CHP'li Vekil Gürer: “1 ton patates 1 çeyrek altın etmiyor”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yazlık patates hasadı devam eden Niğde Altunhisar’da üreticilerle bir araya geldi.
Niğde’nin patates üretiminde ülke genelinde ilk sırada yer aldığını, Altunhisar’da ise erkenci olarak tabir edilen yazlık patates üretiminin yapıldığını ifade eden Gürer, geçen yıla göre hem kalite hem verimin arttığını söyledi.
Gürer, artış gösteren yazlık patates ekiminden, 25 bin dekar alanda 100 bin tona yakın rekolte beklendiğini kaydetti.
Adana ve Ödemiş’te yazlık patates hasadının tamamlandığını, Niğde, Kayseri, Tokat ve Afyon’da ise hasadın devam ettiğini aktaran CHP’li Vekil Gürer, “Patates üretiminin maliyeti 90 kuruşu geçiyor. Hasadın ilk günlerinde 90 kuruş ila 1 lira arasında satılabilen yazlık patates, bugün 50 kuruşa kadar düştü. İhracatta ön izin şartı kaldırılmasına rağmen talep darlığı nedeniyle tüccar patatese 50 kuruştan fazla para vermiyor. Geçen yıl 1 lira 20 kuruştan satılan yazlık patates, maliyetlerin artmasına rağmen bu yıl 50 kuruşa kadar düştü” dedi.
"2 önemli sorun var"
Yazlık patates fiyatlarının maliyetinin altında seyretmesinin 2 önemli sebebi olduğunu dile getiren Gürer; bunlardan ilkinin Ortadoğu ülkelerine ihraç edilen patateste nakliye maliyetinin yüksek olmasını gösterdi.
İkinci neden olarak ise pandemiden kaynaklı turizm hareketliliğinin olmaması ve bunun sonucu olarak da sahil bölgelerindeki otel ve lokantaların kızartmalık ve yemeklik patates talebinin azalması olduğunu gösterdi.
"Nakliye fiyatı iki katına çıkıyor"
Gürer sorunlar üzerinden yaptığı açıklamada şöyle konuştu:
“Ürdün ve Irak gibi ülkelere ihraç edilen patates, havaların aşırı sıcak olması nedeniyle korunaklı tırlarla taşınıyor. Kabuğu ince olduğu için sıcaktan etkilenen yazlık patatesin yolda kararmaması için soğutmalı ve güneş korumalı araçlarla sevkiyatının yapılması gerekiyor. Bu mevsimde Ortadoğu ülkelerine patates taşıyan korunaklı ve soğutmalı araçlar dönüşte ithal ürün getiremediği için aracın dolu gidip boş gelmesi nedeniyle nakliye fiyatı iki katına çıkıyor.
“Bu durum, tüccara cazip gelmediği için de tarlada yazlık patatese 50 kuruştan fazla para vermiyor. İhracat serbest olsa da nakliye maliyeti tüccarı sınırlı ihracat yapmasına neden olması talebi daraltıyor.”
"Pandemi turizmi vurdu, çiftçi ise adeta yandı"
Patatesin para etmemesinin diğer önemli nedeninin de turizmde pandemi kısıtlaması olduğuna işaret eden Gürer şöyle devam etti:
“Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs, ülkemizin turizm sektörünü de önemli ölçüde olumsuz yönde etkiledi. Geçen yılın bu dönemine göre yabancı turist sayısında çok önemli azalma görülüyor. TÜİK verileri bu daralmanın geçen yıl Haziran ayı verilerine göre aynı dönem için yüzde 90’lara erdiğini gösteriyor.
“Ülkemizi bu ayda ziyaret eden yabancı turist sayısı 215 bin seviyelerinde kaldı. Hal böyle olunca, sahil bölgelerinde bulunan otel ve lokantaların, kızartmalık ile yemeklik patates talebinde önemli daralma oldu. Pandeminin turizme olumsuz etkisi, patates üreticisini de ciddi sıkıntıya soktu. Talep daralması nedeniyle, yazlık patates fiyatları geçen yılın da altında kaldı.”
“1 ton patatese karşılık 1 çeyrek altın bile alamıyor”
Gürer, yazlık patateste dekar başına 4 ton hasat yapılabildiğini söyleyerek “Bugün çeyrek altının fiyatı 700 liraya dayandı. 1 ton patates ise 500 liraya zor satılıyor. Patates üreticisi onca emek ve maliyetle elde ettiği 1 ton patatesine karşılık 1 çeyrek altın bile alamıyor. Girdi fiyatları artıyor. Gelir düşüyor. Üretimde 2002 yılında 6,5 milyon ton yazlık ve kışlık patates hasat edilirken son yıllarda rekolte 5 milyona kadar düştü. Bu olumsuz tablo, üreticinin ülkemizdeki durumun ortaya konması bakımından önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
"TMO patates alımı yapmalı"
Gürer son olarak “Kışlık patatesin depolanma olanağı var ancak yazlık patates kabuğu ince, söküm sonrası tüketilmesi gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), üzerinden patates alımı yapılıp, kamu kurum ve kuruluş yemekhaneleri ile askeri birliklerde tüketimin artırılmasının, ayrıca büyük kentlerde sokak arası satıcılarının bu dönemde zabıta baskısına maruz kalmadan satışına olanak tanınmasının ürünün tarlada kalmaması için şimdilik çözüm olabilir” dedi. (HA)
