Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Çankırı Milletvekili İdris Şahin ve Niğde Milletvekili Alpaslan Kavaklıoğlu’nun devlet istihbarat hizmetleri ve MİT Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin verdiği kanun teklifini Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Zeynep Gambetti ile konuştuk.
Gambetti, MİT yasa tasarısının konjonktürel birtakım gelişmelere cevaben düzenlenmesine dikkat çekiyor.
Demokratik hukuk rejiminde istisnai bir hal olan olağanüstü yetki durumunun olağan hale gelmesinin hedeflendiğini ifade eden Gambetti, AKP’nin devletin bir kurumuna bu derece sınırsız yetki tanımasının “vesayet sistemi” fikrinden hiç rahatsız olmadığının göstergesi olduğu görüşünde.
“Hakan Fidan için önlem”
“MİT elemanlarının terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilmesini güvence altına alan maddenin, PKK lideri Abdullah Öcalan’la müzakere edebilmesine yönelik olduğu açıktır.
“Savcıların ‘görevlerinin gereğini’ yapan MİT mensuplarına karşı soruşturma açamayacak olmasının Hakan Fidan’a yönelik soruşturmaların tekrar etmemesi için alınmış bir önlem olduğu da açıktır.
“MİT, AKP’nin örtük faaliyetlerinin aracı”
“MİT faaliyetlerine ilişkin ihbar veya şikayette adli işlem yapılmasını engelleyen madde de açıktır ki Suriye’ye silah gönderen kamyonların aranmamasını güvence altına almaya yöneliktir.
“Dolayısıyla tasarının amacı MİT’in işleyişini demokratik hukuk devletine uygun hale getirmek değil, siyasal erkin arzuladığı birtakım operasyonların engelsiz yapılabilmesini sağlamaktır.
“MİT’in vatandaşı ve kamusal faydayı gözeten bir kuruluş değil, hükümetin örtük faaliyetlerinin aracı olduğu bu tasarıda alenen ifşa edilmektedir.
“Vesayet sistemi”
“AKP hükümeti devletin bir kurumuna bu denli hesapsız, gözetimsiz ve sınırsız yetki tanıması, ‘vesayet sistemi’ fikrinden hiç de rahatsız olmadığını ifşa etmektedir.
“Vesayet sistemi, toplumsal ve siyasal faaliyetlerin tamamının bir iktidar odağı tarafından sürekli kontrol altında tutulması, bu odağın belirlediği alanlar dışında hiçbir düşünsel, idari ve siyasi devinime izin verilmemesi demektir.
“Yürütmeye ayrıcalık”
“AKP bir yandan özel yetkili mahkemeleri kaldırırken, diğer yandan internet yasakları, HSYK düzenlemesi, MİT yasa tasarısı gibi girişimlerle ne yapmış olacak?
“Medyayı, yargıyı ve bilgi dolaşımını hükümetin emrine amade etmiş olacak. Bunun anlamı şu: yürütme erkinin rejim içerisindeki konumunun ayrıcalıklı olması isteniyor.
“Demokratik hukuk rejiminde istisnai bir hal olan olağanüstü yetki durumunun olağan hale gelmesi hedefleniyor.
“İstisnai hal ilan edilebilir (savaş, iç savaş, ekonomik kriz bunun vesilesi olabilir, olmuştur da). Ancak hukuk rejiminde istisnai halin tanımlanması, sınırlandırılması gerekir.
“Hukukun içi kanunlarla boşaltılıyor”
“İtalyan düşünür Giorgio Agamben’e göre egemenliğin temel göstergesi hukuku askıya alabilmesidir. Türkiye’de ise hukuk, hukuk aracılığıyla askıya alınıyor.
“Basit bir dikta rejiminden söz etmiyoruz; hukukun içinin kanunlar aracılığıyla boşaltılmasından söz ediyoruz. Özel yaşam da dahil olmak üzere her alana yapılacak müdahaleler karşısında kanunlar vatandaşı değil, hükümeti koruyacak.
“Demokrasinin temel ilkesinin neden devlete, seçilmiş de olsa müthiş bir gücü elinde tutan hükümete, sadece seçilmişlerin yaptığı kanunlara, temsiliyeti sınırlandıran parti sistemine güvenmemek olduğunu bir kez daha yaşayarak görmek zorunda kalacağız anlaşılan.” (EKN)
* MİT Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi için tıklayınız
