Jîna Amînî ve 'Jin Jîyan Azadî' Sakharov Ödülü'ne aday gösterildi

*Fotoğraf: Renew Europe

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Avrupa Parlamentosu (AP), her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü adaylarını açıkladı.

AP'nin resmi internet sitesinde yer alan açıklamaya göre Dışişleri Komitesi, İnsan Hakları Alt Komitesi ve Kalkınma Komitesi, AB tarafından insan hakları çalışmalarına verilen en yüksek ödül olan Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü için dün (20 Eylül) 9 aday sundu.

2023 Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü için aday gösterilenler:

Üç farklı grubun adayı: Jîna Mahsa Amînî

- Avrupa Halk Partisi (EPP) tarafından aday gösterilen Jîna Mahsa Amînî ve İranlı kadınlar;

- Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) tarafından aday gösterilen Jîna Mahsa Amînî ve Kadın, Yaşam, Özgürlük (Jin, Jîyan, Azadî) Hareketi, İran'da kadın hakları için mücadele;

- Renew Europe Renew tarafından aday gösterilen Jîna Mahsa Amînî ve Kadın, Yaşam, Özgürlük Hareketi, İran;

- Afganistanlı eğitim aktivistleri: Marzia Amiri, Parasto Hakim ve Matiullah Wesa, Afganistan, 59 AP üyesi tarafından aday gösterildi;

- Gürcistan'ın Avrupa yanlısı halkı ve Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri (ECR) tarafından aday gösterilen Gürcistan'ın eski Kamu Savunucusu Nino Lomjaria;

Neofaşistler Elon Musk'u aday gösterdi

- Elon Musk, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kimlik ve Demokrasi (ID) tarafından aday gösterildi;

- Vanessa Nakate, iklim aktivisti, Uganda, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı (Yeşiller/EFA) tarafından aday gösterildi;

- Vilma Núñez de Escorcia ve Monsenyör Rolando José Álvarez Lagos, Nikaragua, 43 AP üyesi tarafından aday gösterildi;

- Ücretsiz, güvenli ve yasal kürtaj için mücadele eden kadınlar: Justyna Wydrzyńska - Polonya, Morena Herrera - El Salvador ve Colleen McNichols - ABD, The Left tarafından aday gösterildi.

Süreç nasıl işleyecek?

Dış İlişkiler ve Kalkınma Komiteleri üç finalisti 12 Ekim'de açıklayacak. Parlamento Başkanı Roberta Metsola ve siyasi grup liderleri kazananı belirleyip 19 Ekim'de kamuoyuna duyuracak.

Ödül töreni, Fransa'nın Strasbourg kentinde 13 Aralık'ta AP Genel Kurulu sırasında yapılacak.

Arka plan

1975 Nobel Barış Ödülü sahibi Sovyet fizikçi ve siyasi muhalif Andrei Sakharov'un adını taşıyan ödül, 1988'den bu yana insan haklarını savunan kişilere veriliyor.

Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü, 50 bin Avro'dur.

Her bir adayın en az 40 AP üyesinin desteğini alması gerekmekte olup her bir üye sadece bir adayı destekleyebilmektedir.

Leyla Zana ve Êzidî kadınlar da kazanmıştı

Ödül, ilk olarak 1988'de Nelson Mandela'ya verilmişti.

1995 yılında Leyla Zana'ya verilen ödülü bugüne kadar alanlar arasında Alexander Dubcek, Aung San Suu Kyi, Teslime Nesrin, Wei Jingsheng, İbrahim Rugova, Kofi Annan, Hu Jia gibi isim ve kuruluşlar da bulunuyor.

TIKLAYIN - Leyla Zanaya 9 Yıl Gecikmeli Ödül Töreni

2011'de Arap ayaklanmaları aktivistlerinin layık görüldüğü ödülü, 2012'de İranlı yönetmen, senarist ve yapımcı Cafer Penahi ile İranlı insan hakları savunucusu Nesrin Sotudeh aldı.

Pakistanlı çocuk hakları savunucusu Malala Yusufzay da ödülü kazananlar arasında. Yusufzay ödülün 2013'teki sahibi olmuştu.

2014'te de tecavüz mağdurlarının tedavisinde uzmanlaşmış jinekolog Denis Mukwege'ye, 2015'te Suudi Arabistanlı blog yazarı Raif Bedevi'ye verilmişti.

2016'da Esra Mungan ve Can Dündar'ın da aday gösterildiği ödüle Êzidî kadın aktivistler Nadia Murad ve Lamiya Aji Bashar layık görüldü.

Ödül, 2017'de Venezuela'daki muhalif harekete, 2018'de ise Rusya'da cezaevinde bulunan Ukraynalı yönetmen Oleg Sentsov'a verildi.

2019'da Uygur Aktivisti İlham Tohti'ye verilen ödülü 2020'de ise Belarus Demokrasi Hareketi aldı.

2022 yılında ise "cesur Ukrayna halkı" ödüle layık görülmüştü.

(NT)