HDP MİLLETVEKİLİ RIDVAN TURAN

Kanal İstanbul ile ne kadar tarım alanı vasfını yitirecek?

HDP Milletvekkili Rıdvan Turan, Kanal İstanbul projesiyle vasfını yitirecek tarım arazilerini ve ormanlık alanları TBMM Başkanlığı'na sordu.

İstanbul

* Fotoğraf: Arşiv - AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mersin Milletvekili Rıdvan Turan, Kanal İstanbul projesiyle vasfını yitirecek tarım arazileri ve ormanlık alanlara ilişkin TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi.

Projenin hayata geçirilmesiyle büyük çoğunluğu şehrin kuzeyinde yer alan kumul alanları, muhafaza ormanları, akarsular, meralar, tarım alanları ve kentin ikliminin olumsuz etkileneceğine değinen Turan, İstanbul'da yüzlerce bitki ve hayvana ev sahipliği yapan ekosistemin de geri dönüşü ve telafisi olmayan bir sürece gireceğini, su kaynaklarının tahrip olacağını ifade etti.

Turan, Kanal İstanbul’un etki alanının yüzde 78,83’ü farklı niteliklere sahip tarım arazilerinden oluştuğu ve bu alanın 101 milyon 973 bin 360 metrekareye denk geldiği bilgisine de yer verdi.

“Proje ile kanun çelişiyor”

7 yılda tamamlanması planlanan Kanal için 4 yıl boyunca kazı yapılacağı ve 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp hafriyat çıkacağı iddialarını da aktaran Turan şunları söyledi:

“403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre ‘mutlak tarım arazisi’ olarak tanımlanan, korunması gereken 5 milyon 264 bin 297 m2’lik tarım alanı projenin etki alanında yer almaktadır. Dolayısıyla İstanbul’a gıda sağlayan nitelikli tarım alanları projeyle yok olacaktır.

* Rıdvan Turan

“Kanunun amacı; ‘toprağın doğal veya yapay yollarla kaybını ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasını, geliştirilmesini ve çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak, plânlı arazi kullanımını sağlayacak usul ve esasları belirlemektir’ şeklinde belirtilmektedir. Ancak projeyle kanun çelişmektedir.”

Hangi tedbirler alındı?

Turan, TBMM Başkanlığı’na şu soruları yöneltti:

* Kanal İstanbul projesinde, toplamda ne kadar tarım alanını etkilenecek ne kadar tarım ve orman alanı vasfını yitirecektir?

* Proje hazırlanırken Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu uygulanmış mıdır?

* Toprak koruma projesi hazırlanmış mıdır? Projede kaldırılacak verimli toprak nerede nasıl ve ne amaçla kullanılacaktır?

* Kumul alanları, muhafaza ormanları, akarsular, meralar ve tarım alanları, kentin iklimi ve ekolojisi olumsuz etkileneceği bilimsel raporlarla belgelenmesi karşısında Bakanlığınız bölgede hangi tedbirleri almıştır?

Kanal İstanbul projesi

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, başbakan olduğu dönem 2011’de yaptığı bir konuşmada “yeni bir İstanbul” hedefinden söz etti. “Çılgın proje” olarak sunulan bu planın içinde Kanal İstanbul adı da ilk kez duyuldu.

“Çılgın proje”de neler var?

Haliç Kongre Merkezi’nde 2011’de yapılan toplantıda projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştı. Projenin en önemli ayağı ulaşımda entegrasyondu. Bugün bu projede hedeflenen 3. Köprünün 3. Havalimanının yapımı bitti.

Torba yasayla bölge ranta açıldı

Mayıs 2016’da 20 kanunun toplam 32 maddesinde değişiklik yapıldı. Mera Kanununa eklenen ek madde ile Kanal İstanbul’un bulunduğu bölgenin imara açılmasına ön ayak oldu. Yasaya getirilen “otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol” ibaresinin dahil edilmesiyle de Kanal İstanbul’a bağlanan yolların ücretli olacağı sonucuna varıldı.

2018'de rotası açıklandı

2018’de dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan projenin güzergahını nihayet açıkladı. Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu oluşturacak kanalın Küçükçekmece Gölü’nden başlayarak, Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu koridoru boyunca 45 kilometre olacağını söyledi.

ÇED süreci

Kanal İstanbul projesi için hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu’nca yeterli bulunduktan sonra 23 Aralık 2019'da askıya çıkarılmış ve kamuoyunun görüşlerine açıldı.

Raporun askıda olduğu 10 gün boyunca projenin iptalini isteyen yurttaşlar, İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı il müdürlüklerinde uzun kuyruklar oluşturarak itiraz dilekçelerini verdi.

TIKLAYIN - Kanal İstanbul’a 34 Maddelik ÇED İtirazı

Ancak 17 Ocak'ta Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Kanal İstanbul ÇED Raporu'nu onayladıklarını bildirdi.

Raporda ne var?

75 milyar lira bedel ile yapılacak Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.

Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz’e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.

Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.

Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.

TIKLAYIN - Kanal İstanbul'da Üç Gerekçe, Üç İtiraz

TIKLAYIN - Kanal İstanbul İtirazları: Ekolojik Yapı Bozulacak, Kent Yumurta Kokacak

(TP)