CPJ : Basında Cinayet Azaldı, Mahkum Arttı

CPJ, Türkiye'de reform yasaları medyanın daha rahat koşullarda görev yapmasının önünü açamadı dedi.

Simon: Basına koşullar zor

2002'deki basın özgürlüğüne yönelik ihlallere yer veren CPJ, Yıllık Raporunu Washington'daki Ulusal Basın Kulübü'nde yaptığı bir basın toplantısında tanıttı.

CPJ müdürlerinden Joel Simon, "Körfez Savaşı'ndaki gelişmeleri bizlere aktaran basının ne denli zorlu koşullarda çalıştığını kamuoyu yakından gördü" dedi.

Simon, "Ancak bu kitap, Rusya, Kolombiya ve Batı Şeria'da gazetecilerin her gün benzer zorlu koşullar altında çalıştığını gösteriyor" dedi.

"Daha az gazeteci öldürüldü"

CPJ, gazetecilerin can güvenlikleriyle ilgili aldıkları önlemler, ayrıca çatışma bölge sayısında görülen azalma, görevleri başında öldürülen gazetecilerin azalmasına yol açtı.

"2002'de Medyaya Saldırılar" başlıklı raporda, cinayet, tutuklama, sansür ve yasal baskılar dahil, 120 ülkede basına yönelik gelişen 500 örnek veriliyor.

Hapisteki gazeteci arttı

Geçen yıl hapisteki gazetecilerin sayısında gözlenen artış 2002 sonu itibariyle de devam etti. 2000'de 81 olan hapisteki gazeteci sayısı, bugün 136'ye çıktı.

Çin, dört yıldır dünyada en gazetecinin hapsedildiği bir ülke. Çin'de bugün 39 gazeteci demir parmaklıların arkasında iken Nepal'de bu sayı 16.

Yirmi gazeteci öldürüldü

* Tüm dünyada toplam 20 gazeteci mesleğini icra ederken öldürüldü. 2001'de bu rakam 37 idi. Bu rakam, CPJ'nin gazeteci ölümleri izlemeye başladığı 1985'ten bu yana kaydedilen en düşük sayı.

2002'de öldürülen gazetecilerin çoğu, çatışmaları izledikleri için değil, Kolombiya, Filipinler, Rusya ve Pakistan'da görüldüğü gibi, resmi nitelikli suçlar, yolsuzluk gibi duyarlı konuları izlemeleri nedeniyle hedef oldular.

* Basının savaşları izlemelerine resmi görevliler "ulusal güvenlik" gibi gerekçeler ileri sürerek engel oluyorlar. Batı Şeria'da, İsrail askerlerinin sürdürdükleri operasyonları izleyen gazeteciler, "yasak askeri bölge"ye girdikleri gerekçesiyle taciz edildiler. Gazetecilerden 3'ü, İsrail askerlerinin açtıkları ateş sonucunda öldü. CPJ benzer bir duruma Moskova'da tiyatro izleyicilerinin Çeçen isyancılarca rehin alındığı sırada gözlendi.

Gazetecilere Adalet

CPJ, durumun ağırlığını ortaya koyan rakamlara rağmen, dünyada basın özgürlüğü açısından olumlu işaretlere rastlandığına dikkat çekti.

Mozambik'te, gazeteci Carlos Cardoso'yu öldürmekten sanık altı kişi, cezalandırıldı. Nisan 2002'de İsrail ordusunun Batı Şeria'ya düzenlediği saldırıda tutuklanan üç gazeteci, CPJ üyelerinin girişimleri sonucunda serbest bırakıldılar.

CPJ, gazeteci Grigory Pasko'yu serbest bırakmaları için Vladivostok'a giderek Rus yetkililere baskı yaptıktan sonra bu gazeteci 2002'nin başında cezasını tamamlamadan önce serbest bırakıldı.

Türkiye'de basın sansür kurbanı

CPJ, Türkiye'ye raporunun Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölümünde yer verdi. Bu bölümde yer verilen bilgilere göre, Arap dünyası, basın özgürlüğü dahil, medeni ve siyasi haklar açısından dünyada geri kalmayı sürdürüyor.

Cezayir, Bahreyn, Mısır, İran, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Fas, Türkiye ve Yemen'de birçok bağımsız yayın kuruluşu bulunduğu halde, gazetecilerin çalışmasına, çeşitli yöntemlerle engel olunuyor: Sansür, soruşturma, gözaltı, tutuklama ve güvenlik kuvvetleri tacizi.

İran ve Türkiye'de mahkemeler, eleştiriyi cezalandırmayı ve gazete kapatmayı yoğun şekilde sürdürüyor. Türkiye'de reform çalışmaları, medyanın daha uygun koşullarda görev yapmasını sağlayamadı. Orduyu eleştiren, Kürt ve İslam politikalarında görüç açıklayan gazeteciler baskı altında tutuluyorlar. (EÖ/BB)