Pontos Kültürü kitabına bölücülük davası
4 yıla kadar hapis
İstanbul DGM savcısı Kaya Kabacaoğlu, antropolojik ve gramatik bir eser olan Pontos Kültürü kitabının yazarı Ömer Asan'a yayın yoluyla "bölücülük propagandası" yapmak iddiasıyla 16 aydan 4 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açtı.
Aramızdan ayrılan Zarakolu'ya takipsizlik
Savcı iddianamesinde, kitabın önsöz yazarı Yunanlı sosyoloji profesörü Neoklis Sarris'in,Doğan Avcıoğlu ve Mustafa Kemal'in en yakınındaki gazetecilerden biri olan Falih Rıfkı Atay'ın eserlerinden yaptığı alıntıyı iddianamesine ekledi. Savcı vefat eden yayımcı Ayşe Nur Zarakolu hakkında da ek takipsizlik kararı verdi.
Belge Yayınları'nın ilk baskısı Mayıs 1996'da,ikinci baskısı Nisan 2000'de yayımlanan, araştırmacı Ömer Asan'ın Pontos Kültürü adlı kitabı 12 ve 19 Ocak 2002'de ATV'de yayımlanan Ceviz Kabuğu programında hedef oldu. Hulki Cevizoğlu'nun hazırlayıp sunduğu programın ardından Pontos Kültürü kitabı bir anda kamuoyunun gündemi haline geldi ve İstanbul DGM savcılığı kitap hakkında toplatma kararı verdi.
Bir yıl süreye rağmen dava
Basın Kanunu'nun "basılı eserler hakkında bir yıl içinde açılmayan davalar dinlenmez" hükmüne rağmen toplatma kararına ilişkin yapılan itiraz kaldırılmadı. Savcı Kaya Kabacaoğlu, kitabın 16 Ocak 2002 tarihinde DGM Başsavcılığı'na teslim edildiğini, dolayısıyla zamanaşımı süresinin de bu tarihten itibaren başladığını dikkate aldı ve "süresi içinde" iddianame hazırladığını bildirdi.
"İhbar tarihi" ölçüt alındı
DGM savcısı Kaya Kabacaoğlu, 5681 sayılı Matbaalar Kanunu gereğince, kitabı basan matbaacının baskıyı bitirdiği gün, iki örneğini ilgili savcılığa verme zorunluluğu yerine getirdiğine ilişkin emniyet ve savcılıkta bir kayıt bulunmadığı için zamanaşımı süresini "ihbar tarihi" ile başlatarak Ömer Asan'a dava açtı.
Avcıoğlu ve Atay iddianamede
Savcı Kabacaoğlu, kitabın önsöz yazarı Atina Panteion Toplumsal ve Siyasal Üniversitesi Tarih Sosyolojisi öğretim üyesi Prof. Dr. Neoklis Sarris'in Doğan Avcıoğlu'nun "Milli Kurtuluş Tarihi" ve Falih Rıfkı Atay'ın "Çankaya-Atatürk Devri Hatıraları" adlı eserlerden yaptığı şu alıntıyı iddianamesine temel dayanak yaptı:
* Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a ayak basmasının resmi sebebi ile bir hafta öncesi İzmir'e çıkan Yunan askerinin, çıkışının resmi sebebinin aynısıdır.
* Her iki resmi sebep 'müttefiklerce' onaylanmış ve teşvik edilmiştir.
* 'Müttefiklerin' adına 'resmen' hareket eden Yunan askerinin amacı, İttihat ve Terraki döneminde çile çekmiş ve çekmekte olan Anadolu'daki Rumların 'çetecilerden' korunması idi.
* Mustafa Kemal Atatürk'ün ise padişahtan ve 'müttefiklerden' aldığı talimata göre Karadeniz'de yine aynı mealde.
* Resmi görevi 'çetecilerden' eziyet çeken Karadenizli Rumları korumak ve asayişi sağlamak idi.
"Pontos kültürünün etkisi devam ediyor"
Savcı, kitabın tamamında ise, Doğu Karadeniz'de halen Pontos kültürünün etkisi altında kalan halkların yaşadığını, Rumca-Türkçe karşılaştırmalı sözlükle de Pontos'lu sayılan kişilerin yaşadığı belirtilerek "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozma amacı ile yazılı propaganda yapıldığını" iddia etti.
İhbarcılar çok
DGM savcısı, iddianamede Hulki Cevizoğlu'nun sunduğu Ceviz Kabuğu programının yanı sıra Sürmene Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Adnan Keleş'in ihbar niteliğindeki ifadesini iddianamesine ekledi.
Savcı ayrıca, Metin Aksu adlı kişinin Pontos Kültürü kitabının önsöz yazarı Neoklis Sarris'in Yunanistan'da PKK'ye yardım ettiğini ve Sarris'in asıl amacının Karadeniz'de Pontos Devleti kurmak olduğunu öne sürdü.
Savcı Kabacaoğlu, kitabı yayınlayan Belge Yayınevi sorumlusu Ayşe Nur Zarakolu'nun vefatı nedeniyle ek takipsizlik kararı vererek yalnızca yazar Ömer Asan'ın Terörle Mücadele Kanunu'nun 8/1-son maddesi gereğince 14 aydan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını talep etti.