Cizre bodrumları için AYM süreci bitmedi

İHD Eş Genel Başkanı, avukat Öztürk Türkdoğan, Cizre bodrumlarındaki operasyonlarda ölenlere dair bireysel başvuru sürecinin devam ettiğini, AYM’nin ret kararıyla bir hak kaybı yaşanmadığını açıkladı.

İstanbul

Cizre bodrumları için AYM süreci bitmedi

* Fotoğraf: AA arşiv

Haberin Kürtçesi için tıklayın

İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı, avukat Öztürk Türkdoğan, avukatlığını yaptığı Cizreli ailelerin başvurusunun Anayasa Mahkemesince reddedilmesine ilişkin açıklama yaptı.

Türkdoğan, bireysel başvurularla ilgili sürecin devam ettiğini, bugün yayınlanan kararın bu başvuruları etkilemeyeceğini ve şu anda bir hak kaybı yaşanmadığını ifade etti.

Anayasa Mahkemesi’nin ret kararına ilişkin gerekçesi bugünkü Resmi Gazete’de yayınlandı. Anayasa Mahkemesi, Cizre bodrumlarındaki ölümlere dair başvuruyu 22 Nisan’da sonuçlandırmıştı.

TIKLAYIN - AYM Cizre bodrumları başvurusunu reddetti

“Ret kararı acil tedbirle ilgiliydi”

Gerekçeli kararın açıklanmasının ardından Türkdoğan’ın yaptığı yazılı açıklamada şu bilgilere yer verildi:

“Sokağa çıkma yasağının devam ettiği Cizre’de Ocak-Şubat 2016 aylarında 3 farklı bina bodrumunda yüzden fazla sivil yaşamını yitirmiştir. Bu sivillerin basın aracılığı ile yardım taleplerine duyarlı ve hak savunucusu avukatlar olarak cevap verip yaşamlarını kurtarmak için ihtiyati tedbir talepli olarak AYM ve AİHM’e başvurular yaptık.

“Derya Koç ve arkadaşlarının yaşam haklarının korunması amacı ile 10 Şubat 2016 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne tedbir talepli başvuru yapmış, bu başvurumuza 2016/2629 başvuru numarası verilerek, talebimiz 12 Şubat 2016 günü ölüm haberinin alınması nedeniyle ‘tedbir verilmesine yer olmadığına” şeklinde karar verilmişti. Bu karar henüz verilmeden aynı gün akşam saatlerinde de AİHM’e başvuru yapmıştık.

“10 Şubat 2016 tarihinde tedbir talepli olarak yaptığımız başvuruda AYM’nin 2016/2629 başvuru numarası verilmiş, başvurucular olarak Derya Koç, İbrahim İverendi, Lokman Bilgiç, Murat Keskin, Sinan Kaya, Fırat Malda, Orhan Tunç, Meryem Akyol, Mürsel Dalmış, Sıtar Öztürk, Murat Tunç, Abdülselam Turgut, Fatma Demir, Emek Aydın, Mesut Özer, Abdullah Özgür, Agit Aydın, Barış Ağadır, Sahip Edin, Ferhat isimli kişiler belirtilmişti. Bu kişiler yaşamını yitirdiğinden bu kişilerin yakınları üzerinden başvuru devam ettirilmiştir.

“AYM’nin bugünkü kararı Derya Koç ve arkadaşları yaşıyorken yaptığımız ihtiyati tedbir talebi ile ilgilidir. Yaşamlarını yitirdikten sonra Savcılık ve Hakimlik süreçleri tamamlanınca AYM’ye aileleri adına ayrı ayrı başvuruları yaptık ve yukarıda belirttiğimiz gibi bu başvurular halen devam etmektedir.

“Ayrıca Cizre 1. ve 2. bina bodrumları ile ilgili ihtiyati tedbir amaçlı yapılan toplu başvurular ile ilgili olarak AYM henüz bir karar vermeyip bu başvurulardan birisini ayırmıştır. Buradan da ne çıkacağını beklemekteyiz.

“Cizre bodrumlarında katledilen sivillerin yakınlarının ve hak savunucularının adalet talebi inatla ve ısrarla sürdürülmektedir. Yaşamını yitirenlerin yakınları bakımından herhangi bir hak kaybı oluşmamıştır. Çünkü bireysel başvurular devam etmektedir.”

TIKLAYIN - Cizre’deki Bodrumda 10 Gün

Cizre'de ne olmuştu?

Haziran 2015 seçimlerinin ardından Urfa, Ceylanpınar’da iki polisin şüpheli şekilde öldürülmesi sonrasında çözüm süreci rafa kaldırılmış, Sur, Cizre ve Nusaybin başta olmak üzere birçok bölgeyi kapsayan sokağa çıkma yasakları ilan edilmişti. Yasaklarla birlikte, devletin “Hendek operasyonları” adını verdiği operasyonlar başlamıştı.

Şırnak’ın Cizre ilçesinde 14 Aralık 2015’te başlayan sokağa çıkma yasağı devam ederken, İçişleri Bakanı Efkan Ala 11 Şubat 2016’da Cizre’deki operasyonların sona erdiğini ifade etti.

Fakat Cizre’deki yasaklar 2 Mart 2016 tarihinde akşamları devam edecek şekilde yeniden düzenlendi ve 2 Mart'a kadar ilçeye giriş-çıkışlar yasaklandı.

Cizre’nin Cudi ve Sur mahallelerinde, sokağa çıkma yasağının sona ermesinin ardından, büyük çoğunluğu 3 binanın enkazından ve civardaki evlerden, sokaklardan 25’i çocuk toplam 177 cenaze çıkarıldı. Hayatını kaybedenlerden 103 kişinin kimliği tespit edilirken 74 kişi kimliği teşhis edilmeden defnedildi. Toplam ölü sayısı 189 olarak açıklandı.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) raporuna göre, cenazelerin neredeyse tamamı ya yanmış ya da parçalandığı için tanınamaz haldeydi. Bodrumlarda insan kemikleri ve askeri mühimmat atıkları görüldü. Adli Tıp Uzmanları, bodrumlarda çocuklara ait olduğu kabul edilen kemik parçaları buldu.

Raporda, Cudi Mahallesi’nde 75 yaşında bir yurttaş şu tanıklıkta bulundu: “Vahşet bodrumlarını asla unutmayacağız. Çünkü unutursak tarih içinde kayboluruz. Tarihte buna benzer nice kıyımlar ile tekrar karşılaşabiliriz. Bu vahşeti sürekli hatırlamalıyız. Ancak hatırlarsak geleceğimizi sağlam bir şekilde inşa edebiliriz…”

Uluslararası raporlarda da yer aldı

Cizre’deki hukuksuzluklar, Birleşmiş Milletler, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile birçok uluslararası kurum ve kuruluşun raporlarında da yer aldı.

Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu’nun 13 Haziran 2016 tarihinde yayınlanan “Sokağa Çıkma Yasaklarının Hukuki Boyutu’’ isimli raporunda, “Ciddi insan hakları ihlallerinin yaşandığı, temel hak ve özgürlüklerin askıya alındığı ve esasen sokağa çıkma yasaklarının yasal dayanağının olmadığı” tespitinde bulunuldu.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeid Raad El Hüseyin başkanlığındaki komisyonun, 10 Mart 2017 tarihinde hazırladığı raporda da “bu dönemde 18 ay süreyle devam eden operasyonlarda 2 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği’’ bilgisine yer verildi.

(AS)