Antropolog Marutyan: Soykırımın Ermeni Kimliği İnşasındaki Rolü

Batı Ermenileri Ulusal Kongresi ile Batı Ermenileri Torunları Birliği’nin düzenlediği “Batı Ermenileri için Adalet Perspektifleri” konferansında konuşan NAS RA Arkeoloji ve Antropoloji Enstitüsü Baş Araştırmacısı Dr. Harutyun Marutyan Ermeni Soykırımı’nın Ermeni kimliğinin inşasındaki rolünü anlattı.

Dr. Marutyan: Ermeniler anayurtlarını kaybettiler

Dr. Marutyan soykırımın Ermeni kimliğinin değişmez bir parçası olduğunu belirterek asıl meseleninse adalet sorunu olduğunu ifade etti.

“1894-1923 yılları arasında Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından gerçekleştirilen imha politikaları sonucu iki milyon Ermeni yok edildi. Batı Ermenistan,  Ermenilerden boşaltıldı. Ermeni devleti ise geçmişteki topraklarının ancak yüzde 10'una tekabül eden bir bölgeye kuruldu. Tüm bunlar Ermeni halkı üzerinde derin yaralar açtı ve kolektif bilinç üzerinden etkili oldu.”

Sovyetler Birliği zamanında Soykırım tartışmalarının önünün kesildiğini, bu bağlamda “Ermenilerin susturulduğunu” ifade eden Dr. Marutyan bu sebeple yaşanan trajik olayların Ermeni sanatçıların eserlerinde yer almaya başladığını aktardı.

“Bu durum, soykırıma ilişkin resmi susturma politikasına rağmen insanların bilincini ortaya koydu. Çünkü bu insanlar anayurtlarını kaybetmişlerdi ve teselliye ihtiyaç duyuyorlardı.”

İlk anma: 24 Nisan 1965

Dr. Marutyan 1964’te Ermenistan Komünist Partisi’nin kararıyla Erivan’a inşa edilen soykırım anıtına ilk yürüyüşün 1965’te olduğunu ifade etti.

“24 Nisan 1965’te insanlar birden sokaklara dökülüp ellerinde mum ve çiçeklerle anıta yürüdüler. Onları kimse durdurmadı. 1970’lerdeyse Ermenistan Komünist Partisi bürokratları Soykırım Anıtı’na resmi ziyarette bulunmaya başladı.”

Dr. Marutyan Ermenilerde soykırım bilincinin 1980’lerde ASALA ile birlikte siyasallaştığını, Karabağ çatışmasıyla da “mağdur” Ermeni kimliğinin “savaşçı” bir kimliğe dönüştüğünü belirterek  “Ermeni Soykırımı komplike bir süreçtir, kendi kültürünü de yaratmıştır ve bu Ermeni halkına yönelik adaletsizliğin ifadesidir” şeklinde konuştu. (EA)

* Bu seyahat, Hrant Dink Vakfı tarafından Civilitas Foundation işbirliği ile yürütülen Türkiye-Ermenistan Seyahat Fonu tarafından desteklenmiştir. Türkiye-Ermenistan Seyahat Fonu, Ermenistan-Türkiye Normalleşme Süreci Destek Programı kapsamında Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.