"Gazeteci Hak İhlalinin Karşısında Olmalı"

Okuldan Haber Odasına (OHO) programının ikinci gününde "Haber Etiği ve Hak Haberciliğinin Gerekliliği" konusunda konuşan Ege Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Gülgün Erdoğan medyanın devlet kaynaklı hak ihlallerine karşı eleştirel tepki koyması gerektiğini belirtti. 

"Medya aleniyet ilkesine bağlı kalarak sıradan yurttaşın yaşadığı hak ihlallerine karşı yanında yer alabilir."

Gazetecinin bilgiyi toplama, yorumlama ve haberleştirme konusunda dürüst ve cesur olması gerektiğini belirten Erdoğan, haber etiği kodlarını şu şekilde sıraladı:

* Gazeteci gerçeği aramalı ve bildirmeli.  

* Haber yaparken insana verilebilecek zarar asgariye indirilmeli.

* Gazeteci bağımsız olmalı ve hesap verebilmeli.

" Ayrımcı ve düşmanlaştırıcı dilden uzak kalmalısınız"

Haberde ayrımcı ve düşmanlaştırıcı bir dilden uzak kalınması gerektiğini belirten Erdoğan "Hak haberciliğini etik ve politik olarak benimsenmesi gerek" dedi.

"Haberi bizzat görmeli ve o haberi yaşamalısınız" diyen Erdoğan, gazeteci adaylarına medya etiğini özetle şu şekilde aktardı:

* Gazeteci bütün tarafların ifade özgürlüğüne saygı göstermelidir. Eğer taraf olacaksa da mağdurun yanında olmalı.

* Gazeteci kamuoyunun bilme hakkından başka hiçbir özel çıkara bağlı olmamalıdır. Reklam verenlere iltimas göstermemeli ve haberi etkilemelerine izin vermemeli.

* İsimsiz kaynak göstererek haber yapmak Türkiye'de oldukça yaygın. Bu durum bilginin manipülasyonuna yol açabilir. Dolayısıyla elinizden geldiğince kaynak göstermelisiniz.

* İsmini vermek istemeyen kaynaklarınızın ismini yayımlamamalısınız. Hayati bir tehlikeye yol açabilirisiniz. 

* Haber yaparken başka bir mecradan alıntı yaparak kullandığınız özgün ifade ve fikirler için mutlaka kaynak göstermelisiniz.

* Laf olsun diye görsel bir malzeme kullanmamalısınız. Çocukların, cinsel taciz ve suç kurbanlarının ve hayatta kalan yakınlarının fotoğraf veya videolarının çekilmelerinde hassasiyet göstermelisiniz. Hatta hiç yayınlamamalısınız.

* Yazdığınız haberleri bir kez daha okuyun. Her haber dili politiktir. Bu anlamda ayrımcı ve kışkırtıcı dil kullanmamalısınız.

* Blog yazarları da etik dile itibar etmeli. Adil ve dürüst olmalı. Nefret ve tek tipleştirici bir dil kullanmamalı.

Adaylar, gazetelerdeki hak ihlallerini maddeleştirdi

Erdoğan konuşmasının ardından beraberinde getirdiği gazeteleri, gazeteci adaylarına dağıttı. Ve adaylardan, gazetelerdeki hak ihlallerine yol açan ifadeleri bulmalarını istedi.

Adayların, bir gazetede buldukları hak ihlallerine yol açan bazı ifadeler ise şöyle:

* Arka sayfada kadın fotoğraflarının kullanılması.

* "Vergi rekortmeni Belediye Başkanına Yumruk Salladı" ifadesi eril bir dil kullanımı.

* "Barbie Prenses iki ülkeyi krizin eşiğine getirdi" ifadesi cinsiyetçi bir söylem.

* Haber olarak Etiler Marmaris Büfe'nin haberinin yapılması ve haberin gizil reklam boyutlarına varacak şekilre yapılması.

* Topuk-layamadı!" ifadesi, kadını küçümseyen bir haber. (SK/HK)