İzmir Basın Müzesi: Toplumun Belleği

İzmir Gazeteciler Cemiyeti tarafından 2012’de kurulan Basın Müzesi, Türkiye basın tarihine ışık tutuyor. Basmane’deki Ayavukla Kilisesi’nin avlusunda bulunan müzede Uğur Mumcu, Abdi İpekçi, Çetin Emeç, Ahmet Taner Kışlalı, Ümit Kaftancıoğlu ve Metin Göktepe gibi Türkiye basın tarihinde iz bırakmış değerli gazetecilerin özel eşyaları sergileniyor.

Gazetecilerin kullandığı daktilolardan, fotoğraf makinelerine, kalemlerden yeleklerine kadar birçok eşyanın yer aldığı müze Türkiye’nin üçüncü basın müzesi olarak hayata geçti.

Uğur Mumcu’nun ilk bilgisayarı

İzmir Basın Müzesi, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Ege Üniversitesi ile Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliğinde dört yıl önce İzmir’in kurtuluşunun 90. yılında basın dünyasından pek çok ismin katıldığı törenle açıldı.

İç tasarımı Semih Aksoy tarafından yapılan müze İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tahsis ettiği binada bulunuyor. Basmane semtindeki Ayavukla Kilisesi’nin müştemilatlarından birinde faaliyet gösteren müze “Öldürülen Gazeteciler”, “Hasan Tahsin”, “İsmail Sivri” ve “Stüdyo Odası” gibi isimlerin verildiği odalardan oluşuyor.

Girişte öldürülen gazetecilere ayrılan bölümde, 24 Ocak 1993’te arabasına konulan bombanın infilak etmesi sonucu ölen araştırmacı gazeteciliğin simgesi Uğur Mumcu’nun daktilosu ve ilk bilgisayarı bulunuyor.

Aynı bölümde 1990’da çalıştığı gazeteye gitmek üzere bindiği arabasında öldürülen Çetin Emeç’in aldığı son tehdit mektubu, önemli notları ve 1999’da bombalı saldırı sonucu ölen Ahmet Taner Kışlalı’nın bilgisayarı ile basın kartı da sergileniyor.

Milliyet gazetesinin genel yayın yönetmeni olduğu sırada 1 Şubat 1979’da öldürülen Abdi İpekçi’ye ayrılan bölümde ise gazetecinin dolma kalemi yer alıyor. Hemen onun yanında yine suikasta kurban gazetecilerden Ümit Kaftancıoğlu’nun çantası bulunuyor.

Metin kokan bir kazak

İstanbul'da gözaltına alındıktan sonra işkenceyle öldürüldüğü ortaya çıkan Evrensel gazetesinin muhabiri Metin Göktepe'nin kazağı sergilenen diğer eşyalar arasında. Göktepe'nin kazağı, annesi tarafından 2012'de müzeye bağışlanmıştı.

Metin Göktepe'nin ablası Meryem Göktepe, müzenin açılış törenine katıldığında duygularını "O kazakta bizim için çok değerli olan Metin'in saç telleri var. Metin kokan bir kazak. Bize kutsal bir emanet. Artık en doğru yerde, olması gereken yerde bu kazak" sözleriyle ifade etmişti.

Atilla İlhan'ın çalışma masası

Basın tarihine miras kalan ilk gazetelerin, matbaa rotatiflerinin, fotoğraf makinelerinin ve bodrum katında karanlık odanın bulunduğu müze, bağışlanan yeni eşyalarla basın tarihine hizmet etmeye devam ediyor.

Türkiye basınında önemli bir yer tutan merhum gazeteci/yazar İsmail Sivri ve "Stüdyo Odası" olarak düzenlenen bölümlerde çoğunluğu TRT tarafından bağışlanan önceki yıllardan kalma radyolar, televizyonlar, kameralar, ses kayıt cihazları ve diğer basın ekipmanları sergileniyor. Şairliğinin yanı sıra gazeteciliğiyle de tanınan 2005 yılında kaybettiğimiz Attilâ İlhan'ın çalışma masası ise bağışlanan son eşyalar arasında yer alıyor. (SE/EKN)