“Anadilinde Eğitim”de Uzlaşamadılar

Meclis Anayasa Yazım Komisyonu’nda “Eğitim ve Öğrenim Hakkı Hürriyeti” başlıklı maddede uzlaşma sağlanamadı.

bianet’e konuşan komisyon üyelerinden Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, Adalet ve kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetöi Hareket Partisi (MHP) ve BDP arasında pek çok konuda uzlaşma sağlanamadığı gibi anadilinde eğitim konusunda da uzlaşılamadığını söyledi.

Dört partiyi tüm konularda uzlaştırmanın başından beri mümkün olmadığını dile getiren Tan, kendilerinin başından beri komisyon görüşmelerini kayda aldıklarını ve esas önemli olan noktanın bu olduğunu ifade etti.

Komisyonda yer alan CHP’li üç üyenin de üç ayrı görüşü temsil ettiğini dile getiren Tan, bu nedenle CHP ile de görüşmelerde ortaklık sağlayamadıklarını belirtiyor.

“Anlaşmazlıklar, çözüm sürecini de olumsuz etkiliyor”

Tan’a bundan sonrası için ne düşündüklerini ve bu anlaşmazlık durumunun çözüm sürecine olası etkilerini soruyoruz.

AKP’nin doğru düzgün bir anayasa teklifi getirmesi halinde BDP olarak kendilerini destekleyebileceklerini söyleyen Tan, “Ancak eğer AKP yine halkı uyutayım, kırık kırpık bir şeyler yapayım derse de tek başına kalır” diyor.

Anlaşmazlık durumunun sürmesinin barış sürecini de olumsuz etkileyeceğini ifade eden Tan, bu durumda Kürt sorununun çözümünün gecikeceğini ve buna bağlı her türlü enfeksiyonun da tekrar gündeme geleceğini belirtiyor.

“Bizim stratejimiz, demokratik mücadelemizi daha da güçlendireceğiz, genişleteceğiz ve halkımıza anlatacağız. Halkımızdan aldığımız desteği daha da artırmaya bakacağız.”

Meclis Haber’de yer alan bilgilere göre, Komisyon’un diğer üyeleri AKP’li Ahmet İyimaya, CHP’li Atilla Kart, MHP’li Faruk Bal ve BDP’li Bengi Yıldız ise özetle şunları söyledi:

İyimaya: Anadil kullanılsın ama eğitim olmaz

“Anadilin kullanım hakkı noktasında da bir mutabakat var. Ancak anadille öğrenim ve öğretim noktasında bir mutabakat yok.

“AKP, Türkiye'nin yaşadığı fiili evrim ve yasama yoluyla dönüşüm prensibini gözeterek, sorunun bir anayasa sorunu değil yasa sorunu olduğu ekseninde görüş ortaya koydu.

“Anadilin öğrenilmesi noktasında dönüşüme imza attık. Ancak anadille öğrenim, öğretim veya eğitim konusuna negatif bakıyoruz.” 

Kart: Devlet üstüne düşeni yapmalı

“Resmi dili ve anadilde eğitimi bertaraf etmeyecek, zafiyete uğratmayacak ve alternatif yaratmayacak şekilde anadil öğretimi mümkün olabilir.

“Anadili öğretimi derken bunun içinde kişinin kültürel çoğulculuğu, kendi kültürünü, gramerini, tarihini öğrenmesini kastediyoruz. Bu konuda devlet üstüne düşen görevi yapmalıdır.

“Anadilini kullanma hakkı kavramı, kültürel kimlik kavramları birlikte değerlendirilmesi gerekiyor. Bu kavramların hepsi daha çok yasa yapma aşamasında değerlendirilmesi gereken hususlar. Biz anayasada daha çok anadilde eğitim ile anadili öğretimini tartışıyoruz.”

Bal: Milli yapıyı bozar

“BDP'nin önerdiği anadilde eğitim milli devlet yapısını, millet bütünlüğünü bozabilecek türden. BDP iki ayrı milletten bahsediyor. Bu çerçevede, bölgesel yönetimler adı altında federal bir devletin, federe yapısını ortaya koyan önerilerde bulunuyorlar.

“Bu durum anadil çerçevesinde değerlendirildiğinde, hakimiyetin paylaşılması demektir. Buna karşı olduğumuzu, eğitimin Türkçe yapılması gerektiğini çok geniş bir şekilde anlattık.” 

Yıldız: İnsanlar dillerini mesleklerinde de kullanabilmeli

“Bir dilin devam edebilmesi için üretimde, eğitimde insanlara bir meslek kazandırması gerekir.

“Sadece bir dilin öğretilmesi yetersiz. Zaten Kürtler ve diğer etnik gruplar evlerinde kendi dillerini öğreniyorlar. İnsanlar anadillerini, örneğin bir doktor, avukat olarak da hayatta kullanabilmeli. Bu nedenle anadil eğitiminin yaşama geçirilmesini savunduk.” (EKN)