BM Genel Kurulu’ndan notlar: Konuşmacıların yüzde 88’i erkek

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun ABD’nin New York kentinde 20 Eylül’de başlayan 77. Oturumu sona erdi.

COVID-19 pandemisinin başlamasından bu yana yapılan ilk yüz yüze BM Genel Kurulu oturumunun son günü konuşan Genel Kurul Başkanı Csaba Kőrösi, bir haftadır devam eden oturum boyunca 76 devlet başkanı, 50 hükümet başkanı, dört devlet başkanı yardımcısı, beş başbakan yardımcısı, 48 bakan ve yedi delegasyon başkanının kurula hitap ettiğini hatırlattı.

BM’nin UN News haber portalının paylaştığı bilgilere göre, 77. oturumda 190 konuşma yapıldı; bu konuşmacılardan 23’ü kadın, 167’si erkekti.

Körösi, buna karşılık bu yılki ilk Kadın Liderler Genel Kurul Platformu’nun moderatörlüğünü yapan eski Yeni Zelanda Başbakanı Helen Clark’ın güçlü bir etki yarattıkların ifade sözlerini yineledi.

Bir hafta içinde BM Genel Kurulu’nda liderlerin yaptıkları konuşmalardan öne çıkan konu ve temaları özetlemeye çalışan Körösi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaşa, enflasyon, mülteciler, nükleer güvenlik gibi konulara ve iklim değişikliğine atıfta bulundu.

Körösi, “En büyük ve akut savaş o olsa da Ukrayna’daki savaş dünyadaki yaklaşık 30 silahlı çatışmadan biri. Ve hiçbiri iyiye gitmiyor” dedi.

İklim değişikliği

Tartışmalar boyunca değinilen üçüncü önemli konu ise iklim değişikliğinin tehlikeleri oldu.

Aynı anda kuraklık ve sel felaketleri yaşayan ülkeler; sürdürülemez üretim ve tüketim kalıpları; okyanusları dolduran ve balıkları öldüren plastik kirliliği hakkında tartışmalar yapıldı.

Tüm dünyada net sıfır karbon ve iklim adaleti çağrılarına da değinen Csaba Körösi, bazı devletlerin “ekonomilerimizi büyütmenin emisyonları sınırlandırmak ve biyolojik çeşitliliği korumak ile bir dengede tutulabileceğine ikna olmuş gibi görünmediğini” söyledi.

İnsan hakları

İnsan haklarını iyileştirmek ve sömürüye en açık olanların ihtiyaçlarını karşılamak için de çağrıların yapıldığını hatırlatan BM Genel Kurulu Başkanı, “İnsan hakları ihlalleri hakkında sesinizi yükseltmenin bir bedeli var. Ama sesini yükseltme özgürlüğü güçlü bir şekilde destekleniyor” dedi.

Çeşitliliği “bir yükümlülük değil, bir güç” olarak değerlendiren konuşmaları hatırlatan Körösi, ulusal veya etnik, dini ve dilsel azınlıklara mensup kişilerin haklarına ilişkin tarihi Deklarasyonun 30. yılı vesilesiyle azınlıklar konusunda düzenlenen üst düzey etkinliğe dikkat çekti.

Yeniden canlandırma ve reform

Körösi ayrıca “bu yüzyılın gerçeklerini daha iyi yansıtabilmek adına BM Güvenlik Konseyinde reform yapma” ve “kesişen küresel krizlere daha iyi tepki vermek için BM Genel Kurulunu yeniden canlandırma” konusunda yapılan talep ve çağrılara desteğini dile getirdi.

Körsi daha sonra, iklim değişikliğini yavaşlatmak ve uyum sağlamak için birlikte çalışabileceğimiz, barışçıl bir COVID sonrası dünya hedefine işaret etti.

“Dayanışmayı derinleştirmek için güven inşa etmeliyiz.”

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, 77. Genel Kurulu’nda  “Eğitimin Dönüştürülmesi Zirvesi”nin açılışında konuştu.

Guterres, yoksul ülkelerde 10 yaş grubundaki çocukların yaklaşık yüzde 70’inin en basit bir metni bile okuyamadığını, gelişmiş ülkelerde ise eğitimin eşitsizliği azaltmak yerine nesiller arasındaki eşitsizliği daha fazla artırdığını söyledi.

Zenginlerin en iyi kaynaklarla en iyi okullara gittiğini ve sonrasında en iyi işlere girdiğini ifade eden Guterres, yoksulların, özellikle de kız çocuklarının hayatlarını değiştirecek nitelikleri edinirken engellerle karşı karşıya kaldığını belirtti.

Eşitlik

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu haftası kapsamında UN Women (BM Kadın Birimi) tarafından düzenlenen “A Year of Action: Building more equal and inclusive digital societies through multi-stakeholder partnerships (Eylem Yılı: Paydaşlarla Birlikte Daha Eşitlikçi ve Kapsayıcı Dijital Toplumlar İnşa Etmek)” başlıklı panele Koç Holding’i temsilen Yönetim Kurulu Üyesi İpek Kıraç katıldı.

UN Women İcra Direktörü Sima Bahous’un açılışını yaptığı panelde Koç Holding’in UN Women bünyesindeki Teknoloji ve İnovasyon Eylem Grubu küresel liderliği kapsamında yürüttüğü çalışmaları değerlendirdi.

İpek Kıraç, “Toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerle mücadelenin en önemli göstergesi, liderler için de kurumlar için de temenni ve iyi niyet diline son verip, somut hedefler ortaya koymak ve bu hedefleri cesaretle ve kararlılıkla gerçekleştirmek olmalı" dedi. 

İran Cumhurbaşkanı Reisi, başörtüsü takmayı reddeden Amanpour ile röportajı iptal etti

Birleşmiş Milletler 77’inci genel Kurul toplantıları için için Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Amerikan yayın kuruluşu CNN televizyonuna vereceği özel röportajı, gazeteci Christiane Amanpour’un başını örtmeyi reddetmesi üzerine iptal etti.

Röportajın iptali konusundaki tepkisini sosyal medyadan ileten Amanpour, Reisi’ye geçen hafta Mahsa Amini’nin ölümünün ardından başlayan ve insan hakları gruplarına göre sekiz kişinin ölümüne neden olan protestoları da dahil birçok soru sormayı planladığını vurguladı.

Amanpor, İranlı liderin ABD topraklarındaki ilk mülakatı olacak bu röportaj için haftalardır hazırlandıklarını, sekiz saattir de tercüme donanımı, ışık, kamera ve diğer bütün hazırlıkları yaptıklarını ancak Reisi’nin gelmediğini belirtti. (EMK)