Dijital karbon ayak izimizi dijital temizlikle düşürüyoruz

Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D), 19 Eylül Dünya Temizlik Günü öncesinde yaptığı açıklamada, dijital karbon ayak izini düşürmek için dijital yaşamı temizleme çağrısı yaptı.

Let's Do It Dünya Vakfı, bu yıl, pandemide riskleri en aza indirerek temizlik için "Haydi Yapalım, Dijital Atıkları Temizleyelim ve Doğayı Koruyalım" sivil eylemi başlattı.

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu, "SÜT-D olarak Let's Do It Türkiye'nin dijital temizlik hareketine katılacağız ve yeşil gücümüzü ülkemizin dijital karbon ayak izini düşürmek için ortaya koyacağız” dedi.

Dijital atığa nasıl neden oluyoruz?

Prof. Dr. Karaosmanoğlu’nun açıklamasına göre, teknolojiyi kullanırken hepimiz dijital atık bırakıyoruz:

"Evimizde, okulumuzda, işimizde, yolda, tarlada, ormanda, dağda, denizde, gölde, nehirde, yaşarken, uğraş verirken, gezip eğlenirken hep atığımız çıkar. Kâğıt, plastik, ahşap, cam, metal, atık bitkisel yağ, ömrünü tamamlamış madeni yağ, lastik, akü ve elektrikli-elektronik eşya (e-atık) gibi. Geri dönüştürülebilir atıklarımızı görürüz. 

* Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu

“Hepsinin ulusal servet olarak atık sektörümüzde işlenip katma değer kazanması için duyarlı yurttaş katkımız mühim. Bir de görmediğimiz dijital atıklarımız var. Teknoloji kullanırken bilgisayarımız, dizüstü bilgisayarımız, akıllı telefonumuz var. 

“Çevrimiçi yaşamda dijital atık”

“Bu harika sayısal dünyamızda, dijital evimizde bize özel dosya, fotoğraf, oyun, videolar, yedekleri, e-posta kutumuz, kullandığımız ve kullanmadığımız dosyalar ve uygulamalar var. Dijital eğitim var. 

“Bize hizmet sunan kablolu-kablosuz erişim ağları, dijital veri merkezleri-sunucular, dijital telefon santralleri, e-alışveriş siteleri, e-bankacılık da var. Her yerde, çevrimiçi yaşamda dijital atığa neden oluyoruz. Dijital evimizde, internet kullanırken ve cihazlarımızda elektrik tüketiyoruz.”

Dijital atıklar neye neden oluyor?

Prof. Dr. Karaosmanoğlu açıklamasında, bir internet araması yaptığımızda dahi elektrik tüketimiyle karbon ayak izi bıraktığımızı söylüyor:

“4,1 milyar insan, dünya nüfusunun yüzde 53,6'sı internet kullanıyor. Lancaster Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mike Hazas'ın değerlendirmesine göre, küresel sera gazı salımlarının yüzde 3,7'sinden dijital yaşam sorumlu. Bu miktarın havayolu taşımacılığı küresel sera gazı salımlarına eşit olduğunu belirten Dr. Hazas, sera gazı salımların 2025’te iki misli artacağını ön görüyor. 

“Sonuç, çevrimiçi gezinmenin, çalışmanın, enerji tüketiminin kesemize akçeli, yüksek karbon ayak iziyle gezegenimize iklim değişimi bedeli yüksek demek. Dijital evimizi mutlaka temizlemek gerekli demek.”

Nasıl temizleriz?

Açıklamada dijital atıklarımızı silerek veya e-posta kutularımızı ve dosyalarımızı düzenleyerek temizleyebileceğimiz kaydeden Prof. Dr. Karaosmanoğlu, “Depolama alanı, hız, zaman ve düzen kazanarak dijital evimizde, çevrimiçi başarılı olmak için Dijital Temizlik Hareketine katılalım” dedi.

Dünya Temizlik Günü

19 Eylül Dünya Temizlik Günü, daha temiz ve sağlıklı bir gezegen için atık toplanmasının, yaygın bilinç yaratılmasının hedeflendiği 180 ülkeyi birleştiren küresel sivil hareketlerin en büyüklerinden biri.

Dünya Temizlik Günü, doğaya atılmış çöpleri temizlemek ve çevre kirliliği hakkında farkındalık yaratmak amacıyla her yıl düzenleniyor. 

Haydi Yapalım (Let’s Do It) Hareketi 2008'de Estonya’da başladı. Kuruluş, bir günde bütün Dünya’yı temizlemeyi amaçlıyor. Bir sene boyunca katı atıklar gönüllüler yardımıyla belirleniyor ve etkinlik günü bölgeler harekete geçerek o çöpleri topluyor.

112 ülkede etkinlik gösteren ve her yaş aralığından gönüllüsü bulunan hareketin, çevre konusunda farkındalık oluşturmak, temiz bir çevre sağlamak, çöp körlüğünü yenmek ve sürdürülebilir projeler üretilmesine teşvik etmek amacıyla düzenlediği etkinlikleri bulunuyor. (TP)