Av ihalesi iptal edildi: "Hayvan hakları insan haklarıdır"

Erzurum 1. İdare Mahkemesi kararında, Türkiye'nin Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi'ne taraf olduğu hatırlatılarak yaban ve çengel boynuzlu dağ keçisinin koruma altındaki türler olduğu belirtildi.

İstanbul

Av ihalesi iptal edildi: "Hayvan hakları insan haklarıdır"

* Fotoğraf: DEDEF

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Erzurum 1. İdare Mahkemesi, Bingöl Barosunun başvurusu üzerine dağ keçilerinin avlanmasına ilişkin ihaleyi iptal etti.

Artı Gerçek‘ten Remzi Budancir‘in haberine göre, mahkeme kararında Türkiye’nin, Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi‘ne (Bern Sözleşmesi) taraf olduğunu hatırlatarak yaban keçisi ve çengel boynuzlu dağ keçisinin koruma altına alınmış fauna türleri arasında sayıldığını belirtti.

“Hayvan hakları, insan haklarının bir parçası”

Kararda hayvan haklarının insan haklarının bir parçası olduğu vurgulanarak şu ifadelere yer verildi:

Yaban keçileri

Yaban keçisi (Capra aegagrus) ya da dağ keçisi, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) Kırmızı Liste kriterlerine göre global ölçekte nesli “neredeyse tehdit altında” (NT - near threatened) olan, Türkiye’nin de dahil olduğu Akdeniz bölgesinde ise “hassas” (VU - vulnerable) durumda oldukları için nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan kritik bir tür.

Bu nedenle de 1984’ten beri Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi’nin (Bern 1979) “kesin koruma altındaki türler” Ek-II Listesi’nde yer alıyor.

Dolayısıyla yaban keçilerinin her türlü kasıtlı yakalanması, alıkonması ve kasıtlı öldürülmesi yasak olduğu gibi, canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti de yasağa tabi.

Yaban keçileri ayrıca iç mevzuat dahilinde bakanlığın koruma altına aldığı hayvan listesinde yer almasına rağmen bu yıl “kırsal kalkınmaya destek” amacıyla bakanlığa bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) tarafından av turizmi kapsamında avlanmasına izin veriliyor.

“Kamu yararı, idari işlemin amaç unsuru ile doğrudan ilgilidir. Olayda, yaban keçileri için Türkiye, Bern Sözleşmesi Ek-2 listesine çekince koymuş olsa da, bu çekince, yaban keçilerinin hiçbir sınırlamaya tabi olmaksızın avlattırılabileceği ve bunun için ihaleye çıkılabileceği anlamına gelmemektedir.

“Uluslararası sözleşmelerde de geçtiği üzere, koruma altına alınması gereken türler arasında bulunduğu ile ilgili kuşku bulunmayan yaban keçilerinin avlanabilmesi/avlattırılabilmesi için, hukuken geçerli kabul edilebilecek bir kamu yararının varlığının aranması, insan haklarının bir parçası olan hayvan haklarının ve hukukun üstünlüğünün korunması adına atılmış önemli bir adım ve insan ırkına yakışır bir yaklaşım olacaktır.”

“Kamu yararı yok”

“Dava konusu ihalede, yaban keçileri için av izin bedelinin toplamda 71.200,00-TL olduğu dikkate alındığında; bu miktardaki bir bedelin kamu idareleri bütçesine gelir kaydedilmesindeki kamu menfaatinin, beş adet yaban keçisinin avlanmasına tercih edilebilecek kıymet ve ehemmiyette olmadığı, dolayısıyla beş adet yaban keçisinin 71.200,00-TL bedel karşılığında avlanması ihalesinde tercihe şayan bir kamu yararının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”

Budancamanak: Duyarlı olmaya davet ediyoruz

Mahkemenin kararını yorumlayan Bingöl Baro Başkanı Hanifi Budancamanak kararın önemli olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Özellikle elde edilecek gelir ile hayvan yaşamını karşılaştırdı. Kamu yararını hayvanların yaşamı lehine yorumladı. Bu önemliydi. Bern Sözleşmesi’ndeki itirazına rağmen bunu böyle yorumlaması umut verici bence.

“Türleri yok olmaya yüz tutmuş bu nadide canlıların bir kısım paralı insanların kişisel zevkleri için öldürülmek üzere ihaleye çıkarılmasının vicdana, ahlaka ve hukuka aykırı olduğunu bir kez daha belirtiyoruz.

“Kamu idarecilerini kamu yararını gözetmeye ve insan haklarının bir parçası olan ‘hayvan haklarına’ karşı saygılı olmaya ve bu konuda duyarlı davranmaya davet ediyoruz.”

Ne olmuştu?

17 Haziran’da Tarım ve Orman Bakanlığı Burdur 6. Bölge Müdürlüğü, nesli tehlike altındaki bir tür olan yaban keçisinin (Capra aegagrus) 13 parti halinde 47’sinin öldürülmesi için av ihalesi açmıştı.

Türkiye'nin birçok yerinden hayvan hakları savunucuları ihalelere karşı yürütmenin durdurulması ve iptal talebiyle dava açtı.

Tarım ve Orman Bakanlığı‘nın nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ve kutsal kabul edilen dağ keçilerinin öldürülmesine ilişkin ihalede geri adım atmaması üzerine Bingöl Barosu da konuyu yargıya taşımıştı. (TP)