu bir bölgede yaşayan 9 yaşındaki Ella Kissi Debrah'ın ölüm nedenleri arasında hava kirliliğinin bulunduğuna karar verdiğini hatırlattı:

"Ella, hava kirliliğinin direkt ölüm nedeni olarak kayda geçtiği ilk kişi olurken hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkileri de net şekilde görülmeye ve resmi şekilde kabul edilmeye başlandı." (KÖ)