Berlinliler fahiş kiralara karşı “kamulaştırma” dedi

Fotoğraf: ZDF (Berlin'de kiracıların yaptığı eylem)

Almanya'nın başkenti Berlin'de, yaklaşık 1,8 milyon kayıtlı seçmen dün (26 Eylül) genel seçimlerle beraber "konutların kamulaştırılması" için sandık başına gitti.

Konut sorununa kamu odaklı bir çözüm getirmeye yönelik bağlayıcı olmayan referandumda 240 binden fazla apartman dairesinin emlak şirketlerinin elinden alınarak kamulaştırılması için seçmenlerin yaklaşık yüzde 56,4'ü evet", yüzde 39'ü ise "hayır" oyu kullandı.

Berlin'de 3 bin fazla konuta sahip özel emlak şirketlerinin Almanya Anayasası'nın 15. maddesi uyarınca kamulaştırılarak malvarlıklarının kamu mülkiyetine aktarılmasını oylamak için yapılan referandum eyalet hükümetine tavsiye niteliği taşırken, sonuçların siyasiler ve emlak şirketleri üzerinde baskı oluşturması bekleniyor.

Kamulaştırma talebi, Alman Anayasasının 15'inci maddesine dayanıyor. Bu maddede "Toprak ve arazi, doğal kaynaklar ve üretim araçları, kamulaştırma amacıyla, tazminatın biçim ve ölçüsünü belirleyen bir yasayla, kolektif mülkiyet veya kamu ekonomisinin diğer şekillerine dönüştürülebilir" ibaresi yer alıyor.

Berlinlilerin yüzde 84'ü kirada oturuyor

Nüfusu 3,6 milyon olan Berlin'de yaşayanların yüzde 84'ü kirada oturuyor. Kentte ortalama kira fiyatları da 2010 yılından bu yana yüzde 86 artış gösterdi.

Berlin'de 2004 özelleştirme döneminde yaklaşık 100 bin konut Vonovia ve Deutsche Wohnen gibi emlak şirketlerine metrekare başına 1.100 avrodan satılmıştı. Bugün ise bu konutların metrekare fiyatı 3 bin avronun üzerinde bulunuyor.

Temmuz 2019'da da devlet, Karl-Marx Bulvarı'ndaki 670 apartman dairesini satın alarak kira fiyatlarının düşmesini sağlamaya çalışmıştı.

Konut sorunuyla ilgili olarak Berlin Senatosu Haziran 2019'da beş yıl süreyle kiraların dondurulması ve üst kira sınırı uygulaması kararı almıştı. Ancak Ocak 2020'den itibaren geçerli olacak bu durum için Almanya Yüksek Mahkemesi kararın anayasaya aykırı olduğuna hükmetmişti.

"Kamulaştırma olana kadar durmayacağız"

Karardan bu yana kentte kira artışlarına karşı protestolar düzenleniyordu.

Kamulaştırma taleplerine öncülük eden girişimin sözcülerinden Kalle Kunkel, koalisyon hükümetinin kurulma sürecini yakından takip edeceklerini belirterek "Oyalama ve engelleme taktiklerini kabul etmeyeceğiz. Tüm oyunları biliyoruz. Emlak şirketlerinin kamulaştırması hayata geçirilene kadar durmayacağız" dedi.

Sadece Sol Parti tam destek veriyor

Senato tahminlerine göre böyle bir adımın atılması durumunda emlak şirketlerine 29 ila 36 milyar euro civarında tazminat ödenmesi gerekecek. Kamulaştırma girişimi ise bu miktarın 7,3 milyar ile 13,7 milyar euro arasında olacağını tahmin ediyor ve tazminat miktarının para olarak değil, 40 yıl zarfında kira gelirlerinden ödenmesini savunuyor.

Siyasi partilerin çoğu kamulaştırmaya sıcak bakmıyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU), Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ve Hür Demokrat Parti (FDP) kamulaştırmaya karşı çıkıyor. Sol Parti kamulaştırmaya tam destek verirken Yeşiller buna "son çare" olarak başvurulmasından yana.

Şirketler 550 bin dairenin sahibi

Öte yandan, Almanya'nın en büyük kiralama şirketi Vonovia, yaklaşık 18 milyar avro karşılığında piyasadaki iki numaralı Deutsche Wohnen'i almak için anlaşmıştı. Şirketler birleşmelerin onaylanması için Vonovia ve Deutsche Wohnen, belediye konut şirketlerine şimdiden 14 bin 750 daire satmak zorunda kalmıştı. Şirketler, çoğunluğu Almanya'da değeri 80 milyar avroyu aşan 550 bin dairenin sahibi bulunuyor.

Vonovia Üst Yöneticisi (CEO) Rolf Buch, yaptığı açıklamada, referandumdan sonra Berlin'de konut sıkıntısına ilişkin yapıcı bir çözüm istediklerini belirterek, "Yeni eyalet hükümeti ve ilgili sosyal kurumlarla Berlin konut piyasasındaki zorlukların üstesinden gelmeye hazırız" dedi. (KÖ)

*Kaynak AA, DW Türkçe