İntiharda İşkence Var

Türk Tabipler Birliği'nin (TTB) raporu doğrultusunda “suç vasfı”nı değiştiren mahkeme, daha önce Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 240. maddesi uyarınca “görevi ihmal” suçlamasıyla yargılanan polislerin, TCK'nın 243/2 ve 452. maddeleri uyarınca “işkence yaparak adam öldürmek” suçlamasıyla yargılanmasına karar verdi.

Mahkemenin isteği üzerine otopsi ve diğer doktor raporlarını inceleyen TTB, raporunda, işkence bulgularının tespit edildiğini belirtti. Mahkeme de bunun üzerine sanıkların ağır ceza mahkemesinde yargılanmasını istedi.

Battaniyeyle intihar

Babasına ait lokantada gözaltına alınan Özgür Ünal'ın, 23 Ağustos 2001’de Edremit Emniyet Müdürlüğü nezarethanesinde kendini battaniyenin kenar şeritlerinden yaptığı iple astığı açıklanmıştı. Bursa Adli Tıp Kurumu'nda yapılan otopsi raporunda Ünal'ın ölüm nedeninin “ası” (asılma) sonucu olduğu belirtilirken, kollar ve ayak tabanlarında ekimoz (yara izi) bulunmuştu.

Rapordan sonra emniyet amiri olması sıfatıyla Ali Rıza Topçu'ya Burhaniye 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde, komiser yardımcısı Hakan İzmir ile polis memurları Hayri Güntürk, Yakup Kadri Öztürk, Salih Köksal, Engin Ayışık, Ekrem Çırakoğlu ve Hüseyin Duran hakkında da Edremit Asliye Ceza Mahkemesi'nde TCK'nın 240. maddesi uyarınca “görevi ihmal” suçlamasıyla dava açılmıştı.

Sanık polisler savunmalarında, Ünal'ın battaniye şeritlerinden yaptığı iple kendini astığını ileri sürerken, mağdur avukatları olayın işkence sonucu ölüm olduğunu iddia ederek, müvekkillerinin kendini assa dahi emniyette buna neden olacak travmatik olaylarla karşılaştığını savunmuştu.

“Otopsi yetersiz”

Avukatların, Adli Tıp Kurumu'nun otopsi sonuçlarıyla diğer tıbbi raporların yetersiz olduğunu ileri sürmesi üzerine, mahkeme alternatif bir rapor hazırlanması için TTB Merkez Konseyi'nden yardım istedi. TTB üyesi Adli Tıp uzmanları da belge ve fotoğrafları inceleyerek bir rapor hazırladı.

TTB'nin raporunda, Adli Tıp Kurumu'nun teknik yetersizlikler dolayısıyla Minnesota Otopsi Protokolü'ne uygun bir otopsi gerçekleştiremediği belirtilerek, eksikleri şöyle sıraladı:

Rapordaki eksiklikler

"Otopsi öncesi ve otopsi sırasında çekilmesi gerekli olan fotoğraf ve video kayıtları yok. Tanımlanan bulguların varlığını veya yokluğunu gösterecek bu kayıtların olmaması önemli bir eksiklik.

Bu tip olgularda cinsel suçlar açısından anüs ve diğer vücut bölgeleri incelenerek materyal aranması ve laboratuvar analizlerinin yapılması gerekliyken raporda bu yönde bir kayda rastlanılmadı. Ayrıca rutin otopsi işlemlerinin yanı sıra boyun, ense, sırt, omuz, bel, uyluk, ayak tabanı gibi bölgelerin de kesi yapılarak incelenmesi, burun, kulak, ağız içinin incelenerek şüpheli lezyonlardan örnek alınması gerekirken kayıtlarda buna da rastlanılmadı."

TTB'nin raporunda davanın seyrini değiştiren şu ifadelere yer verildi:

"Otopsi raporunda sağ kol üst ön bölümde 6 x 3 cm.'lik kırmızı renkli ekimoz ile her iki ayak tabanında 5 x 2 ve 4 x 2 cm.'lik ekimozlar görüldüğü belirtilmiştir.

Belgeler ve mevcut bulgulara göre kişinin ölüm nedeninin 'ası' olduğu kesin olarak saptanmışsa da olayın orijininin intihar ya da cinayet olarak ayrımının tıbben mümkün olmadığı, ancak sağ kol ile ayak tabanlarındaki ekimozların bu bölgelere yönelik haricen uygulanmış travmatik etkiler sonucunda meydana gelmiş olduğu kanaatine varılmıştır."

Raporun mahkemeye ulaşmasının ardından Edremit Asliye Ceza Mahkemesi'nde 22 Mayıs 2003'te savcı, sanıkların TCK'nın 243/2 ve 452. maddeleri uyarınca, “işkence yaparak adam öldürmek” suçlamasıyla Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmalarını talep etti. Savcının talebine uyan mahkeme, dosyayı Burhaniye Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi.

Mahkeme, bu kararını şöyle gerekçelendirdi:

"TTB'nin raporunda belirtildiği gibi Ünal'la ilgili otopsi ve doktor raporlarında 'doyurucu bir inceleme bulgu ve gerekçenin mevcut olmadığı' görülmektedir. Özgür Ünal, cinsel yön dahil olmak üzere işkence ve pek fena muamele suretiyle fiziksel ve psikolojik travmaya maruz bırakılıp kendini astı mı, yoksa öyle mi gösterildi sorusuna tam açıklığıyla cevap verilemezken müdahillerin bu yöndeki iddiaları devamlı bir şüpheyi ayakta bırakmıştır."

Otopsi kuralı

Birleşmiş Milletler (BM) Minnesota Otopsi Protokolü, tüm dünyanın kullanacağı ortak bir otopsi tutanağı. Ölümlü vakalarda, ölüm nedeninin ortaya çıkarılmasıyla ilgili otopside, hangi işlemlerin nasıl yapılacağını, nelere dikkat edileceğini detaylıca anlatan ve bilgi veren bir BM protokolü. Bu protokole uygun olarak yapılan otopsinin kurallara uygun ve eksiksiz yapıldığı anlamına geldiği kabul ediliyor. (BB)