AYM 'kadının soyadı' hükmünü iptal etti: Eşitliğe aykırı

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Anayasa Mahkemesi (AYM), Medeni Kanunu’nda yer alan ve kadının evlenmeden önceki soyadını kullanmasını engelleyen Türk Medeni Kanunu hükmünü iptal etti. 

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre İstanbul 8. Aile Mahkemesi, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir” düzenlemesinin iptaline karar verilmesi talebiyle AYM'ye başvurdu.

Dokuz ay sonra yürürlüğe girecek

Başvurunun gerekçesinde ise “Erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesi ile bağdaşmadığı" vurgulandı.

Dosyayı karara bağlayan ve hükmü oy çokluğuyla iptal eden Yüksek Mahkeme, şu değerlendirmeyi yaptı: “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır…

… Ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir şekilde korunamayacağının söylenmesi de zordur… Evlenmeden önceki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”

Yüksek mahkeme, iptal kararının; Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti.

Uygulama 28 Ocak 2024’ten itibaren yürürlüğe girecek.

“Eşitlik mücadelesinde önemli bir kazanım”

Avukat Tuba Torun kararı şöyle yorumladı:

“Uzun süredir aldığımız en iyi haber; Anayasa Mahkemesi, Medeni Kanun’un evlenen kadınların eşinin soyadını kullanma zorunluluğuna ilişkin 187. maddesini “eşitliğe aykırı” olduğu gerekçesiyle iptal etti. Artık kadınlar kendi soyadını kullanmak için dava açmak zorunda kalmayacak. Kutlanası bir karar ve eşitlik adına çok önemli bir gelişme. Karşı oy kullananlar “aile birliği”ne aykırı olduğunu iddia ederek yine kendilerini belli etmiş (İrfan Fidan dahil) ve tarihe geri kalmış şerhlerini düşmüşler. Olsun onu da onlar düşünsün.”

Avukat Selin Nakıpoğlu da sosyal medya hesabından “bizi on yıllardır dava açmaya zorlayan, iham kararlarına uymayan bir ülkede bu mühim bir gelişme” dedi.

Siyasetçi Nesrin Nas şu paylaşımı yaptı:

“Eşitlik mücadelesinde önemli bir kazanım.”

(EMK)