Azerbaycan-Ermenistan çatışması: Cumartesi'den beri yaşananlar

*Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan araçlarının hasar gördüğünü öne süren görüntüleri yayınladı.

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Dünyanın en eski çatışmalarından biri olan Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki toprak anlaşmazlığı, hafta sonu şiddetli çatışmalarla yeniden patlak verdi.

Çatışmaların bugün de sürdüğü bölgede Pazar günü, iki eski Sovyet cumhuriyeti Dağlık Karabağ bölgesi üzerinde mücadele ederken aralarında sivillerin de olduğu en az 23 kişinin öldürüldüğü bildirildi.

Dağlık Karabağ yönetimi, Azerbaycan ile çatışmalarda Cumartesi gününden bu yana 31 askerinin öldüğünü, 100'ün üzerinde askerin yaralandığını aktardı.

Bir kadın ve bir çocuk olmak üzere 2 sivilin de hayatını kaybettiği de bildirildi.

Aynı aileden 5 kişi hayatını kaybetti

Azerbaycan Başsavcılığı'ndan yapılan açıklamada ise, Ermenistan ordusunun saldırısında Kaşaltı köyündeki bir eve top mermisi isabet etmesi sonucu aynı aileden 5 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.

Azerbaycan, askeri kayıplarla ilgili şu ana kadar herhangi bir açıklama yapmış değil.

Azerbaycan ayrıca ordusunun Murovdağ'ın zirvesini ele geçirdiğini açıkladı.

Azeri haber ajansı APA, böylelikle Ermenistan'ı işgal altındaki bölgeyle birleştiren Vardeniz-Ağdere otoyolunun kontrol altına alındığını ve Ermenistan'dan işgal altındaki Kelbecer ve Ağdere'ye askeri malzeme taşınmasının önleneceğini duyurdu.

Harutyunyan: Türk F-16'ları bölgede

Uluslararası toplum tarafından resmi olarak tanınmayan Karabağ Cumhuriyeti'nin lideri Arayik Harutyunyan, dün "Artsakh'ın (Karabağ) güneyinde pozisyonları kaybettik. Düzinelerce ölü, düzinelerce yaralı var" açıklaması yaptı.

Toplantının ardından açıklama yapan Karabağ Cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan, Türkiye ile ilgili de bir iddiada bulundu:

"Artsakh'ın (Karabağ) güneyinde pozisyonları kaybettik. Düzinelerce ölü, düzinelerce yaralı var. Azerbaycan F-16 uçağı ve Türk İHA Bayraktar kullanıyor. Sadece Azerbaycan değil, Türkiye de bizimle savaşıyor."

Azerbaycan'da kısmı seferberlik 

Azerbaycan, başkent Bakü'nün de aralarında bulunduğu 6 şehir ile 16 bölgede yerel saatle 21.00-06.00 arası sokağa çıkma yasağı ilan etti.

Öte yandan Pazartesi itibariyle Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ülkede kısmı seferberlik ilan edilmesine yönelik kararı imzaladı.

Karara göre Azerbaycan Seferberlik ve Askerlik Devlet Hizmeti, askeri görevli bulunan vatandaşların seferberlik için askere alınmasını ve askeri nakliye konularıyla ilgili tedbirleri hayata geçirecek.

Bölge, uluslararası alanda Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınmakta, ancak etnik Ermeniler tarafından kontrol ediliyor.

1990'ların başında Sovyetler Birliği dağıldığında, yaşanan çatışmalarda on binlerce kişi öldü.

Çatışmalar neden tekrar başladı? 

Kafkas Dağları'ndaki çatışma, periyodik çatışmalarla otuz yıldan fazla bir süredir çözülmeden kaldı.

Temmuz ayındaki sınır çatışmaları en az 16 kişinin ölümüne yol açarak, bölgenin yeniden ele geçirilmesi için çağrıların yapıldığı Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yıllardır yapılan en büyük gösterilere sebep oldu.

Bölgedeki uzmanlar iki ülkenin de pandemi sürecini iyi yönetememesi sebebiyle ekonomilerinin kötü gitmesinin, işsizliğin artmasının ve halkların ilgisini başka tarafa yöneltmek için Temmuz ayından itibaren çatışmaların arttığını savunuyor.

Aynı zamanda Ermenistan ve Azerbaycan'ın bölgesel olarak etkili olan Rusya, İran ve Türkiye gibi ülkelerin tavrını ölçmek istedikleri düşünülüyor. 

Çatışma nasıl büyüdü? 

Ermenistan Savunma Bakanlığı, bölgenin başkenti Stepanakert de dahil olmak üzere Pazar sabahı Dağlık Karabağ'daki sivil yerleşim yerlerine yönelik bir saldırının başladığını söyledi.

Dağlık Karabağ'daki ayrılıkçı yetkililer, 16 asker, bir kadın ve bir çocuk olmak üzere 18 kişinin öldürüldüğünü ve 100 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Azerbaycan, aynı aileden beş kişinin Ermeni bombardımanı sonucu öldürüldüğünü söyledi.

Ermenistan seferberlik ilan etti

Ermenistan hükümeti, Dağlık Karabağ'daki yetkililerin benzer açıklamasından kısa bir süre sonra sıkıyönetim ve askeri seferberlik ilan etti.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Azerbaycan'ı "planlı saldırı" ile suçladıktan sonra, "Kutsal vatanımızı savunmaya hazırlanın" dedi.

Ermenistan, Pazar günkü çatışmalarda iki helikopter ve üç insansız hava aracı düşürdüğünü ve üç tankı imha ettiğini söyledi.

Azerbaycan savunma bakanlığı bir helikopterin kaybedildiğini doğruladı ancak mürettebatın hayatta kaldığını söyledi ve 12 Ermeni hava savunma sisteminin imha edildiğini bildirdi. Ermenistan tarafından bildirilen diğer kayıpları yalanladı.tı

Cumhurbaşkanı Aliyev, Ermeni ordusunun saldırılarına yanıt olarak geniş çaplı bir karşı saldırı operasyonu emrini verdiğini söyledi

Aliyev: Kontrolü kazanacağız 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Pazar günü yaptığı açıklamada bölgenin kontrolünü yeniden kazanacağından emin olduğunu söyledi.

Azerbaycan'ın bazı bölgelerinde, Ermenistan ve Dağlık Karabağ'da yaşanan şiddet olaylarının ortasında sıkıyönetim ilan edildi.

Güney Kafkasya, Hazar Denizi'nden dünya pazarlarına petrol ve doğal gaz taşıyan boru hatları için bir koridor olduğundan, çatışmaların artmasının piyasalara yansıyacağı düşünülüyor. 

Paşinyan'dan "Türkiye karışmasın" çağrısı

Öte yandan uluslararası haber ajansları Reuters ve AFP, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın uluslararası topluma, Türkiye'nin Dağlık Karabağ'a müdahil olmasını engellemeleri çağrısı yaptığını bildirdi.

Türkiye'nin tepkisi: Tek millet, iki devlet

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ise dün yaptığı açıklamada "Azerbaycan'a yönelik saldırılarına bir yenisini ekleyen Ermenistan, bölgede barışın ve huzurun önündeki en büyük tehdit olduğunu bir kere daha göstermiştir" dedi ve ekledi: 

"Ermenistan'ın tahrikkar saldırganlığı karşısında gerekli ve yeterli bir tepki ortaya koyamayan uluslararası toplum çifte standardını bir kez daha göstermektedir. 

"Bugün yaptığımız telefon görüşmesinde dirayetli ve kararlı duruşuna bir kez daha şahit olduğum Azerbaycan Cumhurbaşkanı kardeşim İlham Aliyev'e ifade ettiğim gibi, Türkiye 'tek millet, iki devlet' anlayışıyla, Azerbaycanlı kardeşleriyle dayanışmasını güçlendirerek sürdürecektir."

Akar: Azerbaycan'ın yanındayız

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Azerbaycanlı kardeşlerimizin öz topraklarını savunmasında yanlarındayız" açıklaması yaptı ve ekledi:

"Ermenistan derhal saldırılarını durdurmalı, yurt dışından getirdikleri paralı askerleri, teröristleri geri göndermelidir. Ermenistan, işgal ettiği Azerbaycan topraklarını boşaltmalıdır. Böylece ateşkesin, barışın, istikrarın önü açılmalıdır."

Dünyadan ilk tepkiler 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov ile görüştü. Lavrov, ateşkesin acilen sağlanması gerektiğini söyledi.

ABD Başkanı Donald Trump da bölgedeki durumu dikkatli bir şekilde izlediklerini açıkladı. "O bölgede çok iyi ilişkilerimiz var. Çatışmaları durdurabilecek miyiz bakacağız" dedi.

Avrupa Birliği Azerbaycan-Ermenistan cephe hattında çatışmaların acilen durdurulması için çağrıda bulundu.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu himayesinde ön şartsız olarak müzakerelere dönülmesi gerektiği belirtildi.

NATO'dan da "Taraflar acilen çatışmaları durdurmalı" açıklaması geldi.

 (PT)