Frontex, Bulgaristan'da ortaya çıkarılan göçmen kafeslerini soruşturacak

Fotoğraf: Bulgaristan'ın sınır ilçesi Sredets'teki gizli tutukevi/Le Monde

AB sınır ajansı Frontex Avrupa'nın tanınmış ve güvenilir yayın kuruluşlarının ortaya çıkardığı göçmenlere yönelik insanlık dışı ve zalimane muamele vakalarına ilişkin olarak dün yaptığı açıklamada Bulgaristan sınır muhafızlarının uygulamalarına yönelik soruşturma açılacağını duyurdu.

Almanya'nın ARD haber ajansı ve Der Spiegel dergisi, Hollanda'nın Lighthouse Reports dijital yayını, İngiltere'nin Sky News TV kanalı, Fransa'nın Le Monde gazetesi, İtalya'nın Domani gazetesi, İsviçre'den Almanca yayın yapan radyo istasyonu SRF ve Avrupa Özgür Radyosu (RFE/RL) Bulgaristan kanalı, yaptıkları ortak araştırmayla Türkiye sınırını geçen göçmenlerin Frontex ajanlarının gözetiminde Bulgaristan'da sınır bölgesine yakın yerde derme çatma kafeslerde gözaltına alındığını ortaya çıkarmışlardı. 

Merkezi Varşova'daki AB sınır ajansı, Agence France-Presse'e (AFP) verdiği demeçte, "Frontex, iddia edilen temel hak ihlalleriyle ilgili her türlü raporu ciddiye alıyor" dedi. AFP'ye konuşan yetkili, "Bizimle paylaştığınız bilgiler, iddiaları inceleyecek olan Frontex Temel Haklar Ofisi'ne iletildi" diye ekledi.

Le Monde , mültecileri tutmak için kullanılan kafesin görüntülerini yayınladı ve Ekim ortasından Kasım sonuna kadar en az 34 kişinin bu yerde tutulduğunu da ekledi. Demir çubuklardan oluşturulan ve çöp dolu olan derme çatma kafes sokaktan görülebiliyordu.

Le Monde , Bulgaristan'a girme girişimlerinin ardından hapsedildiklerini söyleyen Suriyeli ve Afgan dört erkekle Bulgaristan'ın Burgaz iline bağlı Sredets ilçesindeki kafeste görüşürken biraz ileride Frontex'e ait bir aracın durduğunu da görüntüledi. 

Fotoğrafta Seredts'teki hücrenin biraz ilerisinde park eden bir Volvo XC60'ın gövdesindeki Frontex logosu açıkça görülüyor. Avrupa sınır ajansı Frontex'in aynı modelden yaklaşık yüz araç kiraladığı biliniyor. Fotoğrafta Frontex'in logosu ve "Avrupa Sınır ve Sahil Güvenliği" ibareleri okunabiliyor./ Le Monde

Türkiye'ye geri gönderildiler

Hollanda yayın kuruluşu Lighthouse Reports'un görüştüğü dört erkek, sığınma başvurusunda bulunma fırsatı olmaksızın zorla Türkiye'ye geri gönderildiklerini iddia etti. Bulgar Helsinki Komitesi avukatlarından Georgi Voynov'a göre bu yasa dışı ama yaygın bir uygulama:

"Sınır muhafızları, bu göçmenlerin ülkeye gelişlerine dair herhangi bir idari iz bırakmamaya çalışıyor [...], böylece onları kimsenin haberi olmadan sınır dışı edebiliyor ve zorla geri dönüş gerçekleştirebiliyorlar."

Kişilerin durumları veya sığınma istekleri dikkate alınmadan bir ülkeden sınır dışı edilmesini içeren bu zorunlu geri göndermeler, sığınma hakkı sağlayan Avrupa Birliği (AB) mevzuatına göre yasak.  Ancak, çeşitli soruşturmalar ve raporlar, bu uygulamanın tamamı AB üyesi  Yunanistan, Bulgaristan ve Macaristan gibi birçok ülkede defalarca yapıldığını belgeliyor.

AFP'ye demeç veren Frontex yetkilisi, insan hakları ofisinin geçtiğimiz yıldan bu yana Bulgaristan-Türkiye sınırında meydana geldiği bildirilen 10 "ciddi olay" kaydettiğini söyledi. "Biri Sredets bölgesine atıfta bulunuyor, ancak bunun sınır muhafız istasyonundaki koşullarla ilgisi yok,"

Macaristan'da aynı
uygulama konteynerlerde

Yayın kuruluşları, Bulgaristan'ın yanı sıra Macaristan'da da benzer uygulamaları ortaya koydu. Eldeki görüntülerde sığınmacıların Macar sınır polisi tarafından coplarla gemi konteynerlerine zorla sokulduğunun görüldüğü belirtildi. Sığınmacılar ifadelerinde, kendilerine yiyecek ve su verilmeden saatlerce bu konteynerlerde bekletildiklerini, ardından otobüslerle sınıra götürülerek Sırbistan'a geri dönmeye zorlandıklarını anlattı.

AFP'nin sorularını yanıtlayan BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) yetkilisi, söz konusu görüntüleri görmediğini ve yorum yapamayacağını söyledi, ancak "bu iddialardan derin endişe duyduğunu" da sözlerine ekledi.

"İlgili devletleri tüm ihlal ve istismar iddialarını soruşturmaya çağırıyoruz" dedi.

"UNHCR, bu tür olayların izlenmesi ve soruşturulması için bağımsız izleme mekanizmalarının kurulması konusunda devletlere ve Avrupa Komisyonu'na destek sağlamaya hazırdır."

(AEK)