Kadın vekile cinsiyetçi küfür "eleştiri" sayılamaz

Fotoğraf: Renate Künast/Then24

Almanya Federal Anayasa Mahkemesi bu hafta verdiği kararda "siyasetçilere yönelik nefret söylemleri, hakaretler ve tehditler"in nereye kadar düşünce özgürlüğü olduğu ve ne zaman suç teşkil ettiği" sorusuna alışılageldik yanıtı vermedi: Yeşiller Federal Meclis Milletvekili Renate Künast'ın hakarete uğradığı ve hakaret edenlere yargı yolunun açılması gerektiğini kararlaştırdı.  

Yeşiller Federal Meclis Milletvekili Renate Künast, 2019'da kendisine sosyal medyadan yöneltilen ağır küfür ve hakaretleri Berlin'de yargıya taşımış, ancak istediği sonucu alamayınca şikayetini bu kez Karlsruhe'deki Federal Anayasa Mahkemesi'ne taşımıştı.

DW Türkçe'nin haberine göre, yüksek mahkeme bu hafta Künast'a yönelik nefret paylaşımlarında hak ihlali görmeyen alt mahkeme kararını geri çevirdi. Böylece Künast'a küfür ve hakaret eden kişilerin bilgilerinin kendisine verilmesi ve bu yolla yargı yolunun açılabilmesi mümkün olacak.

Pedofili tartışması hakarete varınca

Politikacı Renate Künast, pedofiliyle ilgili 2015'teki bir tartışmayla bağlantılı olarak 2019'da uydurma bir alıntıya dayandırılarak dolaşıma sokulan bir haberin ardından yoğun nefret, hakaret ve tehditlere maruz kalmıştı.

Cinsel şiddet içerikli tehditlere uğrayan politikacı, en hafifi "bok parçası" olmak üzere çoğunluğu cinsiyetçi ağır hakaret içeren 22 facebook paylaşımını yargıya taşımak istedi. Bunları yapan kişilerin isimlerinin, e-postalarının ve IP adresleri ile paylaşımın yüklenme saatinin kendisine verilmesi amacıyla mahkemeye başvurdu. Ancak davaya bakan ilk derece mahkemesi olan Berlin Eyalet Mahkemesi, söz konusu söylemlerde hak ihlali olduğu hükmüne varmadı.

Künast'ın itirazı üzerine mahkeme 22 paylaşımdan 12'sini kişiliğe hakaret olarak nitelendirerek paylaşanların bilgisinin şikayetçi vekile verilmesine hükmetti.

Künast ise Berlinli hakimlerin kararını yetersiz buldu ve konuyu temel hak ve özgürlükler konusundaki en üst merci olan Karlsruhe'deki Federal Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.

Anayasa Mahkemesi yıllarca uydurma bir alıntıyla hedef gösterilen ve tehdit hakaretlere uğrayan Künast lehine karar verdi. Hakimler, "düşünce özgürlüğünün korunmasının temelinde öncelikle ve özellikle vatandaşın hükmedenlere eleştiri hakkı güvencesinin yattığını" vurguladı.

Ancak Anayasa Mahkemesi yargıçları, Anayasa'nın kamuya açık dijital ortamlardaki nefret söylemi ve kışkırtmalara karşı bütün vatandaşları korumak ve gerektiğinde sınırlar çizmekle yükümlü olduğuna da hükmetti. Kararda ayrıca devlet ve toplum için çalışan kişilerin, kendilerinden beklentileri yerine getirebilmeleri için kişilik haklarının yeterince korunması gerektiğine dikkat çekildi. 

Karar gereğince Facebook kullanıcı bilgilerini yasal süreçlerin başlatılabilmesi için Künast'a vermekle yükümlü.

Künast: Demokrasi için güzel bir gün

Sadece fikirleri değil, kadın olması ve dış görünüşü üzerinden de sıkça sosyal paylaşım platformlarında hedef alınan Renate Künast, Federal Anayasa Mahkemesi'nin kararından memnun. Kararı, Twitter hesabından , "Demokrasi için güzel bir gün. Karar, dijital çağda kayda geçen bir parça hukuk tarihi" olarak yorumladı. 

Türkiye'de ölçü kimin kime 'hakaret' ettiği

Özdeş bir tartışmada Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın kendisine sosyal medya hesabından "çapsız" diyen eski başkan Melih Gökçek hakkında "hakaret" gerekçesiyle yaptığı suç duyurusunda Ankara Cumhuriyet Savcısı Avni Rıfat Baysal, "çapsız" ifadesini "düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında bir eleştiri" kabul edip "kovuşturmaya gerek yok" kararı vermişti

Baysal kararın gerekçesinde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı'nın, "konumu gereği kendisine yöneltilen ağır eleştiriler karşısında diğer kişilere göre daha esnek bir yaklaşım tarzı göstermesi ve tahammül seviyesenin diğer kişilere göre daha yukarıda olması gerektiği; eleştirinin övgü olmaması nedeniyle sert, kaba, şok edici, saldırgan, kırıcı ve inciti ifadeler barındırmasının doğal olduğu"nu savunmuştu. 

Gerekçede ayrıca, "çapsız" sözünün "ifade sınırları" içinde olduğu da belirtilerek, "Düşünce ve ifade özgürlüğünün sınırlarının genişletilmesinin ve kişilerin eleştiri amacıyla yaptıkları düşünce açıklamalarına dava açılmasının önüne geçilmesinin tartışıldığı günümüz koşulları"nda, konuyla ilgili bir kovuşturma yapılmasına yer olmadığına hükmetmişti. 

Ancak aynı Baysal, sosyal medya hesabından AKP'li Mamak Belediye Başkanı Murat Köse'yi aynı sıfatla "çapsız" diyerek eleştiren bir yurttaşın sözlerini ''hakaret'' sayarak yargılanmasını istedi.

Savcı, Köse'ye sosyal medya hesabından "Murat Köse isimli çapsız şovmen, koca Mamak'ı nasıl yönetecek. Mamak'ı artistlere yem etmeyiz. İyi ki Büyükşehir var" sözlerini kullanan yurttaşın bu paylaşımının "Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı alenen hakaret" olduğunu savunarak, dava açtı. (AEK)