İsrail Erihadan Çekiliyor

Arafat'ın Filistin Devlet Başkanı olduğu sırada İsrail'le barış süreci tıkanmış; bir Filistin devletinin kurulması açısından karamsar bir tablo ortaya çıkmıştı. Eriha'nın Filistin yönetimine devri, İsrail'in Filistin Yönetimine iade edilecek topraklardan çekilmesinde kritik bir başlangıç adımını oluşturuyor.

Eriha'nın Filistin Yönetimine devredilmesi, Batı Şeria'daki diğer şehirlerin teslimi açısından bir test özelliği de taşıyor. Şubat ayında Şarm el-Şeyh'de varılan anlaşmaya göre, Tul Kareym ve Kalkilya'nın ardından Beytüllahim ve Ramallah da Filistin Yönetimine devredilecek.

17 Filistinli militan

Ariel Şaron'un Mayıs 2004'te ilan ettiği aşamalı çekilme planında Batı Şeria'dan İsrail ordusunun çekilmesine ve güvenlik yetkilerinin devrine yönelik hiçbir ipucu yoktu.

Haaretz'e göre, İsrail'in Eriha'dan çekilmesinin ardından İsrail'in arananlar listesinde bulunan 17 Filistinli militanın Filistin Yönetimi tarafından silahsızlandırılarak kent dışına çıkmaları önlenecek.

Buna karşılık İsrail, İsrailli sivillere karşı silahlı eylemlere tekrar başlamadıkları sürece, bu militanları tutuklamaya ya da onlara karşı suikast girişiminde bulunmaya kalkışmayacak.

Fakat Mahmud Abbas bugün, Eriha'nın devrinden sonra burada bulunan Filistinli militanların, özellikle Filistin Kurtuluş Örgütü ve - İsrailli bir bakanın öldürülmesinden sorumlu tutulan - Filistin'in Kurtuluşu için Halk Cephesi lider kadrosundan iki kişinin serbest bırakılacağı yönünde bir açıklama yaptı. Bu açıklama, yarınki devir açısından bir belirsizlik yaratmış bulunuyor.

Filistinli mülteciler

Filistin'de barışçıl çözüm açısından önemli bir gelişme de, Filistin Yönetiminin yeni lideri Mahmud Abbas ile Hamas ve Cihad da dahil olmak üzere Filistinli örgütlerin temsilcileri arasında Kahire'de başlayan görüşmeler.

Bu görüşmeler sonucunca Hamas ve İslami Cihad'ı da bağlayan bir ateşkes ilan edilebilir. Diğer bir önemli beklenti, İsrail devletinin varlığı kabul edildiğine göre, Ortadoğu'daki Filistinli mültecilerin geleceğine - geri dönme hakkına ya da bu hak gerçekçi değilse kaderlerinin ne olacağına - dair karar verilmesi.

İsrail hapishanelerinde 7000 Filistinli

Böyle bir karar, Arap devletlerinin Filistin konusundaki politikalarının sorgulanması sürecini de başlatabilir.

Toplantı gündemindeki en önemli sorunlardan birisi, İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutuklu ve hükümlülerin durumu.

İsrail'de yaklaşık 7.000 Filistinli mahpus bulunuyor. Filistin Yönetimi, bunların büyük bir kısmının ateşkes sayesinde bırakılabileceğini umuyor. Eriha'da bulunan 17 militanın durumu, bu toplantının sonuçlarını da etkileyebilir.

İsrailli yerleşimciler

Çok daha ciddi diğer bir sorun ise, Batı Şeria'ndaki İsrail yerleşimleri. Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İsrail'in bu yerleşimlerin durumu konusunda bilgi vermemesi nedeniyle, Ortadoğu Barış planına ilişkin bir ABD-İsrail çalışma grubundan çekilme kararı aldı.

İsrail'in yerleşimlerin genişlemesini engelleme konusunda ne kadar kararlı olduğu konusundaki kuşkular, Filistin örgütleri açısından ciddi bir sorun oluşturuyor.

Öte yandan İsrail Savunma Güçleri, çekilme planı çerçevesinde Yahudi yerleşimlerinin boşaltılmasını reddeden subay ve askerlerin cezalandırılacağına dair bugün bir emir yayınladı. (YB/BA)