"Çığ Olayında İlk 18 Dakika Hayatta Kalmak İçin Çok Önemli"
Fotoğraf: Anadolu Ajansı
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümü ve Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Programı Başkanı Erhan Bakırcı, Van'ın Bahçesaray ilçesinde çığ altında kalanları kurtarmak isteyen ekiplerin, meydana gelen ikinci çığda hayatını kaybetmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Anadolu Ajansı’na konuşan Güç Gönel Sağıroğlu’na konuşan Bakırcı, çığ bölgesinde kurtarma çalışmasında yer alan kişilerin, sonrasında gelişebilecek hareketleri öngöremediklerini, bu nedenle ikincil tedbirleri de alamadıklarını söyledi.
Bölgede gizli dik yamaçlar ve vadiler olabileceğini belirten Bakırcı, şöyle konuştu:
"Arazi faktörünün ya diklik açısından ya da kar birikimi açısından dikkate alınmaması büyük riskler barındırır. Kaza yerindeki kurtarma operasyonu sırasında daha önce gerçekleşen çığ ile aynı salgı bölgesine sahip çığ, yani 'paralel çığ' veya 'ikincil çığ' tehlikesinin değerlendirilmemesi büyük risk yaratır. En kötü senaryo, daha fazla çığdır. Çığ kurtarma ekibi, bu afetin özelliklerine göre planlanmamışsa çığ gözetlemecisi, rota takipçisi, elektronik sistemlere yer verilmemişse bu operasyonun başarısız olması sonucunu doğurur. Bu tip operasyonlarda ekip içindeki iletişim ve farkındalık önemlidir.
"Gözetlemeci görünür tehlikeye tek çözümdür"
“Paralel çığ veya ikincil çığ tehlikesini gözlemleyip ekibi haberdar edecek gözetlemeci görünür tehlikeye tek çözümdür. Bu gibi durumlarda uygulanacak kaçış planlarının da önceden çalışılmış olması gerekir. Arama kurtarma çalışması sırasında henüz aşağıya inmemiş kar kütleleri bir şekilde harekete geçebiliyor. Ayrıca bazı hassas arazi yapılarında en ufak bir ses bile büyük kütleleri harekete geçirebiliyor.
"Kurtarma son derece riskli bir operasyondur"
"Çığ altında kalanların kurtarılması operasyonu son derece riskli bir operasyondur. Mutlaka bilimsel yöntemler ve farkındalıkla yapılmalıdır. Arazi durumu, rüzgarın durumu, yağışın devam edip etmemesi gibi etkenler ikincil çığ hareketi ve sonrasındaki riskler bağlamında önemli operasyonel riskleri barındırır. Çığ riski yaratan parçaların aşağı indirilmesi kurtarma faaliyetlerini son derece güçleştirebilir. Bu, ekip liderinin tecrübesine, araziyi bilmesine, ekibin ikincil tehlikeleri erken haber alma yeteneğine ve kaçış planlarının uygulanabilir olmasına göre değişir.
"İki saate kadar hayatta kalınabilir"
"İsviçre Alpleri'nde çığ altında kalanlar üzerinde yapılan bir çalışmada hayatta kalma şansı en yüksek müdahale zamanının ilk 18 dakika olduğu, boğulma aşaması olarak tanımlanan 18-35 dakika arasında hayatta kalma şansının yüzde 34'e düştüğü, bekleme aşaması olarak tanımlanan 35-90 dakika arasında hava cebi olan çığ kurbanları için hayatta kalma şansının yüzde 25-30 mertebesinde ve nispeten sabit olduğu, bu noktada mağdurların 2 saate kadar hayatta kalabileceği görülmüştür.
"Hava alacak odacıklar yaratılmalı"
"Bu istatistikler çerçevesinde çığ altında kalanların sakin olmaları, kendilerine hava alacak odacıklar yaratmaları, çığ akısının içinde kalmaları durumunda varsa ağaç gibi sağlam nesnelere tutunmaları, çığ akısına dik noktaya doğru koşmaları, yüzme hareketi yaparak yüzeyde kalmaya çalışmaları, akış sırasında oturma pozisyonu almaları, kurtarma operasyonlarında farkedilmeyi sağlayacak ses ve ışığı kullanmaları önemli." (RT)
