HDP’den Olası Sandık Hilelerine Çözümler

* Son genel seçimler ve il düzeyinde yapılan anketler göz önüne alınarak hedef bölgeler belirlenebilir. Hedef bölgeler öncelikli olarak “milletvekilliğinin kıl payı kaybedildiği ya da kaybedileceği bölgeler”dir. Hedef bölgeler belirlendikten sonra; seçmen kayıtlarına müdahale yapılabilir.

* Kritik bölgeler ve kritik sandıklar için sandık başkanları özellikle belirlenebilir. Şaibe olacağı düşünülen sandıklara daha deneyimli ve tecrübeli müşahitlerin görevlendirilmesi ve seçmenin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekir.

* Sahte oy pusulası, zarf, mühür basılabilir. “EVET” ya da “TERCİH” mührü basılı oy pusulaları seçmenin boş oy pusulasıyla değiştirilebilir. Seçmen kapalı oy alanına girerken önceden elinde bir pusula var mı ya da çıkarken ellerinde ayrıca boş pusula var mı, bakılmalı.

* “EVET” ya da “TERCİH” basılı oy pusulaları seçim günü çöplere, yol kenarlarına atılarak belli bir bölgede seçim iptaline kadar giden süreç başlatılmak istenebilir.

* Seçim sabahı kritik bölgelerdeki sandık kurulu başkanları, seçmenlere zarfların ve/veya oy pusulalarının tamamını ya da bir bölümünü sandık kurulunun mührü ile mühürlemeden verebilir. Bunu engellemek için, sandık kurulları en geç saat 07:00’de toplandıktan ve görev dağılımı yaptıktan sonra zarf ve oy pusulaları torbadan çıkartılarak eksiksiz şekilde sayılmalı. Özellikle sandık kurullarının bütün zarf ve oy pusulalarına sandık kurulu mührü ile mühürlemesi istenmeli ve mührün basılacağı yerin sandık kurulu kararıyla kararlaştırılması ve bunun karar defterine yazılması istenmeli. Böylelikle olası dışardan gelebilecek oy pusulaları kolaylıkla tespit edilebilir.

* Sandık Kurulu seçim sabahında, sınıfı düzenliyoruz diye müşahitleri içeri almayabilir. Müşahitler bunu kabul etmemeli ve saat 07:00’den önce sınıfta hazır bulunmalı.

* Okuma yazma bilmeyenlere “EVET” ya da “TERCİH” mührü basılı oy pusulası verilebilir. Bu konuda seçmenin bilgilendirilmesi ve oy verme sürecinde müşahitlerin, oy pusulaları verilirken dikkatle izlemesi gerekir.

* Seçmene oy pusulası ya da zarf verilirken bilinçli olarak gizlice zarfa ya da oy pusulasına belli işaretler ya da zarfın içine bir şeyler (kağıt vb) konmuş olabilir. Bu konuda yapılabilecek şey, seçmenin bilgilendirilmesi ve oy verme sürecinde müşahitlerin oy pusulaları seçmenlere verilirken dikkatle izlemesidir.

* Okul dışında mühürlü oy pusulaları verilerek boş oy pusulalarının getirilmesi istenebilir. Oylama başlamadan önce bu olası hile hatırlatılarak sandık kurulu mührünün hep aynı yere basılması konusunda sandık kurulunun karar alması sağlanmalı, sayım döküm aşamasında da sandık kurulu mührünün basılı olduğu yer kontrol edilmeli, buna rağmen şaibeli bir durum varsa basılı sandık kurulu mührünün o sandığa ait olup olmadığı kontrol edilmeli.

* Kolluk kuvvetlerinin birden fazla sandıkta oy kullanmaması için, müşahitlerin kolluk kuvvetlerinin Örnek 142 belgesi ile oy kullanıp kullanmadıklarına, ÖRNEK 142’nin sandık kurulu başkanlarınca alınıp alınmadığına, oy kullanan kolluk kuvvetinin sandık seçmen listesini oy kullandığına dair imzalayıp imzalamadığına dikkat etmeli. Ayrıca kolluk kuvvetinin kimlik bilgileri ilçelerde kurulacak kriz masalarına iletilmeli.

*TC vatandaşı olmayanların veya ölmüş olanların adına oy kullanılmaması için il ve ilçelerin sandık seçmen listeleri üzerinden hane hane ve yüz yüze çalışmalar yürütülmeli. Özellikle kimlik tespitinde seçmenin oy kullanan kişi olup olmadığına dikkat edilmeli.

* 135 Sayılı genelgede, hiçbir koşulda sandık kurulu başkanının kapalı oy verme yerine giremeyeceği belirtilir. Bu konuda hem seçmenler bilgilendirilmeli hem de müşahitler ve okul sorumluları, sandık kurulunun yasaya uygun davranıp davranmadığını kontrol etmeli.

* Sandık başında kalabalık ve kaos oluşturulabilir. Bu noktada sandık görevlilerinin yasal mevzuata hâkim olması ve provokasyonlara gelmemesi için uyarılması önemli.

* Kolluk kuvvetleri sandık alanında ve sandık çevresinde sürekli olarak bulunabilir, seçmen üzerinde baskı ve şiddet uygulayabilir, kapılarda kimlik kontrolü yapmaya kalkabilirler. Bu noktada da yapılacak şey yasal mevzuata hakim olmak ve çözülemeyen durumlarda il ve ilçe seçim kurullarına itiraz etmektir.

* Açıktan oy kullandırılabilir. Yasaya aykırı bu işlem konusunda müşahitler bilgilendirilmeli.

* Sandık Kurulu Başkanları oy kullanmayan seçmen yerine oy kullanabilir. Bunun için müşahitlerin seçim sabahından akşama kadar sandık başında kalmaları sağlanmalı.

* Sayım döküme geçileceği ifade edilerek müşahitler sandık çevrelerinden uzaklaştırılmak istenebilir. Seçimin açıklık ilkesinin ihlali olan bu durum karşısında seçmenin ve sandık görevlilerinin bilinçlendirilmesi gerekir. Müşahitler kesinlikle sandık çevresinden uzaklaştırılamaz.

* Geçerli zarflar geçersiz olarak belirlenebilir. Seçmenin ve müşahidin hangi zarfların geçerli olup hangilerinin geçersiz olduğu konusunda bilgilendirilmesi gerekir.

* Oy pusulaları geçersiz sayılabilir. Seçmen ve müşahit hangi oy pusulalarının geçerli olup hangilerinin geçersiz olduğu konusunda bilgilendirilmeli.

* Sayım döküm aşamasında, zarfların ve oy pusulalarının değiştirilmesi ya da geçerli geçersiz konusunda daha rahat hareket edilmesi amacıyla elektrikler kesilebilir. Sandık görevlileri yanlarında el feneri bulundurmalı.

* Sonuçlar tutanaklara geçirilirken değiştirilebilir. Müşahitler oyların sandık sonuç tutanaklarına eksiksiz bir şekilde yazılmasını kontrol etmeli, sonuçlar tutanağa hem rakam hem de yazı ile yazılmalı ve kontrol edilmeli.

* Kolluk kuvvetleri sayım anında hiçbir olay olmamasına rağmen sandık çevrelerinde, sandık başlarında bulunabilir ve sürece müdahale edilebilir. Kolluk kuvvetleri sadece oylamayı engelleyecek bir sorun ya da olay olduğunda olaya müdahale etmek amacıyla sandık çevresine gelebilir.

* Sayım döküm aşamasında oylama sonuçlarıyla ilgili söylentiler yayılarak sandık görevlilerinin görev yerlerini ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarını almadan terk etmeleri sağlanabilir. Bu konuda sandık görevlileri mutlaka uyarılmalı ve ıslak imzalı ve mühürlü sandık sonuç tutanakları alınmalı.

* Sandık Kurulu müşahide “tutanağın resmini çek, aslını vermiyoruz” diyebilir. Müşahidimiz kesinlikle bunu kabul etmemeli, önce tutanağı almalı, kendi tutanağının fotoğrafını çekmeli.

* Tutanaklar kurşun kalemlerle doldurularak daha sonra tahrifat yapılabilir. Silinmez kalem kullanılmalı.

* Müşahit ve okul sorumlularına mühürsüz ya da ıslak imzasız sandık sonuç tutanağı verilebilir ya da sandık sonuç tutanağı yok diye fotokopi önerilebilir. Müşahitler ıslak imzalı ve mühürlü sandık sonuç tutanaklarını almadan sandığı terk etmemeli. Sandık kurulu başkanı isteyen tüm müşahitlere ıslak imzalı ve mühürlü sandık sonuç tutanağı vermek zorunda.

* Geçersiz oylara ayrılan bölümde geçersiz oy sayısı belirtilir ama gerekçe belirtilmez. Tutanaklarda kaydırma ve toplama hataları yapılabilir. Sandık sonuç tutanaklarının usule uygun doldurulması istenmeli ve bilgiler kontrol edilmeli.

* Önceden hazırlanan torbalar gerçek torbalar ile değiştirilebilir. Bu hile torbaların taşınması sırasında da yapılabilir. Ya da ilçe seçim kurullarında yapılabilir. Torbaları ilçelere taşıyacak araçlar mutlaka önceden kontrol edilmeli, araçların hiçbir yere uğramadan doğrudan seçim kurullarına gittiğinden emin olunmalı, araçlar takip edilmeli. Bu seçimde ilçe seçim kurulları için özel müşahit görevlendirilmeli ve kartlarının görevli olduğu alan bölümüne “… ilçe seçim kurulu” yazılmalı, sandık no bölümüne “seçim kurulu müşahidi” yazılmalı.

* İlçe seçim kurullarında sandık sonuç tutanaklarının SEÇSİS sisteminde anlık izlenmesine izin verilmezse bu, seçimin açıklık ilkesine aykırı olur. İl ve ilçelerde seçim kurullarındaki görevliler bu süreci yakinen takip etmeli.

* İtiraz edilmeyen sandıkların tamamına SEÇSİS üzerinden müdahale edilebilir. Buna karşılık illerde kesin sonuçlar ilan edilinceye kadar SEÇSİS sisteminden tüm sandıklar izlenmeli ve en ufak bir şüphe sezilirse ilçe seçim kurullarına yasal itiraz süresi için son tarih olan Salı saat 15:00’e kadar tüm sandıklar için ilçe seçim kurullarına itiraz başvurusu yapılmalı.