ABD İşi Darbe ve Başkan Kaçırma

Amerikan gazetelerinin birinci sayfaları ve haber kanallarının sunucuları izleyicilerini Haiti devlet başkanı Jean-Bertrand Aristide'in yönetimine karşı büyüyen isyan sonucunda kendi rızasıyla görevini bıraktığına inandırmaya çalışsalar da ülkeden ayrılışının hangi koşullarda cereyan ettiğine ilişkin sorular çoğalıyor. Aristide'in görevinden Amerikan güçlerinin zoruyla ayrılmaya mecbur bırakıldığına ilişkin kanıtlar durmadan artıyor. Aristide, devrik başkanla bir telefon görüşmesi yapmayı başaran CNN sunucusu Lou Dobbs'a kendisinin Haitide'ki ABD güçlerince zorla ülkeden çıkarıldığını ve kaçırıldığını söyledi.

Aristide görüşmede "Haiti'de modern bir darbe" yapıldığını ve kendisinin de "modern bir adam kaçırma yöntemiyle" ülkeden çıkarıldığını söyledi. Aristide'in CNN'le görüşmede aktardıkları özetle şöyle:

Binlerce insanı öldürmekle tehdit ettiler*

* 28 Şubat Cumartesi günü ülkeyi terk etmem gerektiği söylendi. Benimle diplomatik bir kılıf altında konuştular. Ayrıca askerler ve Amerikan ajanları da konuştu. Haitili ajanlar konuştu. Sonunda ben de farkına vardım ki, çok kan dökülecek. Ne kadar insan ölür diye sordum: Binlerce insan ölür dediler. Ben de böyle bir güç kullanmanın bir darbeden başka bir şey olamayacağını söyledim.

* Havalimanında, konutumda, sokaklarda , başka ülkelerin de askerleri olabilir, bilmiyorum ama, kesinlikle biliyorum ki amerikan askerleri vardı. İyi silahlanmış Haitililerle birlikte hareket eden Amerikan askerler. Bana açıkça ve düpedüz çatışma başladığında binlerce insanın öleceğini söylediler. Kan dökülmesini önlemek için başka çarem kalmamıştı. O yüzden bu yapılana modern darbe ve modern adam kaçırma diyorum.

* Bir Amerikan uçağında askerlerin elinde 20 saat geçirdim. Uçakta babası Amerikan ajanı annesi Haitili olan bir de bebek vardı. Bu bebeğin bile ilk vardığımız durakta dışarı çıkarılmasına izin vermediler. Nerye gitmekte olduğumuz bana söylemediler. Telefon konuşması yapmamıza izin vermediler. Buraya (Güney Afrika Cumhuriyeti) inmeden 20 dakika önce bir Fransız üssüne inmekte olduğumuz söylendi. Neyse ki, burada beş bakan tarafından karşılandık. Bizi sıcak karşıladılar, müteşekkiriz.

* Eşim Amerikalı , onun ailesinin yanına Miami'ye gitmesine izin verip vermeyeceklerini bilmiyorum. Benim de serbest kalıp kalmayacağımı, Amerika'ya gelmeme izin verilip verilmeyeceğini bilmiyorum. Yanımda üç kişi daha var ve halkımla temas etmeme izin verilmiyor. Bunun bilinmesini istiyorum.

Powell: "Aristide'e korumayı kaldırıyoruz"

Son haftalarda isyancı güçler ile Aristide hükümetine bağlı birlikler arasındaki savaşta aralarında Aristide'nin destekleyicilerinin de bulunduğu yüzlerce Haitili öldürüldü.

İsyancı güçler başkente yakınlaştıkça, Aristide'nin liderliği giderek daha zayıfladı. İsyancıların Aristide'i görev başında tutan her türlü çözümü reddetmeleri yüzünden Aristide ile isyancılar arasında bir güç paylaşımı anlaşması da gerçekleştirilemedi.

Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın Amerika'nın Aristide'e sağladığı korumanın sona erdirileceği söylemesiyle oyunun sonuna gelindi. Oysa, Powell daha önceleri Amerika'nın Haiti'ye karışmama siyaseti izleyeceklerini söylüyordu.

Böylece Aristide giderek genişleyen isyancı güçler karşısında tamamen yalnız bırakıldı.

CIA "isyancılar"ı

Haberlere göre, isyan önderleri arasında olan ve 1993'te siyasal eylemci Antoine Izmerym'in katledilmesinden sorumlu olarak ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış bulunan eski Haiti subayı Lois Jodel Chamblain ile 1994'te bir katliama karışmış olduğu için ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış olan Jean Pierre Baptiste de var.

İki isyancı lider de FRAPH (Haiti İlerleme ve Kalkınma Cephesi) önderleri arasında sayılıyor. FRAPH ise, ülkeyi 1991-1993 arasında yönetmiş olan askeri rejimin muhaliflerine karşı terör operasyonları yürüten CIA destekli bir kuruluş olmakla suçlanıyor.

Kongre üyeleri Powell'ın yalanlıyor

ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Aristide'in Bush yönetimini derbe yapmakla suçlaması üzerine iddiaların saçma olduğunu ve devrik başkanın Haiti'yi kendi isteği ile terk ettiğini söyledi.

Ancak, Kongre üyeleri Charles Rangel ve Maxine Waters, Aristide'in ABD'li eşinin kaçırıldıkları gün sabah altıda kendilerini arayarak "darbe tamamlandı" dediğini ve telefonu eşine aktardığını söylediler.

Walters, "durmaksızın yalan söyleyen" Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamalarından derin kuşku duyduğunu belirtti: "Bu aker üniforması giymiş haydutlara ve yağmacılar neden isyancı deniyor anlamıyorum. Kendi hükümetimin açıklamalarından kuşkuluyum."

Duvalier'in adamları

Waters Latin Amerika'dan sorumlu müsteşar Roger Noriega'nın Haitiden nefret eden biri olduğunu ve bütün karışıklıkların arkasında onun elinin bulunduğunu söyledi.

Eski Senato Dışişleri Komisyonu başkanı Cumhuriyetçi Jesse Helms'in yardımcısı olan Noriega on yıllarca Haiti'de diktatörlük süren ve halkın isyanıyla devrilen Jean Claude Duvalier'in destekçisi ve Aristide karşıtı olarak biliniyor.

Duvalier 19 yaşındayken babasının ölümü üzerine ömür boyu Haiti devlet başkanı olmuş ve 1986'da devrilmişti. Waters isyancı denilenlerin" Duvalier'nin adamları" olduğunu söyledi.

Jamaika'dan protesto

Karayipler Topluluğu (Caricom) başkanı, Jamaika başbakanı P.J. Patterson "demokratik seçimle işbaşına gelen bir hükümetin isyancılarca görevlerinden indirilmesinin kabul edilemezliği"ni açıklayarak, üye ülkeler liderlerini acil toplantıya çağırdı. (EK)