BM Güvenlik Konseyi'nden Myanmar için 'demokrasi' çağrısı

Haber ve Fotoğraf: Anadolu Ajansı

BM Güvenlik Konseyi, ortak bir açıklama yayımlayarak, 1 Şubat 2021'deki darbeden bu yana Myanmar'da hala olağanüstü halin devam etmesinden derin endişe duyulduğunu bildirdi.

Myanmar'ın fiili lideri Suu Çii başta olmak üzere keyfi gözaltına alınan pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisinin serbest bırakılması çağrısını yineleyen BM Güvenlik Konseyi, demokratik geçiş, demokratik kurumlar, insan hakları, temel özgürlükler ve hukukun üstünlüğüne saygı gösterilmesi çağrısında bulundu.

Tüm taraflara diyalog ve uzlaşı çağrısı da yapan konsey, ülkede artan şiddet olayları ve yerinden edilmelerin de endişe yarattığını bildirdi.

Hastane ve okul gibi altyapıları hedef alan saldırıları kınayan BMGK, tüm şiddet olaylarına son verilmesi ve sivillerin korunması çağrısı yaptı.

Myanmar hakkında notlar

• Güneydoğu Asya'da bulunan ülkenin nüfusu 54 milyon. Ülke, sınırlarını Bangladeş, Hindistan, Çin, Tayland ve Laos ile paylaşıyor.
• 1962'den 2011'e kadar gerek direkt yoldan gerek dolaylı yoldan ordunun gölgesinde yönetildi.
• Uzun yıllar boyu ülkede demokratik reformlar Aung San Suu Kyi, 2015 seçimlerinde iktidara geldi. Ancak iki yıl sonra ordu Rohingyalıları Bangladeş'e sürdü. Bu Suu Kyi'nin eski destekçilerinin yanı sıra uluslararası kamuoyundan da tepki çekti. Suu Kyi "etnik temizlik" tanımını reddeddiği için dünya genelinde popüleritesini yitirdi ancak ülkesinde önemli bir figür olmayı sürdürdü.

Aung San Suu Kyi hakkında 

• Myanmar'daki askeri diktatörlüğe karşı gösterdiği barışcıl ve şiddetsiz mücadeleyle 1990 yılında Rafto ve Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nü, 1991 yılında da Nobel Barış Ödülü'nü kazandı.
• 1990 genel seçimlerinin sonuçlarına göre ülkenin başbakanı olmaya hak kazandı, cunta tarafından gözaltında tutulduğu için bu görevi üstlenemedi.
• 15 yıl ev hapsinde kaldı. Bu dönemde Nobel Barış Ödülü'nü almaya oğulları gitti. 
• Dünya′nın pek çok yerinden serbest bırakılması için baskılar yapıldı, hakkında kitaplar yazıldı, filmler yapıldı ve 2010 yılında serbest kaldı. 
• Myanmar ordusunun Rohingya Müslümanlarına işkence, taciz ve tecavüz yaptığı iddialarını reddetti. 
• İngiltereli rock grubu U2, All That You Can't Leave Behind albümündeki Walk On adlı şarkısını ona adadı. 

Myanmar'daki askeri darbe

Myanmar ordusu, 2020'deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin eski fiili lideri Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve olağanüstü hal ilan etmişti.

BM'ye göre, geçen seneki darbeden bu yana Myanmar'da 1500 sivil hayatını kaybetti, 400 binden fazla kişi yerinden edildi.

Mültecilerin yarısı çocuk

BM verilerine göre, 25 Ağustos 2017'den sonra Arakan'dan kaçmak zorunda kalan ve Bangladeş'e sığınan 700 binden fazla mülteci bulunuyor. Kamplardaki mültecilerin yarısını ise çocuklar oluşturuyor.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayınladıkları uydu görüntüleriyle Arakan'da yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Arakanlıların topraklarına dönüşü için Myanmar ve Bangladeş hükümetleri arasında imzalanan anlaşma, yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için uygulama da işlevsiz kalıyor.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Uluslararası medya ve kuruluşların Arakan eyaletine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti, bugüne kadar Arakanlı Müslümanların geri dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri de yerine getirmedi.

Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanlar ve insan hakları örgütleri, gerekli güvenli ortam sağlanmadan bu kişilerin Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizliğe yol açacağı endişesini taşıyor.

(EMK)