BM: Dünya Afrikada Yetersiz Kalıyor
Hedef olarak konan tarihe giden yolun yarısındayken Bin Yıl Kalkınma Hedefleri'nin (Millennium Develepment Goals - MDG) hazırladığı rapordan yola çıkan BM, dünyanın açlık, bebek ölüm oranlarının düşürülmesi ve her çocuğa eğitim hakkı tanınması konularında yetersiz kaldığını açıkladı.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon 'un açıklaması ise şöyle: "Bu rapor gösteriyor ki hala kazanımlarımız olabilir, dünyanın bazı bölgelerinde başarı hala mümkün. Ancak bu rapor aynı zamanda daha yapılması gereken çok şey olduğuna da işaret ediyor."
Bin yıl hedefleri dünyanın çoğunluğu için ulaşılabilir
BM'ye göre Çin ve Hindistan'daki ekonomik gelişim, 1999'da günlük geliri bir dolardan az olanların oranını yüzde 23.4'ten yüzde 19.2'ye çekti ve dünya bu oranı yüzde 15.8'e çekmek yolunda ilerliyor. Ancak Afrika için konan yüzde 23.4 hedefine ulaşılamayacak.
Daha yavaş bir ilerleme ise beş yaş altı normalden zayıf çocukların sayısını yarıya indirmede yaşandı. Bu oran 1990'da yüzde 33'tü. Genel nüfusun yüzde 46'sı olan beş yaş altı çocukların normalden zayıf olma yüzdesi 27'ye düştü. Çocuk ölüm oranlarıysa BM'nin üçte iki olan hedefine karşın altıda birlik bir düşüş gösterdi.
Afrika'da Sahra Çölünün güneyindeki alanlarda çocukların yüzde 30'u ve dünya çapında aynı statüdeki çocukların yüzde 12'si BM'nin evrensel ilköğretim hedefine uyumsuzluk gösteriyor.
Sağlık alanındaysa, AIDS hastalarının sayısı 2001'den bu yana altı kat artarak 40 milyona ulaşırken Sahra Çölünün güneyi dünyada tüberküloz hastalarının artış gösterdiği tek bölge.
Güvensiz su kaynakları eğitim reformlarının altını kazıyor
BM çalışmaları Britanya merkezli Su Yardım Örgütü'nün (British charity WaterAid) raporuyla paralellik göstermekte. Su Yardım Örgütü'nün raporuna göre MDG Hedefleri,temiz su için yetersiz yatırım ve yetersiz sağlık tedbirleriyle sekteye uğramakta.
Su Yardım Örgütü Britanya'yı ve bağışta bulunan diğer ülkeleri, sağlık ve eğitim konusundaki yatırımların günde yaklaşık 5 bin çocuk ishalden öldüğü veya su getirmek için okula gidemediği sürece yetersiz kalacağı konusunda uyardı.
Su Yardım Örgütü'nden Henry Northover "Su ve sağlık tedbirlerinin geliştirilmesine ayrılan pay azaltılırken sağlık ve eğitim alanlarında harcanmakta olan global yardım 1990'dan beri ikiye katlandı" dedi.
Son yıllarda, bağışta bulunan devletler fakir ülkelerde okul yaptırılması ve sağlık sisteminin geliştirilmesine arka çıkarlarken bin yıl hedeflerine ulaşabileceklerini yani her çocuğa ilk öğretim imkanı sunabileceklerini ve bebek ölümlerinin üçte iki oranında azaltabileceklerini umuyorlardı.
Bugün basılan bir raporda, Su Yardım Örgütü eğitimin -büyük ölçüde kızların okula gidememesinin- daha çok temiz su sıkıntısını çözmekte ve sağlık tedbiri almakta yetersiz kalan ülkelerde karşılaşılan bir sorun olduğuna dikkat çekiyor.
"Eğitim politikalarını belirleyenlerin seyrek olarak fark ettiği bir durum olmasına rağmen, okulu yarıda bırakmak durumunda kalmanın açıklaması elverişsiz su ve sağlık koşullarıdır. Kızlar, ailelerine su getirebilmek adına saatler harcadıkları için okula gidememekteler. Öte yandan erkeklerle paylaşmak zorunda kaldıkları kirli ve kapısı olmayan tuvaletler yüzünden adet dönemlerinde utandıkları deneyimler yaşıyorlar."
Rapor, bebek ölüm oranlarının yüksek olduğu ülkelerde ishalin diğer hastalıklardan - zatüre, sıtma ve HIV/AIDS- çok daha fazla ölümlere sebebiyet verdiğini ekliyor.
"İshalden kaynaklanan ölümlerin yüzde 90'dan fazlası yetersiz sağlık koşulları ve güvensiz içme suyundan kaynaklanıyor."
"2000'den bu yana 550 milyondan fazla çocuğa kızamık aşısı yapılıyor, bu da Afrika'da kızamık yüzünden meydana gelen ölümleri yüzde 75 oranında azalttı. Öte yandan günde 4900 çocuğun ishalden etkilenmesini önlemek için yeterince harekete geçilmiyor."
BM'nin temiz su ve yeterli sağlık imkanına ulaşımı olmayanların sayısını 2015 itibariyle yarıya indirme hedefi çalışmalara daha çok Sahra Çölünün güneyindeki bölgelerde ve Güney Asya'da ağırlık verilmesini gerektiriyor.
Su Yardım Örgütü, yardım yapan ülkelerin su ve sağlık tedbirleri almak için yapılan yatırımları azımsadığını ancak bu tedbirlerdeki gelişimin yoksulluğun üstesinden gelmek için hayati önem taşıdığını söylerken, su ve sağlık tedbirlerine öncelik veren Bangladeş'te sudan kaynaklanan hastalıklarda dikkat çekici bir düşüş olduğunu ekliyor.
Buna zıt olarak, Malawi su ve sağlık tedbirlerine yönelik harcamalarını düşürürken sağlık hizmetleri ve eğitime yapılan yatırımlara ağırlık verdi.
Diğer bir yandan Mali 1.6 milyar dolarlık yıllık bütçesinin sadece yüzde 6'sını su ve sağlık tedbirlerine ayırıyor.
Proje
MDG 2000 yılında 147 Birleşmiş Milletler üyesi ülke tarafından imzalandı ve BM tarafından çeşitli bildirilerle 1990'lardan bu yana desteklendi. BM şimdilerde tüm ülkeler ve önde gelen gelişim kurumlarınca kabul edilen bir plan oluşturmuş bulunuyor. BM'nin beyanatına göre benzeri görülmemiş bu çabalar dünyanın en fakir ülkelerinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik. Hedeflerse şöyle:
* Yoksulluğun ve açlığın üstesinden gelmek (günde bir dolar gelirle yaşayanların ve açlık çekenlerin sayısını yarıya düşürmek)
* Evrensel ilköğretime ulaşmak
* Cinsiyet ayrımcılığını engellemek, kadınları güçlendirmek
* Bebek ölüm oranlarını düşürmek (beş yaşının altında olanlarda 2/3 oranında)
* Anne sağlığını temin etmek
* Sıtma, HIV/AIDS ve diğer hastalıklarla savaşmak
* Gelişim için global ortaklık sağlamak. (GG/EÜ)
** The Guardian'da çıkan makaleyi Gökçe Gündüç Türkçeleştirdi.
