Denizcilik sektörü iklime ve insan sağlığına zarar veriyor

* Fotoğraflar: Canva.

Küresel denizcilik iklime, okyanuslara ve insan sağlığına ciddi zararlar vermeye devam ediyor.

Uluslararası deniz taşımacılığının çevresel etkilerini ele almak üzere tasarlanmış en önemli uluslararası yasa olan Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi'nin (MARPOL) 50. yıldönümü vesilesiyle yayımlanan ve denizcilik sektörünün zararlı etkilerini ortaya koyan son incelemenin bulguları zararın boyutlarını ortaya koyuyor.

Seas At Risk'in yaptırdığı ve "Denizcilik ve Okyanusların Durumu" (State of Shipping and Oceans) başlığını taşıyan çalışma, dünyanın dört bir yanından hükümetlerin denizcilik için yeni bir iklim stratejisi üzerinde anlaşmak üzere Londra'da Birleşmiş Milletler Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Deniz Çevresini Koruma Komitesi'nde (MEPC) bir araya geldiği esnada yayımlandı.

Her yıl 250 bin erken ölüm

Rapor, iklim üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere deniz taşımacılığının zararlı etkilerini dizginlemeye yönelik önceki tüm girişimlerin başarısız olduğunu ve bugüne kadar yapılanlar ile Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve bilim insanları tarafından talep edilen azaltımlar arasında büyük bir uçurum olduğunu vurguluyor:

İklim krizi: Denizcilik sektörü, emisyonlarını azaltma ve iklim kriziyle mücadelede adil ve hakkaniyetli şekilde payına düşen katkıyı sağlama konusunda defalarca başarısız oldu. IPCC iklim bilimi, Paris Anlaşması tarafından belirlenen 1,5°C ısınma sınırını aşmamak için sektörler genelinde "derin ve hızlı azaltımlar" talep ederken, denizcilik emisyonlarının katlanarak artacağı öngörülüyor.

Okyanus sağlığı: Yetersiz, kötü uygulanan veya var olmayan düzenlemeler deniz taşımacılığının okyanus sağlığına zarar vermesine neden oluyor. Buna petrol ve kimyasal sızıntılar ve deşarjlar, sualtı gürültüsü, kanalizasyon ve plastik kirliliğinin yanı sıra kötü hava kalitesi ve deniz ve kıyı bozulmasına neden olan liman genişlemesi de dahil.

İnsan sağlığı: Deniz taşımacılığı, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki liman topluluklarının sağlığına ve refahına zarar vermeye devam ediyor. Fosil yakıtlı gemilerden kaynaklanan zehirli kirleticiler her yıl dünya çapında yaklaşık 250 bin erken ölüme ve 6 milyondan fazla çocukluk astımı vakasına neden olurken, Güney Asya sahillerinde gemi söküm işçileri ciddi insan hakları ihlallerine maruz kalıyor.

Önemli bir tehdit

Raporda, denizcilik sektörünün iklime, okyanuslara ve insan sağlığına etkilerine dair öne çıkan diğer bulgular ise şöyle:

• Son yıllarda olayların azaldığı tanker kazaları hariç, diğer tüm iklim, okyanus ve insan sağlığı etkileri 50 yıl sonra bile çok önemli bir tehdit olmaya devam etmektedir.
• IMO'nun ilk kez uluslararası deniz taşımacılığının iklim üzerindeki etkilerini ele almakla görevlendirilmesinden bu yana geçen 26 yılda, bu emisyonların artışını durdurmak için hiçbir şey yapılmadı. Operasyonel petrol ve diğer tehlikeli maddelerin boşaltılması, tehlikeli maddeler de dahil olmak üzere paketlenmiş malların dökülmesi, kanalizasyon deşarjı ve plastiklerin boşaltılmasını düzenlemeye yönelik girişimlerin hepsi başarısız oldu ve denizcilik hacimlerindeki büyüme genellikle herhangi bir önlemin faydasını ortadan kaldırdı.
• Gemiler, okyanus sağlığı ve yerel ekonomiler için yıkıcı sonuçları olan istilacı sucul türlerin dünya çapında taşınması için ana vektör olmaya devam etmektedir.
• Gemi çarpışmaları deniz memelileri için önde gelen bir ölüm nedenidir ve bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olmaktadır.
• Gemi kaynaklı sualtı gürültüsü (on yıl içinde iki katına çıkmıştır) ve gri suyun boşaltılması (mikroplastikler içerir ve kanalizasyon kadar kirli olabilir) dahil olmak üzere okyanus sağlığı için kritik olan çok sayıda konu tamamen düzensizdir ve düzenleyiciler bunun yerine hiçbir yasal gücü olmayan etkisiz "yönergeleri" tercih etmektedir.
• Gemi yakıtı hâlâ karayolu yakıtından 100-500 kat daha kirleticidir.

(TY)