"Kâr Yerli Halkların Haklarının Önünde"

Uluslararası Af Örgütü 9 Ağustos Dünya Yerli Halklar Günü öncesinde Kuzey ve Güney Amerika kıtalarındaki yerli halkın durumuna dikkat çekti.

Örgütün açıklamasında, Kuzey ve Güney Amerika kıtalarındaki hükümetlerin kârı, binlerce Yerli Halk'ın fiziksel ve kültürel olarak hayatta kalmasının önüne koyduğu dile getirildi.

Af Örgütü'nün açıklamasına neden olan konu otoyol, petrol boru hattı, hidroelektrik santralleri ve madenlerin "geleneksel bölgeler"de yerli halkın hayatını olumsuz yönde etkilemesi.

Uluslararası Af Örgütü Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Kampanyası Sorumlusu Mariano Machain, bu tip "gelişim projeleri" sırasında yerli halkın sürece dahil edilmesinin ve rızalarının alınmasının gerekliliğini vurguladı.

"Ülkeler, Yerli Halkları etkileyen kararları verirken, onları sürece daha başında dahil etmek zorunda. Bu zorunluluğu göz ardı etmek sadece kötü niyet, güvensizlik ve kutuplaşma iklimi yaratır. Bu durum da sosyal huzursuzluk ve çatışmaya yol açar.

"Mega projelerin Yerli topluluklar üzerinde büyük olumsuz etkileri olabiliyor. Bu projeler, sadece bu toplulukların özgür, öncelikli ve bildirimli rıza göstermesi söz konusu ise hayata geçirilmelidir."

İyi niyet yok, hak ihlalleri var

Af Örgütü açıklamasında hükümetlerin eksikliklerine de dikkat çekti: iyi niyet ve şeffaflık eksikliği, tehditler ve projelerle ilgili sorunları dile getiren liderlere yönelik asılsız suçlamalar, şirketlerin hareketlerini kontrol edememek ve hak ihlallerinin gerçekleştiği yerlerde topluluklara tazminat sağlayamamak.

Açıklamada, Ekvator'da Sarayaku yerli topluluğunun, kendilerine danışılmadan hayata geçirilen bir petrol projesi yüzünden atalarından kalan toprakların bir kısmını kaybedebileceği gibi birçok örnek de verildi.

Sarayaku yerlileri konuyla ilgili olarak İnter-Amerika İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmak zorunda kaldı. Mahkeme Sarayaku yerlilerinin kültürel adetleri ve bölgelerini etkileyecek herhangi bir projeda ilerleme olmadan yerlilerle fikir alışverişinde  bulunma zorunluluğuna karar verdi. (YY)

Uluslararası Af Örgütü'nün Kuzey ve Güney Amerika kıtalarında yaşayan yerli halkların durumuna ilişkin raporu için tıklayınız.

Uluslararası Af Örgütü'nün konuyla ilgili açıklamasının tamamına ulaşmak için tıklayınız.