Demokrasi Müzesi ve Hayatın Adası Olsun

İnfazları ve mahkemeleriyle anılan Yassıada, askeriyenin yönetiminden alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredildi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Yassıada'nın bir demokrasi müzesi haline dönüştürüleceğini söyleyince, Türkiye demokrasi tarihinde bir sayfanın daha açılacağı umudu doğdu. Yassıada'nın, kısa zaman sonra ise turistik bir ada haline dönüşmesi mümkün.

Günay, "Burası bizim demokrasi tarihimizin, hukuk tarihimizin en acılı, en yüz kızartıcı olaylarının sergilendiği mekânlardan birisi" diye tanımladığı Yassıada'nın nasıl dönüştürüleceğini şöyle anlattı: "Bir anlamda bir demokrasi müzesi yapacağız burada. Ama bundan ibaret olmayacak, çevrede çeşitli kültür etkinlikleri yapılacak bir alan, belki küçük bir konaklama tesisi, sergi salonları, toplantı salonları gibi başka alanlar gibi düzenlemeler de yapacağız."

"Burada demokrasi tarihinin yüzünü kızartan yargılamalar yapıldı"

27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra, Demokrat Parti iktidarının, Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes de dâhil olmak üzere yargılandığı mahkeme salonu için Günay, "Burada olağanüstü bir mahkeme kuruldu. En acımasız ve o zamanki darbe iktidarının siyasi iktidara karşı en fütursuz davranabilecek yargıçları toplandı. Burada, demokrasi tarihinin, hukuk tarihinin yüzünü kızartan yargılamalar yapıldı" dedi.

Ada 1950 yılında donanmaya devredilene dek özel mülktü. O dönemde üzerinde bulunan tek bina, tarihi kalenin üzerine kurulmuş yine kale benzeri bir yapıydı. Daha sonra inşa edilen askeri binalar ve lojmanlar, Donanma 1978 yılında adayı terk ettiğinden beri harap durumda. 1993-95 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nin kullandığı ada, o zamandan sonra balıkçıların ve dalış kulüplerinin faaliyetleri dışında ıssız kaldı. Ayrıca, 2008 yılından beri 1960 darbesinin yıldönümünde adaya tekne kaldıran Genç Siviller, ilk gelişlerinde Yassıada'nın fuhuş amaçlı kullanıldığını gördüklerini de söylemişlerdi.

1958'de askeriye tarafından spor salonu olarak yaptırılan ve daha sonra Demokrat Parti yargılamalarının yapıldığı ve milletvekillerinin tutuklu kaldığı, infaz edildiği alan yarım yüzyıl sonra demokrasi ve hayatla tanışacak.

Günay, Yassıada'nın bir bölümünün geçmişine uygun bir şekilde yapılandırılarak müzeye dönüştürüleceğini söyledi: "Bu mekân tekrar bir mahkeme salonu görüntüsüne, o dönemdeki hukuksuzlukları anlatan, yargı kararlarını da belki bir biçimde burada sergileyerek, bir mahkeme salonu görüntüsüne dönüştürülecek. Celal Bayar'ın, rahmetli Menderes'in ve bütün öteki tarihimizde bildiğimiz önemli kişilikleri, belki eşyaları ve çeşitli canlandırmalarıyla, tutukluluk dönemini yansıtan bir müze düzenlemesi yapılacak." (IC/ÖÖ/ŞA)