Dünyada Öldürülen Gazetecilerin Üçte İkisi Yerelden

2014’ün ilk altı ayında öldürülen gazeteci sayısı Press Emblem Campaign’in verilerine göre 58.

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) verilerine göre ise Ocak ayından beri cinayet sebebi belli olan 22 gazeteci ve beş medya çalışanına ek olarak sekiz gazeteci de belirlenemeyen sebeplerden ötürü öldürüldü.

"Ukrayna'nın durumu rahatsız edici"

CPJ’in listesine göre 2014’te gazetecileri için “ölümcül” olan ülkeler Ukrayna, Irak ve Suriye.

bianet’e konuşan CPJ’in Savunuculuk Direktörü Courtney Radsch Irak ve Suriye’nin uzun süreden beri gazeteciler için tehlikeli ülkeler arasında yer aldığını ancak Ukrayna’nın bu listeye dahil olmasının vahim olduğunu ifade ediyor.

“Gazeteci ölümlerinin yüzde altmışının faili mafya ya da terörist gruplar gibi devlet harici aktörler. Ukrayna’nın gazeteciler için tehlikeli bölge haline gelmesinin üzücü olmasının yanında Suriye ve Irak ile aynı rakamlara sahip olması çok rahatsız edici.

“Ve bu cinayetlerin neredeyse yüzde yüzü cezasızlıkla sonuçlanıyor. Yargıya intikal edenlerinse hem etkin bir şekilde araştırılıp soruşturulmuyor.”

CPJ’in verilerine göre ölümlerin yüzde 27’si çapraz ateşten, yüzde 41’i tehlikeli görevlerden ve yüzde 32’si cinayet ile gerçekleşiyor. Radsch Suriye’de kamera taşımanın hedef haline gelme sebebi olduğunu ekliyor.

"Yerel basın güvenlik kaynaklarına sahip değil"

Yerel gazetecilerin yabancı basından daha fazla hedef haline geldiğini söyleyen Radsch şöyle devam ediyor:

“Gazetecilik tanımının gelişmesiyle birlikte artık bağımsız gazeteciler, yabancı basın, yerel gazeteciler, medya aktivistleri ve yurttaş gazetecileri de haber üretiyor. Bu kavramın genişlemesi, ulaşımın kolaylaşması ve küreselleşmeyle çatışma bölgelerinde çeşitli alanlarda gazeteciler çalışıyor.

“Verilerimize göre öldürülen gazetecilerin yüzde 68’i yerel, yüzde 32’si yabancı basın. Ama bunun sebebi zaten yerel gazetecilerin yerelde çalışmaya devam etmesi. Ayrıca uluslararası medya kuruluşlarının sağladığı güvenlik eğitimi, ekipmanı yereller için her zaman sağlanamıyor, yerel medya kuruluşları uluslararası medyanın sahip olduğu kaynakları edinemiyor.”

"Algı yönetimi için gazeteciler alıkonuyor, öldürülüyor"

Özellikle Ukrayna kriziyle birlikte medyanın algı yaratmadaki rolünün daha da ön plana çıktığını belirten Radsch bu nedenle gazetecilerin daha kolay hedef haline getirildiğine, alıkonulduğuna ya da öldürüldüğüne dikkat çekiyor.

“Hükümetlerin uluslararası politikaları entegre etmeleri, gazeteci cinayetlerindeki cezasızlığı bitirmeleri gerekiyor. Özellikle sorumlunun devlet olduğu cinayetlerde sorumluların açığa çıkarılması çok önemli.”

İstatistikler

CPJ’in verilerine göre gazeteci ölümlerindeki istatistikler şöyle:

Öldürülen gazetecilerin

* 4'ü Ukrayna'da, 3'ü Suriye'de, 3'ü Irak'ta, 2'si Afganistan'da, 2'si Brezilya'da, 1'i Mısır, 1'i Somali, 1'i Pakistan, 1'i Paraguay, 1'i Meksika, 1'i Orta Afrika Cumhuriyeti, 1'i Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve 1'i Libya'da gerçekleşti.

*Yüzde 50’si internet, yüzde 59’u yazılı basın, yüzde 36’sı radyo ve yüzde 64’ü televizyon için çalışıyor.

* Yüzde 86’sı erkek, yüzde 14’ü kadın.

* Yüzde 68’i yerel, yüzde 32’si yabancı basından.

* Yüzde 27’si çapraz ateş ya da çatışmada, yüzde 41’i tehlikeli görevlerde ve yüzde 32’si cinayet sonucu öldürüldü.

* Yüzde dokuzu bağımsız çalışan gazeteci.

* Şüpheli faillerin yüzde 71’i suç örgütleri, 57’si hükümet yetkilileri, 57’si yerel halk, 43’ü askeri mensuplar, 43’ü toplu saldırılar, 43’ü paramiliter gruplar, 43’ü politik gruplar ve 43’ü bilinmiyor.

* Yüzde yüzü cezasızlıkla sonuçlandı.

* Yüzde 14’ü kaçırılmış, yüzde 43’ü tehdit edilmiş ve yüzde 14’üne işkence yapılmıştı. (EA)