"Bu Van Gölü'nde yaşanan ikinci trajedi"

*Fotoğraf: Mesut Varal / AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Van Gölü'nde 27 Haziran'da göle açılan mülteci teknesinin batmasının ardından 23 Temmuz itibariyle 60 kişinin cesedine ulaşıldı. Gölde arama çalışmaları hala sürüyor. 

TIKLAYIN: Van'daki göçmen kaçaklığının şifresi "yolcu"ymuş

Van'daki son durumu, göçmen kaçakçılığını ve göçmen cenazelerinin akıbetini Van Barosu İltica ve Göç Komisyonu Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi avukat Mahmut Kaçan ile konuştuk. 

"Göçmen kaçakçılığı uzun süredir yapılıyormuş"

Avukat Kaçan, Van'daki durumu şöyle anlattı:  

"Yaşanan bu olay, Van Gölü üzerinde 7 aylık bir süreç içerisinde ikinci büyük trajedi diyebiliriz. İlki 26 Aralık 2019 Aralık tarihindeydi. Bitlis’ten çıkan tekne, Van gölü açıklarında batmıştı, 7 göçmen hayatını kaybetmişti, 64 göçmen kurtarılmıştı.

"Daha sonra, 27 Haziran gecesi, bu olayı yerel bir gazeteci kanalıyla öğrendik. Elde ettiğimiz ilk bilgi, bu kazadan sağ kurtulan tek kişi yani şüphelinin jandarmada verdiği ifade oldu. Ve bu kişinin ifadesine göre de aslında uzun bir süredir Van Gölü üzerinde küçük balıkçı tekneleri kullanılarak göçmen kaçakçılığı yapılıyormuş.

"Göçmenlerin, Van ve çevresindeki polis ve jandarma kontrol noktalarına yakalanmamak için, göl üzerinden bu şekilde geçirildiklerini ve Tatvan'a bağlı Reşadiye köyüne götürülüp bırakıldıklarını tespit ettik. Van Gölü'nün kontrol noktalarını kolayca geçebilmek adına bu yöntemin sıkça kullanıldığını öğrendik. Tabii Van Gölü üzerinde tekne ve büyük gemi çok yok, hep küçük balıkçı gemileri var. Onlarında kapasiteleri 20-25 kişi alacak şekilde ve çok da güvenli olmayan tekneler. Bu olayla bağlantılı olarak şu ana kadar tespit ettiğimiz, sağ kurtulan tek kişiyle birlikte 5 kişi tutuklandı.

"Dosyada gizlilik kararı alınmış durumda. Dosyanın bütününü göremiyoruz. Edindiğimiz bilgiye göre olayla bağlantılı olduğu düşünülen yaklaşık 10'a yakın kişi için de yakalama kararı çıkartıldı ama kim olduklarını bilmiyoruz.

"Özellikle 3 kişi tanınmayacak haldeydi"

“Toplamda gölden 60 kişi çıkarıldı. Bu kişiler içerisinde kadın yok, küçük yaşta 2 çocuk ve 17 yaşında bir çocuk tespit ettik. Cenazelerin büyük bir kısmının vücut bütünlüğü korunmuş durumda. Özellikle teknenin 107 metre derinlikte soğuk su içinde olması ve sodalı suyun etkisiyle bozulmamış durumda. Ama özelikle 3 kişi hiç tanınmayacak haldeydi.

"Uyruklar hakkında yakın tarihe kadar bilgimiz yoktu. Ancak buradaki Adli Tıp Kurumu, cenazeleri bulunma tarihlerine göre numaralandırıyor ve fotoğraflarını çekiyor. İlk olarak Afgan Büyükelçiliği temasa geçmiş. Şu ana kadar ölenlerin bir kısmı Afganistan, bir kısmı Pakistan uyruklu.

“Çeşitli kanallardan bir kısım aile bize ulaştı. Bize yapılan başvurulardan da sadece 4 kişiyi teşhis edebildik. 4’ü de Pakistanlı ve henüz defnedilmediler. Bulunan 60 cenazenin 21’i kimsesizler mezarlığına defnedildi. 9 cenaze, kişilerin Türkiye'deki yakınları tarafından teslim alındı, geri kalanlar da Van'daki çeşitli hastanelerin morgunda tutuluyor. Prosedür gereği 15 gün tutuluyorlar, talep ve sahiplenme olmayınca Kimsesizler Mezarlığı'na defnediliyorlar maalesef.

"Daha fazla cenaze çıkabilir"

"Kazadan sağ kurtulan kişinin verdiği bilgilerden hareketle, ifadesinde teknede 70-80 kişi olduğunu söylüyor, bazı kaynaklar de 100-110 kişi olabileceğini söylüyor. Yani daha fazla cenaze çıkma ihtimali var maalesef. Çalışmalar halen devam ediyor."

Avukat Kaçan, Van Gölü'nün ağırlıklı olarak kontrol noktalarını rahatça geçebilmek için kullanıldığını ve göçmenlerin de yakalanmamak için göçmen kaçakçılarına başvurduklarını söyleyerek, şöyle devam etti: 

"Çıkarılan cenazelerle ilgili Afgan Büykelçiliği'nin bir çabası var. Cenaze fotoğrafları onlarla paylaşılıyor. Ancak Pakistan'la ilgili henüz bir duyum duymadık, konunun dışında duruyor gibiler. 2 Pakistanlı vatandaşın en azından ülkelerine gönderilmesi için bugün Cumhuriyet Savclığı'na başvuracağız. Kimlik belgeleri olmadığı için tespit etmek çok güç, uyrukları da aynı şekilde."

"Göçmen ve mütecilerden kişinin ekonomik durumuna göre para alındığını ve ortalama olarak 500-1000 dolar arası bir ücret talep edildiğini öğrendik" diyen avukat Kaçan, belli bir tarife olmadığını söylüyor. 

Van Barosu konuyla ilgili bir rapor çalışması da hazırlıyor. Rapor, konuyla ilgili tespit ve önerileri içeriyor ve yakın zamanda kamuoyuyla paylaşılacak. 

Ne olmuştu? 

Gevaş ilçesi Altınsaç Mahallesi'nde 27 Haziran'da tekneleriyle Van Gölü'ne açılan Sedat ve Medeni Akbaş'tan uzun süre haber alınamaması üzerine mahalle muhtarı güvenlik güçlerine kayıp ihbarında bulunmuştu.

Bunun üzerine gece görüşlü termal kameralı helikopter, İHA ve botlarla göl ile çevresinde yürütülen arama çalışmalarında tekne Çarpanak Adası açıklarında 106,5 metre derinlikte bulunmuştu. Soruşturma kapsamında aralarında tekneden yüzerek kurtulan Medeni Akbaş'ın da bulunduğu 5 kişi tutuklanmıştı.

(SO)