Freelance Basın-Yayın Çalışanları Neden ve Nasıl Sendikalı Olur?

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nda bağlı Türkiye Matbaa ve Basın Yayın İşçileri Sendikası (DİSK Basın İş) Yönetim Kurulu Üyesi Ayşe Düzkan bianet’e sigortalı olmadan nasıl sendikalı olduklarını, bilhassa telifli çalışanlar için sendikanın önemini anlattı.

Yayınevi çalışanı olduğu dönemde DİSK Basın İş üyesi olan Düzkan, yayınevinden ayrıldığından beri sigortasızdı.

İlk sigortasız sendikalı

“Bu dönemde serbest çeviri yapıyordum. Sendika çalışmalarında yer almakla birlikte yönetim kurulunda değildim.

“Sendikanın Çalışma Bakanlığı’na başvurusu sonucunda telif sözleşmemle sendikaya üye olmak için başvurabileceğimi öğrendim. Bu prosedürü arkadaşlar ve Bakanlıkta’ki bir memur yürüttü ve sonuçta telif sözleşmemle, sigortalı olmadığım halde sendika üyesi olabildim.”

Bu şekilde ilk defa sigortalı olmayan birisinin sendika üyesi olabildiğinin altını çizen Düzkan bu durumun serbest çalışanlar, bilhassa da bu alanda daha çok varlık gösteren kadın çalışanlar için çok önemli olduğunu dile getiriyor.

"Kadınlar freelance çalışmayı tercih ediyor"

“Kadınlar, özellikle de çocuklu kadınlar evden yürütülebilen bir iş olduğu ve zaman denetiminin çalışanın kendisinde olduğu için serbest çalışmayı tercih ediyor.

“Ayrıca insanlar emeğine yabancılaşmamak, sevmedikleri kitabı çevirmemek istiyorlar.  Ama sermaye bu arzudan yararlanıyor ve çok düşük ücrete bu işi yaptırıyor. Misal, sen Marksistsin, Marks’ın kitabını çevirmek istiyorsun, ama güvencesizlik sebebiyle çok düşük ücrete çeviri yapıyorsun, ödemen zamanında yapılmıyor.”

"Sendika okuyucuyu da koruyacak"

Bu sorunun sol yayınlarda olduğu kadar anaakımda da yaşandığını ekleyen Düzkan birçok “Çok Satan”ın çok düşük ücrete çevirisinin yapıldığını, bu alandaki sendikalaşmanın ve beraberinde getireceği düzelmenin okuyucunun da hakkını koruyacağını söylüyor.

“Yayınevleri bazen ücretsiz olarak bazen de çok düşük ücrete belli üniversitelerin dil bölümlerinde okuyan öğrencilere çeviri yaptırabiliyor. Sonuçta bir öğrenci ile çalışanın maddi kaygıları farklı oluyor. Bu durumda yayınevi daha düşük ücrete daha kötü çeviri yaptırıyor.  Oysa piyasada belli bir standart olduğu takdirde okuyucunun da hakkı korunacak.”

Telif sözleşmeliler sendikaya başvurabilir

Düzkan ilk aşamada toplu iş sözleşmesi gibi adımların pek mümkün olmasa da, sendikalı olan üyelerin en azından hukuk mücadelesinde yalnız olmayacaklarını, yayınevlerinin de bu meselelerin daha fazla gündeme getirileceğini bileceğini söylüyor.

Telifli çalışan gazeteciler içinse telifli çalıştıkları basın kuruluşlarındaki TİS’lere dahil olabileceklerini ekleyen Düzkan Yayınevi Emekçileri kolektifi ile birlikte çalışmalarının sürdüğünü ekliyor.

Düzkan tüm telif sözleşmeli çalışanları örgütlenmeye çağırıyor.

DİSK Basın İş 69. Genel Kurulu’nda telifli çalışan gazeteci, fotomuhabir, çevirmen ve editörlere DİSK Basın İş çatısı altında örgütlenme çağrısı yapmış, yönetim kurulunda da özellikle çalışma yürütmeye başlayan sendika bu faaliyetleri kapsamında kendisi de telifli çalışan olan Düzkan’ı yönetim kuruluna seçmişti. (EA)