Elektrik Kesintisinin Nedeni Özelleştirme ve Dışa Bağımlılık

Havaların soğumasının ardından ülke çapında "haber verilmeden" yaşanan ani elektrik kesintilerine tepkiler devam ediyor.

TMMOB'a bağlı Elektrik Mühendisleri Odası (EMO)Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş, enerjide dışa bağımlılığın güvenli elektriğe ulaşmada sıkıntı yaratığını belirterek Türkiye'nin elindeki mevcut yenilenebilir kaynakları kullanarak kamu yararı güden enerji politikası belirlemesi gerektiğini belirtti.

Son günlerde havaların soğuması nedeniyle doğalgazın günlük kullanımı 200 milyon metreküpe çıktı. Türkiye'de elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 50'sini sağlayan doğalgaz satralleri artan gaz ihtiyacı nedeniyle elektrik üretimini kıstı. Sonuç olarak ülkenin farklı il ve ilçelerinde elektrik kesintileri yaşandı.

Elektriğin yüzde 56'sı dışa bağımlı

EMO'dan Cengiz Göltaş, yaşanan krizin ağır kış koşulları, trafo patlaması gibi gerekçelerle geçiştirilemeyeceğini belirterek Türkiye'nin dışa bağımlı enerji politikası nedeniyle 60 milyar doların yurtdışına aktarıldığını hatırlattı.

"AKP iktidara geldiğinde yerli ve yenilenebilir kaynaklara ağırlık vereceğini, kaynak çeşitliliğine yöneleceğini açıkladı. Ancak o dönemde yarı yarıya olan elektrik üretimindeki ithal-yerli kaynak terazisi, 2008'de yüzde 60'larla ithal kaynaklarda ağır çekti. Geçen yıl da ithal kaynak bağımlılığı yüzde 56.5'ler düzeyinde gerçekleşti.

Kamu enerjiden çekiliyor

"Enerji Piyasa Denetleme Kurumu (EPDK) yasasında yapılan değişiklikle kamunun yeni enerji yatırımı yapması yasaklandı. 2002 yılında elektrik üretiminde yüzde 62.2 olan kamu santrallarının payı Aralık 2013 itibarıyla yüzde 34.1‘e kadar indi. Yani kamu enerji alanından tasfiye oluyor. Bu AKP'nin serbest piyasacı ve özelleştirmeci mantığının bir ürünü.

Rüzgar, güneşte karınca hızındayız

Göltaş, bu poltikaların sıkıntısını da pahalı ve aniden yaşanan elektrik kesintileri ile vatandaşın çektiğini belirterek yenilenebilir enerjiye yönelmenin şart olduğunun altını çizdi.

"Enerji Bakanlığı'nın 2023 yılı strateji raporunda, mevcut rüzgar enerjisinin 20 bin megavat olacağı belirtiliyor. Bugün gelinen noktada sadece 2.700 megavat rüzgar kurulu gücü var. Güneş enerjisi için dünya çapındaki gelişmeler ortadayken Akdeniz ülkesi olarak Türkiye'nin 2023 hedefi 3 bin megavayttı; bugün 0 noktasındayız.

Doğalgaz ve kömür artacak

"En önemli yenilenebilir iki önemli kaynağımız için yatırımlar karınca hızı ile gidiyor. Ama bir yandan, doğalgaz santrallarının kurulu gücü yüzde 31.4‘e yükseldi. EPDK tarafından doğalgaz yakıtlı santrallar için verilmiş yaklaşık 29 bin 750 MW lisansın yanında 21 bin MW‘ı doğalgaza 6 bin MW‘ı ithal kömüre dayalı lisans ise inceleme ve uygun bulunma aşamasında bekliyor.

"Özel sektör eliyle doğalgaz ve kömüre bağımlılık artmaya devam ederken bir de nükleer satraller yapılmak isteniyor. Bu enerji politikası ileride de büyük kaosa yol açacak. Yenilenebilir enerji ile ucuz ve kaliteli enerji için bütünlüklü bir kamusal bakış şart."

Bakan Yıldız: Trafolar patlayabiliyor

Konuyla ilgili dün açıklama yapan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, şöyle konuştu:

"Atmosfere açık işletmelerde bir kısım sıkıntılar olabiliyor. İki gün fırtına yüzünden Marmara Ereğlisi ve İzmir Aliağa’da enerji tankeri yanaşamadı. Doğalgaza bağlı Erzincan kompresör merkezimizde de benzer şeyler oldu.

"Hatırlarsanız geçen yıl ve ondan önceki senelerde de İran ve Azerbaycan’dan gelen doğalgaz boru hattında patlama olmuştu. O yüzden buna bağlı olarak dengeli bir şekilde arızaları yerinde giderebilmek açısından da, mesela trafolar patlayabiliyor, aşırı yüklenmeler olabiliyor.

"Özellikle Dicle dağıtım bölgesinde aşırı yüklenmelerden dolayı bazı trafolarımızın zarar gördüğünü söyleyebilirim. 25-45 dakikalık süreler içinde bu bakım onarımları her ilde yapmaya gayret ediyoruz." (NV)