Karadayı Gözaltında

28 Şubat döneminin Genelkurmay Başkanı, emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen 28 Şubat soruşturması kapsamında İstanbul'da gözaltına alındı.

Soruşturmayı yürüten Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 10. maddesi ile görevli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Bilgili'nin talimatı doğrultusunda Karadayı'nın İstanbul Fenerbahçe Orduevi'nin yanındaki lojmanına bu sabah polis gönderildi. Polis eşliğinde Atatürk Havalimanı'ndan Ankara'ya getirilecek Karadayı, Ankara Adliyesi'nde savcı Bilgili'ye ifade verecek.

Dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Çevik Bir, 28 Şubat'ın baş sorumlusu olarak gördüğünü söylediği Karadayı hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. Sincan Cezaevi'nde 28 Şubat soruşturması kapsamında tutuklu bulunan Çevik Bir, Karadayı'nın da yargılanmasını istedi.

Çevik Bir 28 Şubat döneminde görevini "emir-komuta zinciri" içinde yaptığını, Genelkurmay 2. Başkanı olarak 28 Şubat döneminde yalnızca karargâhtan sorumlu olduğunu, diğer Kuvvet Komutanlıklarına ise emir yetkisinin bulunmadığını ifade etmişti.

Emekli Orgeneral Çevik Bir 16 Nisan 2012'de tutuklandı. Özel yetkili cumhuriyet savcılarının tutuklanmaları talebiyle Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ne sevk ettiği 12 kişiden dokuzu bu soruşturma kapsamında tutuklu.

Dönemin Genelkurmay İkinci Başkanı emekli Orgeneral Çevik Bir, emekli Tuğgeneral Ünal Akbulut, emekli Kıdemli Albay Serdar Çelebi, emekli Albaylar Yüksel Sönmez, Yahya Cem Özarslan, Ruşen Bozkurt, Oğuz Kalelioğlu, Cengiz Çetinkaya ve Alican Türk, "Haklarında kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olguların bulunması, sevk maddelerindeki eylemler için öngörülen cezanın alt ve üst sınırları ve bu maddelerin kaçma kuşkusu doğurması ile adli kontrol kararı verilmesinin yetersiz kalacak olması" gerekçesiyle tutuklandı.

28 Şubat soruşturması kapsamında, 12 Nisan 2012'de 31 emekli asker gözaltına alınmıştı.

28 Şubat iddianamesinde, Bir'in yanı sıra aralarında dönemin YÖK Başkanı Kemal Gürüz, Genelkurmay Genel Sekreteri Erol Özkasnak, Jandarma Genel Komutanı Teoman Koman ve emekli Orgeneral Fevzi Türkeri'nin de bulunduğu 90 sanık var.

Savcı Mustafa Bilgili'nin hazırladığı iddianameye göre, Balyoz davası tutukluları Çetin Doğan ile MHP Milletvekili Engin Alan, dönemin Seferberlik Tetkik Kurulu Başkanı Lokman Ekinci ve Tümgeneral Kenan Deniz de sanıklar arasında.

Yazımına hâlâ devam edilen yüzlerce sayfalık iddianamede, sanıklar, "Türkiye hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemek ve engellemeye teşebbüs etmek" ile suçlanıyor.

"Batı Çalışma Grubu" kurucularından

MGK bildirisi yayınladığında Genelkurmay 2. Başkanı olan Çevik Bir, Ağustos 1999'da 1. Ordu Komutanlığından emekli oldu. Bir'in, ordu içindeki "Batı Çalışma Grubu"nun kurucularından olduğu ortaya çıkarıldı. Grup, "irticai faaliyette bulunanları" fişliyordu. Bir, 2009 yılında Ergenekon soruşturması kapsamında savcı Zekeriya Öz'e ifade vermişti.

28 Şubat'ta ne oldu?

28 Şubat 1997'de Milli Güvenlik Kurulu (MGK) hükümetin uygulamalarını eleştiren ve "irticai faaliyetlere karşı" mücadele çağrısı yapan 18 maddelik bir bildiri yayınladı.

Refah Partisi (RP) ve Doğruyol Partisi (DYP) koalisyonu iktidardaydı. RP Genel Başkanı ve başbakan Necmettin Erbakan 18 Haziran'da istifa etti.

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, iki parti arasındaki protokolü dikkate almayarak yeni hükümeti kurma görevini başbakan yardımcısı, DYP başkanı Tansu Çiller yerine Anavatan Partisi (ANAP) genel başkanı Mesut Yılmaz'a verdi.

Basında 1 Mart 1997'de "Radikal dinci faaliyetlere ilişkin MİT raporunun ele alındığı tarihi MGK toplantısı" diye geçen toplantıya şu adlar katılmıştı:

Demirel, Erbakan, Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı, Çiller, Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan, İçişleri Bakanı Meral Akşener ve kuvvet komutanlarının yanı sıra Dışişleri Müsteşarı Onur Öymen, MİT Müsteşarı Sönmez Köksal, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Necdet Seçkinöz, MGK Genel Sekreteri Orgeneral İlhan Kılıç, Emniyet Genel Müdürü Alaaddin Yüksel, Olağanüstü Hal Bölge Valisi Necati Bilican, Genelkurmay İstihbarat Başkanı Korgeneral Çetin Taner ve MGK Genel Sekreter Başyardımcısı Korgeneral Necdet Timur.

12 Temmuz'da ANAP, Demokratik Sol Parti (DSP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) koalisyonu kuruldu.

MGK bildirisinde belirtildiği şekilde 14 Ağustos'ta zorunlu temel eğitim sekiz yıla çıkarıldı. İmam Hatip liseleri de dahil, meslek liselerinin ortaokul bölümleri kapatıldı.

Yargıtay başsavcısı Vural Savaş, 21 Mayıs'ta RP aleyhine kapatma davası açtı. Anayasa Mahkemesi 18 Ocak 1998'de RP'yi kapadı; partinin mallarına el konuldu; Erbakan ve altı partiliye beş yıl parti üyeliği yasağı geldi. (AS)