CİSST: Hapishaneler çocuk haklarına uygun değil

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), “Çocuk Mahpuslar: Tutulma Şartları ve İnfaz Usulleri” başlık raporunu paylaştı.

Cansu Şekerci’nin hazırladığı raporda, Adalet Bakanlığı'nın çocuk mahpuslara dair istatistikleri düzenli olarak paylaşmadığı ve çocuk dair verilerin kısıtlı olduğu belirtildi.

Ayrıca, CİSST’in çocuk mahpusların nüfuslarına dair yaptığı bilgi edinme başvurularının da bakanlıkça yanıtsız bırakıldığı ifade edildi.

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün de (CTE), hapishane istatistiklerinin paylaşmaya ara verdiği, 2021’in başından itibaren istatistiklere yer verdiği belirtildi.

2017 yılında çocuk mahpusların sayısının 1500’ün üstünde olduğu, 2021 yılında sayılarda düşüş olduğu bunun nedeni olarak ise; cezaevlerindeki Covid-19 tedbirleri gösterildi.

TIKLAYIN-Çocuk Mahpus Sayısı İki Ayda Yüzde 11,6 Arttı

TIKLAYIN-AKP İktidarında Çocuk Mahpus Sayısı Yüzde 26 Arttı

0-6 yaş çocuklu kadın mahpuslara da yer verilen raporda tavsiyeler ise şöyle: 

• İzleme kurulları, çocukla iletişim becerileri ve çocuk hakları bilinci gelişmiş uzmanlardan oluşturulmalı ve BMÇHS’deki hakların temel alınacağı bir kontrol listesiyle herhangi bir ihbara gerek olmaksızın periyodik olarak ve çocukların misillemeye maruz kalmayacağı garanti altına alınarak izleme ve kontrol ziyaretlerinde bulunmalıdır.
• 0-6 yaş arası çocuklarıyla tutulan tutuklu kadınlar için tutuklamaya alternatif denetimli serbestlik tedbirleri zorunlu hale getirilmeli, hükümlü kadınlar için ise alternatif infaz yöntemleri uygulanmalıdır. Hem alternatif tedbirlerde hem de anne-çocuk ünitesinden faydalanmada annelerin suç tipi dikkate alınmaksızın infazda eşitlik sağlanmalıdır.
• En kısa sürede gençlik adalet politikası belirlenmeli ve tutuklu ya da tutuksuz yargılansın, çocukken suç işlediği iddia edilen kişiler için kapsayıcı şekilde revize edilmelidir.
• Koruyucu ve destekleyici tedbirler, suçu önleme hedefiyle de geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.
• Çocukken suç işlediği iddiasıyla hapsedilen kişiler için süreli hapis cezalarında asgari koşullu salıverilme süresi gözden geçirilmeli, infaz sisteminde dış dünyayla uyumu güçlendirecek denetimli serbestlik modelleri benimsenmelidir.
• Hapishaneler, çocuk haklarına uygun kurumlar olmadığından çocukların hapsedilmesi pratiğinden vazgeçilmeli, BMÇHS madde 37 odağında gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
• Özellikle haklarında etkili bir koruyucu ve destekleyici tedbir uygulanmamış, adli uzmanlar tarafından risk ve ihtiyaç analizi yapılmamış çocukların hapsedilmesinin önüne geçilmeli, tutukluluk yerine adli kontrol şartları çocuklar için öncelikli olarak uygulanmalıdır. Çocuklara özgü adli kontrol ve denetimli serbestlik modelleri artırılmalıdır.
• Çocuk mahpusların avukatlarıyla, sivil toplum kuruluşlarıyla, çocuk hakları alanında çalışan hukukçularla (örneğin baroların çocuk hakları merkezleri) dinlemeye tabi olmadan ücretsiz ve sınırsız iletişim kurabileceği kanallar oluşturulmalıdır.
• Denetim mekanizmaları, kendilerine ulaşan insan hakları başvurularında ve hak ihlali iddialarında bağımsız ve tarafsız izlemeler yapmalı, gerektiğinde ihbarda bulunmalı, adli ve idari süreçleri takip etmelidir.
• Çocukların hastane sevkleri, kullandıkları ilaçlar, doktor raporları, aldıkları disiplin cezaları, talep dilekçeleri vb. vasileri, aileleri ve avukatlarının ulaşabileceği bir sistemde tutularak çocuğun maruz kaldığı durumlar hakkında yakınlarının düzenli bilgi edinmesi sağlanmalıdır.
• Çocuk adalet sistemi alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin hapishanelerde hak temelli izleme faaliyetleri yapması için sivil toplumu da kapsayıcı bir politika benimsenmelidir.
• Çocuk hapishanelerinde adli destek büroları kurularak çocukların yargılama dosyaları dışında ihtiyaç duyduğu danışmanlıklar da verilmelidir.

(RT)