ABD'deki Soykırım Tasarısı Ne Getiriyor

ABD'de Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu'nun 1915 kıyımıyla ilgili aldığı kararın bir bağlayıcılığı bulunmuyor. 252 sayılı tasarının bir yaptırım gücü yok.

Bundan sonraki adım tasarının Temsilciler Meclisi Genel Kurul gündemine alınması. Ancak Amerika'nın Sesi'nin haberine göre, siyasi uzmanlar tasarının bu yıl Genel Kurul'dan geçme ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor.

ABD Başkanı'na iki çağrı

Tasarının politika bildirimi bölümü ABD Başkanı'na iki ağrıdan oluşuyor:

1. ABD dış politikasının "Ermeni Soykırımı"yla ve bu sorunun adil bir çözüme kavuşturulmamış olmasıyla ilgili anlayışlı ve uyarlı olmasını sağlaması.

2. 24 Nisan'da 1,5 milyon Ermeni'nin kasten ve sistematik olarak yok edilmesi ve ABD'nin buna karşı çabalarıyla ilgili yıllık bir mesaj yayımlaması.

Kararın "bulgular" başlıklı gerekçesindeyse, soykırımın 1915-1923 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu tarafından gerçekleştirildiği, 2 milyon Ermeni'nin yerinden edildiği, 1,5 milyonunun öldürüldüğü, 500 bininin evlerine dönemediği yazılı. Ayrıca 1915 sonrasında soykırımın baş düzenleyicileri olarak sayılan Enver, Tat ve Cemal Paşaların savaş mahkemelerinde yargılanıp suçlu bulundukları ama bu kararın uygulanmadığı da bu metinde yer alıyor.

İlk değil

Türkiye siyasi gündeminde ve medyasında kızgınlıkla karşılanan bu karar aslında ilk değil. ABD Temsilciler Meclisi'nin 1975, 1984 ve 1996'da 1915 kıyımını "soykırım" olarak adlandırdığı ortak kararları bulunuyor. Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan da 22 Nisan 1981'deki konuşmasında olayları soykırım olarak nitelemişti.

Aynı içeriğe sahip 106 sayılı karar da 30 Ocak 2007'de ABD Kongresi'nin gündemine sunulmuştu. Karar 21'e karşı 27 oyla yine Dış İlişkiler Komitesi'nden geçmiş, Ekim 2007'de dört destekçisi kararın Genel Kurul'da görüşülmesinin ertelenmesini istemişti. Bu tarihten beri, kararın Temsilciler Meclisi'ndeki destekçileri çoğunluğu kaybetti.

ABD'de 43 eyalet ayrı ayrı aldıkları kararlarla 1915'i soykırım olarak tanıyor. (TK)