ABD’de kürtaj hapları artık eczanelerde de satılabilecek

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Arşiv

ABD İlaç ve Gıda İdaresi, dün (3 Ocak) mevzuatında bir değişikliğe giderek kürtaj haplarının perakende eczanelerde de satılmasının önünü açtı.

The New York Times gazetesinin aktardığına göre, kişilerin gebeliklerine son vermek için kullandığı iki ilaçtan ilki olan Mifepristone, söz konusu mevzuat değişikliğinden önce sadece klinikler, doktorlar ve posta ile sipariş gönderen sınırlı sayıdaki eczaneden sağlanabiliyordu.

Mevzuat değişikliğiyle birlikte Mifepristone eğer söz konusu eczaneler belli kurallara uymayı kabul ederse bu eczanelerde de satılabilecek.

Buna göre, ülkede ilk defa perakende eczaneler ile CVS ve Walgreens gibi ezcane zincirleri kürtaj haplarını satabilecek. Söz konusu ilaca ulaşmak isteyen kişilerin ise ilacı alabilmek için onaylı sağlık kurumları ve sağlık uzmanlarından alınmış bir reçete ibraz etmesi gerekecek. 

Yazılan reçeteleri kabul eden ve bir dizi kriteri karşılayan eczaneler Mifepristone ilacını elden ya da posta yoluyla satabilecek.

Eczanede satış için iki şart

FDA'nın bu mevzuat değişikliği, ABD Yüksek Mahkemesi'nin kürtajı anayasal hak olmaktan çıkaran 24 Haziran 2022 tarihli kararının ardından geldi.

Ülkede kürtajın anayasal bir hak olarak tanınmasının ve bu şekilde güvence altına alınmasının yasal zeminini oluşturan 1973 tarihli Roe-Wade kararının bozulması sonrası kürtajın yasaklanmadığı eyaletlerdeki kliniklere ve kürtaj haplarına olan talep artmıştı.

Demokrat Partili Başkan Joe Biden'ın federal hükümeti, bu kararın ardından kürtaj haplarına erişimi federal düzeyde arttırmak için bir dizi adım atmıştı. FDA, yaptığı son mevzuat değişikliği ile 2000 yılında Mifepristone ilacına getirdiği kısıtlamaları kaldırmış oldu.

FDA, söz konusu mevzuat değişikliğini bir açıklama yaparak duyurmazken ilacın üreticilerinden Danco Laboratories ve GenBioPro açıklama yaparak FDA'nın kendilerini değişiklikle ilgili bilgilendirdiğini söyledi.

FDA, dün yaptığı mevzuat değişikliği ile birlikte Mifepristone ilacını satın almak için gereken "bizzat satın alma" şartını kaldırdı.

Fakat ilacı satın alabilmek için iki şart hala duruyor: Sağlık hizmeti sağlayanlar, kürtaj hastalarını tedavi etme konusunda bilgi ve yetkinliğe sahip olduğunu belgelendirmeli, hastalar da bir onay formu doldurmalı.

FDA kararının etkilediği ikinci kürtaj ilacı olan Misoprostol'a erişim daha önce hiç katı bir şekilde sınırlandırılmadı; Mifepristone'dan 24 ila 48 saat sonra alınan ilaç, kürtajın yanı sıra başka tıbbi durumlar için de kullanılıyor.

Öte yandan, kürtajı yasaklayan ya da kürtaja kısıtlamalar getiren eyaletlerde eczanelerin bu iki kürtaj hapını sağlamasının "yasadışı" kabul edileceği veya "çok zor" olacağı tahmin ediliyor.

Ne olmuştu?

ABD Yüksek Mahkemesi, 24 Haziran'da ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal bir hak olarak güvence altına alan 1973 tarihli "Roe-Wade kararı"nı iptal etmişti. Karar ile kürtaj anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakılmıştı.

Karara tepki gösteren Demokrat Partili ABD Başkanı Joe Biden da 8 Temmuz'da Beyaz Saray'da düzenlenen bir basın toplantısında "Üreme Hakları Hizmetlerine Erişimi Koruma Kararnamesi"ni imzaladı.

Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı Xavier Becerra'nın da kendisine eşlik ettiği basın toplantısında konuşan Biden, Yüksek Mahkemenin kürtajı anayasal hak olmaktan çıkaran kararını eleştirerek, "Yüksek Mahkemenin kararı, anayasal bir yargı kararı değildi. Bu, tamamen siyasi bir gücün eylemiydi" yorumunda bulundu.

Biden, kürtajın tekrar hak olarak tanınması için Temsilciler Meclisi ve Senato'dan oluşan ABD Kongresine de bu konuda bir yasa tasarısı geçirmesi çağrısında bulunarak, "Kürtaj hakkını tekrar elde etmenin en hızlı yolu, masama gelir gelmez imzalayacağım bir yasadır" dedi.

Roe-Wade'in iptal edilmesinin ardından Kasım 2022 itibariyle kürtaj artık çoğu güneyde olmak üzere 13 eyalette yasaklandı:

Idaho, Güney Dakota, Wisconsin, Teksas, Oklahoma, Missouri, Arkansas, Louisiana, Tennessee, Mississippi, Kentucky, Alabama, Batı Virginia.

Kürtaja erişim Georgia'da gebeliğin ilk 6 haftası ile sınırlıyken, Utah, Arizona, Kuzey Carolina ve Florida'da 15,18 veya 20 hafta sınırı var. (SD)