"Kadınlar Daha Çok Çalışıyor, Daha Az Kazanıyor”

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu / Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (DİSK/Genel-İş) Araştırma Dairesi, Kadın Emeği Raporu hazırladı.

Rapora göre öne çıkan sonuçlar şöyle:

* Kadın işsizliği artıyor

* Kadınlar, erkelerden daha az istihdam ediliyor.

* Ev ve aile bakımına kadınlar erkeklerden beş kat daha fazla zaman harcıyor.

* Cinsiyete dayalı işbölümü devam ediyor.

* Kadınların eğitim düzeyi arttıkça istihdama katılımı da artıyor.

* Erkekler, kadınlardan daha fazla ücret alıyor.

* Sendikalı kadın işçi oranı yüzde yüzde 7,6.

Geniş tanımlı kadın işsizlik oranı yüzde 28

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve Dünya Ekonomik Forumu verileri kullanılarak hazırlanan raporda öne çıkan noktalar şöyle:

* TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) kadın işsizlik oranı bir önceki yılın Kasım ayına göre 3 puanlık artış göstererek yüzde 16’ya yükselirken, erkeklerin işsizlik oranı 0,8 puan artış ile yüzde 10,2 oldu.

* Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 27,9’a çıkıyor. (Geniş tanımlı kadın işsizliği hesaplanırken, TÜİK tarafından açıklanan işsizlik tanımı ile birlikte iş bulma ümidini kaybeden işsizler, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan işsizler, mevsimlik ve zamana bağlı eksik istihdam edilenler de hesaplamaya ekleniyor.)

Kadınlara erkeklerden daha az istihdam

* Kadınların işgücüne dahil olma oranı bir önceki senenin Kasım ayına göre 1,1 puan artarak yüzde 32,7’ye yükseldi. Aynı dönem aralığında erkeklerin işgücüne dahil olma oranı ise 0,6 puan artarak 71,9 oldu. Bu oranlara bakıldığında kadınların işgücüne dahil olma oranında bir artış görünse de kadınların işgücüne katılma oranı, erkeklerin yarısından daha az olmaya devam ediyor.

* TÜİK’in 2015 Zaman Kullanımı Anketine göre kadınlar ev ve aile bakımına günlük 4 saat 17 dakika ayırırken, erkeklerin günlük sadece 51 dakika ayırdığı sonucuna ulaşılıyor.

Cinsiyete dayalı işbölümü

* 2015 yılı Kasım ayında sanayi sektöründe yüzde 11,33 olan kadın istihdamı oranı, 2016 yılı Kasım ayına gelindiğinde yüzde 10,97’ye düştü; hizmetler sektöründe yüzde 16,73 olan kadın istihdam oranı ise yüzde 17,41’e yükseldi.

Eğitim düzeyi ve istihdama katılımı

2016 Kasım verilerine göre en çok istihdama katılan (yüzde 57,6) ve en az işsiz kalanlar (%20) yükseköğretim görenler. En çok işsizlik yaşayanlar ise mesleki ve teknik lise ile genel lise mezunları.

Erkekler kadınlardan 2,5 kat daha fazla ücret alıyor

* Küresel ölçekte yapılan toplumsal cinsiyet araştırmalarında ücret eşitsizliği sıralamasında Türkiye 145 ülke arasında 98. sırada yer alıyor. Ücretli çalışmada kadınlar erkeklere göre günlük 23 dakika fazla çalıştığı ancak emeğin karşılığını alamadığı belirtiliyor. Dünya Ekonomik Forumu (2016) cinsiyet eşitsizliği ölçeğini kullanarak yapılan  hesaplamada; Türkiye’de bir kadın günlük ortalama 1 dolar kazanırken, bir erkek günlük ortalama 2,27 dolar kazandığı görülüyor. Bir kadının ortalama yıllık maaşı 12 bin 162 dolar iken bir erkeğin ortalama yıllık maaşı 27 bin 672 dolar.

Sendikalaşma oranı

Erkeklerin sendikalaşma oranı, kadınlardan yüksektir. Kadınların sendikalaşma oranı yüzde 7,6 iken, erkeklerin sendikalaşma oranı yüzde 13.

Toplam sendikalı işçi sayısı içerisinde kadınların sendikalaşma oranı yüzde 16,8 iken, erkeklerin yüzde 79.

Talepler

Raporda talepler şöyle sıralandı;

* Kadın istihdamını artırmak için önerilen esnek ve geçici çalışma biçimlerine (taşeron, kiralık işçilik, kısmi süreli çalışma gibi) karşı tam zamanlı ve güvenceli istihdam olanakları yaratılmalı.

* Kadınların işe alım ve yükselmelerinde cinsiyetçi politikalardan vazgeçilmeli.

*  Kadın ve erkek arasında yaşanan ücret eşitsizliği giderilmeli.

* Ücretli ebeveyn izni, kadın ve erkek ayrımı yapılmadan tüm çalışanlar için bir hak olarak tanınmalı.

* İşyerlerinde kadınlara yönelik şiddet ve tacizde kadının beyanı esas alınmalı, denetim ve ceza mekanizmaları işletilmeli.

* Sendikalar, kadınların yoğun olduğu işkollarına ve istihdam biçimlerine yönelik örgütlenme modelleri geliştirmeli.

* Sendikalı kadın işçilerin özgün sorunlarına yönelik toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı toplu sözleşmeler yapılmalı.

* Kadınlara özgü görülen ev içi sorumlulukların çözümü için kamu politikaları hayata geçirilmeli. Özellikle kamu kurumları ve yerel yönetimler tarafından kreş, gündüz bakım evi, hasta ve yaşlı bakım evleri gibi merkezler açılarak tüm kadın ve erkeklerin ücretsiz yararlanabileceği bir hak olarak tanımlanmalı.

* Kadınların sürekli eğitim olanaklarına kavuşmaları için eğitim politikalarının cinsiyeteşitliği temelinde yeniden düzenlenmeli ve eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalı. (BK)