Askeri Yargıtay Tıbba Meydan Okuyor!

bianet'in görüştüğü Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Başkan Yardımcısı Can Cimilli, iki uluslararası temel belgeyi anımsattı ve mevcut mevzuatta eşcinselliğin "hastalık değil; bir yaşam tarzı, tercih" olduğuu söyledi.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Başkanı Metin Bakkalcı da, bianet'e, Birlik'in görüşünü şöyle özetledi:

"İnsanların yaklaşık yüzde 15'inin yaşadığı bir cinsel kimlik durumudur eşcinsellik. Dolayısıyla bu tartışma tıbbi bir tartışma değildir. Bu bakımında tıbbın başka amaçlar için kullanılmasını meslek örgütü olarak doğru bulmayız."

İstanbul Tabip Odası'nın (İTO) eski başkanı Gençay Gürsoy da, "Bilimsel tartışma ortamında her şey konuşulabilir. Ama kişiye yönelik hukuki bir işlemde, tıpla ilgisi olmayan bu durumun özel olarak konu edilmesi son derece ilginç" dedi.

Mehmet Tarhan, ordunun yapmak istediği eşcinsellik muayenesini başından beri reddediyordu.

Cimilli: Psikiyatri açısından eşcinsellik sarışın olmak gibi

Cimilli'nin sözünü ettiği belgelerden ilki, psikiyatride geçerli olan temel metinlerden biri; Amerikan Psikiyatri Derneği'nin ( APA ) Tanı ve İstatistik Rehberi( DSM ).

2000 tarihli DSM metninde, eşcinsellik bir bozukluk olarak görülmüyor.

Aynı durum, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Uluslararası Hastalıklar Sınıflandırması ( ICD ) metninde de geçerli.

"Mevcut literatürde, eşcinsellik bir bozukluk olarak görülmüyor" diyor Cimilli; "Sarışın olmak gibi."

Aynı metinleri anan TTB de, bianet'e yaptığı açıklamada, "Bir durumun hastalık olarak tanımlanabilmesi için temel tanımların yapılması gerekir. Eşcinsellik için böyle bir temel tanımlama söz konusu değildir" dedi.

Bakkalcı: Aykırı uygulamalarda yetkiliyiz, başvuruları değerlendiririz

Metin Bakkalcı, orduda eşcinsellik muayenesi ve tanısı konması durumunda, bunun mesleki olarak ne anlama geleceğini sorduğumuzda şöyle yanıt verdi:

"Mesleğimizin temel ilkelerinin her yerde geçerli olmasını, insanların sağlık hakkının korunması açısından uygulanmasını son derece önemseriz. Aykırı uygulamalar konusunda, verilere dayalı başvurular olursa, bunları değerlendiririz."

Bakkalcı, hekimlerin orduda, kamu sektöründe çalışıyor olsa da, TTB'nin denetim sorumluluğu alanında yer aldığını vurguladı:

"Şubat ayında Danıştay Daireler Genel Kurulu'nun aldığı son kararla, tartışmalar sonlandı. Hangi alanda çalışırsa çalışsın, meslektaşlarımızın mesleki uygulamalarına ilişkin değerlendirme süreci TTB sorumluluğu altında."

TTB'nin Türkiye'de bu konuda yasayla yetki verilmiş tek kurum olduğunu anımsatan Bakkalcı, Birlik'in disiplin yönetmeliği uyarınca yapılacak değerlendirme sonunda, hekimlerin meslek ilkelerini ihlal etmeleri durumunda uyarıdan altı ay meslekten mene kadar uzanan bir dizi ceza alabileceğini belirtti.

Askeri Yargıtay tıbbi hüküm de verebiliyormuş

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'nun 9 Mart 2006 tarihli gerekçeli karar metninde, eşcinsellikle ilgili bölüm şöyle:

" ... Homoseksüalite'nin (eşcinselliğin), TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'nin 17/B-3, 17/0-3 maddelerinde 'askerliğe elverişsizlik' halini öngören psikoseksüel bozukluklar ve ileri derecede psikoseksüel bozukluklar kapsamında olması, askerliğe elverişli olmadığını ileri sürenlerin askeri hastane sağlık kurullarınca belirtilen esaslar çerçevesinde bu durumda olup olmadıklarının saptanmasının gerekmesi (1111 sayılı kanunun; 26,27,28,38,41'inci maddeleri) karşısında, sanığın bu yöndeki muayene ve sağlık kurulu.işleminin 1111 sayılı yasa kapsamında tabi olup zorunlu olduğuna..."

Ancak, karar metninin göndermede bulunduğu TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'nde de hasatlıkların/bozuklukların sıralandığı eklerde de eşcinselliğe dair herhangi bir ifade yok.

Yönetmelikte, psikoseksüel ve ileri derecede psikoseksüel bozukluklar ilgili yer alan ifadeler yalnızca şöyle:

Psikoseksüel bozukluklar: "Bu fıkraya gireceklerin; seksüel davranış bozukluklarının askerlik ortamında bilinerek sakıncalara yol açması, bu durumun kıt'a anketi veya resmî belgelerle saptanması gereklidir."

İleri derecede psikoseksüel bozukluklar: "Bu fıkraya gireceklerin seksüel davranış bozukluklarının tüm yaşamlarında ileri derecede belirgin olması, askerlik ortamında sakıncalı bir durum yarattığının ya da yaratacağının gözlem veya belgelerle saptanması gerekir." (TK)

* Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'nun ilgili metnini görüntülemek için tıklayın. (PDF belgesi, 4,6 MB)

* Mehmet Tarhan'la ilgili bianet haberlerinin listesi için tıklayın.