Anayasa Değişikliğinin Sonu Torba Referandum

Hükümetin anayasa değişikliği paketinin yürürlüğe girebilmesi için referandum (halk oylaması) yüksek olasılık. Anayasa değişikliklerinin Meclis'ten geçebilmesi için 367 milletvekilinin kabul oyu vermesi gerekiyor. Ancak kabul oyları 330'la 367 arasında olursa, Cumhurbaşkanı bu değişikliği halk oyuna sunmak durumunda. Cumhurbaşkanı 367'den fazla oyla geçen değişiklikleri de, isterse, halk oylamasına götürebiliyor.

BDP anahtar parti

Meclis'teki sandalye dağılımına göre, AKP'nin 337 oyu var. Ancak Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin oy kullanamayacağı için bu sayı 336'ya düşüyor. Yedi AKP'linin hayır oyu vermesiyle, paket otomatik olarak reddedilmiş olabilir.

Vatan gazetesinden Bilal Çetin'in bugünkü yazısına göre, böyle bir olasılık var; AKP'deki "rahatsız" milletvekilleri gizli oylamada hayır oyu verebilir.

97 sandalyeli CHP ve 69 sandalyeli MHP pakete destek vermiyor.

Çetin'e göre, bu durumda 20 sandalyeli BDP anahtar parti durumunda. BDP'yse, herhangi bir değişiklikte seçim barajının düşürülmesi, partilere hazine yardımı ve dil haklarının korunması koşullarını öne sürüyor.

"Torba referandum sakıncalı"

bianet'in görüştüğü hukukçu Ergin Cinmen, AKP'nin paketi zaten referandumla yürürlüğe sokma planlarının açık olduğunu düşünüyor.

Ancak Cinmen, değişikliklerin tek bir paket halinde halk oyuna sunulmasının sakıncalı olacağını söylüyor: "Bu durumda her bir yurttaşın tek bir evet ya da hayır oyu olacak. Oysa yurttaş olarak pakette kabul ettiğim ve etmediğim ayrı ayrı maddeler olabilir. 'Havet' oyu da olmadığına göre, ne yapacağım? Paket şeklen referanduma götürülebilir, ama öz olarak buna uygun değil. Sonuçta, böyle bir halk oylaması, anayasanın değiştirilmesinden çok, hükümet için bir 'güven oylaması' niteliğinde olacak."

AKP torba referandum istiyor

Anayasa'nın 175. maddesine göre, Meclis oylamasında, referandumda hangi maddelerin birlikte, hangilerinin ayrı ayrı oylanacağına da karar verilmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanının da gerekli gördüğü maddeleri halk oyuna sunmak gibi bir yetkisi var.

Ancak AKP, taslağın sonuna "tümüyle oylanması" maddesini koyarak isteğini belli etti.

Değişikliklerin kabulü için, halk oylarının yarısından fazlasının evet olması gerek.

Referandum süresi kısaldı

Hükümetin referandum süresini kısaltan yasa değişikliği, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylandıktan sonra, 9 Mart'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, karardan 60 gün sonra halk oylaması düzenlenebilecek.

CHP referandumdan sonra da Anayasa Mahkemesi'ne gidebilir

Cinmen, CHP'nin değişikliği referandumdan sonra da Anayasa Mahkemesi'ne götürebileceğini söylüyor. Mahkeme Anayasa değişikliklerini ancak şekil yönüyle inceleyebiliyor. Ama Cinmen, son dönemde mahkemenin "şeklen" karar verdiğini söylemesine karşın, öze ilişkin kararlar verebildiğine dikkat çekiyor. Böyle bir olasılığı da "Bu durumda hükümet 'Ey halkım, ben ne yapayım, sen evet dedin, yine anayasa mahkemesine gittiler' diyecek" diye değerlendiriyor. (TK)