Diyarbakır’ın ‘sesleri’ kayıt altına alınıyor

Amidart Kültür&Sanat Topluluğu, kültürel hafızanın ve kimliğin korunması amacıyla kentin ses sembollerini kayıt altına alıyor. Kültür İçin Alan desteğiyle yürütülecek, “Somut Olmayan Kültürel Miras Örneği Olarak Kentin Sesi (Diyarbakır)” adlı projeyle kültürel sesler konusundaki farkındalık ve toplumsal bilincin arttırılması hedefleniyor.

İki ay sürecek projenin Ses Kayıt Atölyesi için açık çağrı ve başvuruların alınması 17 Mayıs'ta başlayacak. Ses Kayıt Atölyesi ise 4, 5, 6 Haziran 2021'de yapılacak. 

Diyarbakır'ın sembolik sesleri

Proje kapsamında, günümüz Diyarbakır’ının sembolik sesleri proje boyunca gerçeğe en yakın işitsel deneyim sağlayacak teknik donanımla kaydedilmesi amaçlanıyor. Kaydedilen sesler türlerine göre sınıflandırılıp dijital koleksiyon/kütüphane ile erişime açılacak. 

İlerleyen aşamalarda korunmaya değer bulunan tüm seslerin paylaşılabileceği, ilgilenen herkesin katkıda bulunabilecekleri interaktif bir platform olarak hayata geçirilmesi ve çevre kentlerle başlayacak şekilde ses haritalarının artırılması amaçlanıyor.

Farklı disiplinlerde sanatçılarla kentin sesinin işlenerek disiplinler arası üretim sağlanması ve eserlerin dijital olarak sergilenerek kalıcı ve ulaşılabilir olması da temel hedefler arasında.

Kültürel hafıza için önemli

Proje Koordinatörü Murat Aygün, günlük hayatın ve kültürün ayrılmaz parçaları olan seslerin kayıt altına alınmadığında ve arşivlenmediğinde yok olup gittiğini hatırlatarak, “Dinamik bir şehrin yaşayışı sonucunda kent sesleri hızla değiştiği için şehrin ses sembollerinin korunması, kültürel hafızanın ve kültürel kimliğin sürdürülebilirliği açısından önemli ve gereklidir” dedi.

Kent kimliği kapsamına duyusal faktörlere yönelik yeni belirleyicilerin eklendiğini ve bunların UNESCO’nun “Somut Olmayan Kültürel Miraslar” listesinde yer aldığını söyleyen Aygün, şunları kaydetti:

“Duyusal faktörlerin listede yer alması; korunması, geleceğe aktarılması, araştırılması ve belgelenmesi gibi konuları beraberinde getirmektedir. Bu sebeple öncelikle toplumsal bilincin ve farkındalığın artırılması gerekiyor.”

Aygün, projenin en temel amacının kentsel-kültürel seslere olan farkındalığı artırırken, bu seslerin korunmasını kolektif bir çalışmaya dönüştürmek olduğunu söyledi. 

Proje faaliyetleri 

Atölye

Ses Kayıt Atölyesi- Doç. Dr. Sertaç Kaki (İTÜ, Müzik Teknolojileri Bölümü) yürütücülüğünde yapılacak atölyede sahada aktif olarak çalışacak ve sesleri kaydedecek kişilerle yapılacak. Açık çağrıyla kentte yaşayan ve konuya ilgisi olan 12-15 kişinin katılımıyla gerçekleşecek.

Atölyede ses çeşitleri, ses geçişleri, ses köprüsü, ses kaydı, ses dalgaları, mikrofon türleri, mikrofon kaydı, ses kayıt cihazları, analog ve dijital ses, mono, stereo, surround, ses eşleme, kesintisizlik, iyi sesin nasıl olması gerektiği gibi konularda dersler ve uygulamalar yapılacak. Ses Kayıt Atölyesi 4, 5, 6 Haziran tarihleri arasında olacak.  

Seslerin kaydedilmesi

Atölyenin ardından sahada çalışacak ekip, proje danışmanlarının yönlendirmeleri sonucunda belirlenen konumlar ve rotaların ses kayıtlarını almak üzere çalışacak. 2 ay devam edecek saha çalışmasında elde edilen kayıtlar düzenli olarak proje danışmanlarına sunulacak.

Ayrıca, bu süre boyunca Diyarbakır’ın daha önceki dönemlerine ait ses kayıtlarının bulunması ve elde edilmesi ve proje ekibine ulaştırılması için kamuoyuna çağrıda bulunulacak. Konuyla ilgili kurum, kuruluş ve şahıslarla görüşmeler yapılarak arşiv seslerin de projede yer almasına özen gösterilecek. Saha çalışması ve ses kayıtlarının tutulması 13 Haziran 2021 ile 12 Ağustoz 2021 tarihleri arasında yapalıcak. 

Söyleşi

Konuya ilişkin belirlenen başlıklar üzerinden uzman kişilerin bilgi ve görüşlerine kulak verilecek. 15, 16, 17 Eylül 2021'deki söyleşiler konuları ve konuşmacılarıyla şöyle:  

15 Eylül 2021

* "Dijital Çağda Arşivler, Hafıza ve Kültürel Miras

Nevin Soyukaya, Nurçin İleri

16 Eylül 2021

* “Kültürel Tını Algısı, Kentin Sesi ve Dönüşümü”

Sertaç Kaki, Ali Doğan Gönültaş

17 Eylül 2021

* "Kentin Sesi ve Belleği"

Pınar Çevikayak, Udi Yervant

Söyleşiler StreamYard aracılığıyla eş zamanlı olarak Youtube, Instagram ve Twitter üzerinden gerçekleştirilecek. Ayrıca canlı yayın sonrasında sürekli ulaşılır bir kaynak olması için video olarak Youtube, podcast olarak da Spotify’da paylaşılacak.

Sergi

Kentlerin ses mirasının zenginliğini ön plana çıkaracak şekilde farklı disiplinlerden sanatçıların kaydedilen seslerden yola çıkarak, her sanatçının kendi üretimine has ses ile Sergi Küratörü yönetiminde üreteceği işler, projeye ilişkin hazırlanan web sitesinde sergilenecek.

22 Eylül 2021'deki sergi açılışı, bir hafta öncesinden afiş ve sergi sanatçılarının içinde yer alacağı bir video ile tanıtımı yapılarak da duyurulacak.

Sergi açılışıyla eş zamanlı olarak; StreamYard aracılığıyla Youtube, Instagram ve Twitter üzerinden sergi küratörünün ve sanatçıların yer alacağı bir söyleşi gerçekleştirilecek.

22 Eylül 2021

* “Kentin Sesi ve Sesin Sanatı”

Çeşitli Disiplinlerde, Karma Sergi

Ses kayıtlarının paylaşılması

Proje süresince gerçeğe en yakın işitsel deneyim sağlayacak teknik donanımla kayıt altına alınan Diyarbakır’ının sembolik sesleri, gerekli edit ve mastering yapıldıktan ve belirlenen tematik üst başlıklar altında sınıflandırılarak, projeye özgü tasarlanacak web sayfası erişime açılacak ve düzenlenecek lansman etkinliği ile duyurulacak.

(BD/NÖ)