Boz ayılar ile kutup ayılarından melez türler doğdu

* Fotoğraf: Wikimedia Commons

İklimdeki ani değişikliklere uyum sağlayamayan ve yaşam alanları yok olan birçok tür bu duruma uyum sağlayamadığı için yeni bölgelere göç etmek zorunda kalıyor. Bu da daha önce örneği görülmemiş karşılaşmalara yol açabiliyor.

Bu ilginç karşılaşmalardan biri de Kutup ayıları ve boz ayıları arasında yaşandı. Artan sıcaklıklar yüzünden boz ayıları daha kuzeye göçmeye başladı. Kuzey Kutup Dairesi’nde eriyen buzlar nedeniyle birçok Kutup ayısı da güneye doğru yol aldı.

Yeşil Gazete’nin ZME Science’tan aktardığına göre, araştırmacılar iki türün karşılaştığı bölgelerde yeni melez türlerin ortaya çıkmaya başladığını fark etti. Kutup ayıları ve boz ayılarının çiftleşmesiyle ortaya çıkan yeni melez türlerin yeni koşullara ne kadar dayanıklı olacağı ise henüz bilinmiyor.

İlk tür 2006’da çıktı

İlk melez tür 2006 yılında tespit edildi. Her ne kadar daha önce farklı görünümlü ayılara dair raporlar yayınlanmış olsa da yeni türün tespiti bölgede rehberlik yapan Roger Kuptana’nın vurulan bir ayıya dikkat çekmesiyle gerçekleşti.

Yapılan DNA çalışmaları sonucunda vurulan ayının gerçekten bir melez tür olduğu doğrulanmış oldu. Daha önce Almanya’da hayvanların esaret altında tutulduğu Osnabrück Hayvanat Bahçesi’nde bir Kutup ayısı ve boz ayının çiftleşmesine izin verilmiş ve bu birliktelikten iki yavru dünyaya gelmişti. Ancak Kuptana’nın keşfi vahşi yaşamda tespit edilen ilk melez tür oldu.

O tarihten bu yana vahşi yaşamda en az sekiz melez tür daha kayıt altına alındı. 2017’de yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar alan gözlemi ve genetik incelemeleriyle sekiz türün de iki erkek boz ayısıyla çiftleşen bir dişi Kutup ayısına ait olduğunu belirledi.

Göçün sorumlusu iklim krizi

Tarihsel olarak boz ayılar, Alaska‘dan Meksika‘ya ve Pasifik Okyanusu‘ndan Mississippi Nehri‘ne kadar uzanıyordu. Bununla birlikte, avcılar Kanada’nın Yüksek Arktik bölgesinde giderek daha sık boz ayı görüldüğünü bildirdi. Bilim insanları ise kuzeye doğru göçün sorumlusunun iklim değişikliği ve yaşam alanlarına insan müdahalesi olduğunu söylüyor.

Öte yandan Kutup ayıları da deniz buzu kaybı nedeniyle kuzeyden güneye göç ediyor. Kutup ayıları artık karada daha uzun süreler kalıyor ve enerjilerini sürdürebilmek için onlarca yıl öncesine kıyasla daha fazla vücut yağı kullanmak zorundalar.

TIKLAYIN - Dünyanın sadece yüzde 3'ü ekolojik açıdan bozulmadı

Melezler hakkında bilinmeyenler var

İki tür bundan sadece yaklaşık 500 bin ile 600 bin yıl öncesinde ayrılmıştı. Bu yüzden de birbirleriyle çiftleşmelerinde bir engel olmuyor. Ancak melez türlerin mevcut biyolojik çeşitlilik için bir tehdit oluşturabileceğinden veya kimi türlerin yok olmasına ya da yer değiştirmesine neden olabileceğinden endişeleniyor.

Melezlerin doğurgan olup olmadığı gibi pek çok bilinmeyen var. Ancak 21’nci yüzyıl ilerledikçe kutup ayılarının yerini boz ayıların ve hatta keskin melezlerin aldığını görmek mantıksız değil.

Tennessee’deki Vanderbilt Üniversitesi’nde Paleontolog Larissa DeSantis, The Independent’a verdiği demeçte, “Boz ayılarının ve Kutup ayılarının belirli ortamları için benzersiz adaptasyonları olduğundan, melezler çoğu zaman iki türden daha güçlü değil. Bununla birlikte, melezlerin daha güçlü olduğuna dair örnekler de var” dedi. DeSantis bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini söylüyor.

Kutup ayıları yok oluyor

2020'de Nature Climate Change'de yayınlanan bir araştırma, kutup ayılarının iki farklı sera gazı emisyonu senaryosunda nasıl etkileneceğini incelemişti.

Buna göre, 2040 yılı kadar erken bir tarihte, birçok kutup ayısının üreme başarısızlığı yaşamaya başlaması ve yerel yok olmanın başlaması muhtemel.

Araştırmacılar, her zamanki gibi bir emisyon senaryosu altında, kutup ayılarının muhtemelen muhtemelen yüzyılın sonunda Kanada Arktik takımadalarındaki en kuzeydeki küme olan Kraliçe Elizabeth Adaları'nda kalacağını saptadı.

Sera gazları orta derecede hafifletilse bile, Kuzey Kutbu'ndaki kutup ayısı popülasyonlarının çoğunun 2080 yılına kadar üreme hatası yaşaması büyük olasılık olarak görülüyor.

Bilim insanları, Norveç'in Svalbard icescaps'ından Kanada'daki Hudson Körfezi'ne, Alaska ve Sibirya arasındaki Chukchi Denizi'ne kadar 19 farklı alt popülasyona yayılmış 26 binden az kutup ayının kaldığını tahmin ediyor.

Kutup ayıları karada yeterince besin bulamıyor ve avlanmak için deniz buzuna güvenemiyor. Genellikle buzdaki mühür solunum deliklerini kazıp yemek için saatlerce bekleyen ayılar, iklim krizi sebebiyle artık bunu büyük oranda yapamıyor. 

(TP)